Анатолій Балуценка
1301 АСОБНЫ
ЛЁС
Якая безлiч у жыццi дарог!
Якую выбраць, па якой падацца?
Было б так добра, калi б ведаць мог,
Дзе можна з лепшай доляю спаткацца.
Ды загадзя не ведаеш свой лёс,
I выбраць цяжка правiльна дарогу,
Вакол iснуе вельмi шмат пагроз,
Вядомы шлях наперад толькі Богу.
Для кожнага лёс ў будучыне – змрок,
Дакладна не пазнаць яго нiколi,
Наступны невядомы нават крок,
Ў залежнасцi знаходзiшся ад долi.
Таму хай долi плынь заўжды нясе,
Абмежаная моцна берагамi,
Плыць па жыццю патрэбна, як усе,
Iсцi працераблённымi шляхамi.
Не трэба намагаца i шукаць
Свой лёс, агульнай плынi не падобны,
Лёс здатны варыянты выбiраць,
Сустрэне толькi зрэдку лёс асобны.
30.12.1995
1302 МАКIЯЖ
Паглядзiш: якое дзiва!
Звонку – толькi белы снег,
Вады ўсе зiма закрыла,
Нi адзiн не бачны грэх.
Дзе калдобiна, дзе яма,
Ўсё схавала ў снег зiма,
Шлях бяжыць чароўны прама,
Перашкод зусiм няма.
Наваколле – нiбы казка,
Як зiмою паглядзець,
Бо для вока – толькi
ласка,
Краса сэрца здатна грэць.
Ды зiма калiсьцi пройдзе,
I вадой збягуць снягi,
Мiмаволi кожны знойдзе
Усе вады i грахi.
Як ляжыць на твары пудра,
Маску каб не пакахаць,
Мабыць, будзе вельмi мудра
Макiяж прасiць змываць.
30.12.1995
1303 H2O
Аш два o – i снег,
i лёд,
Дождж, туман, iмглiца.
Колькi вiдаў розных вод:
Хмара i крынiца,
Рэчкi сiнiя бягуць,
Плешчуцца азёры,
I раса блiшчыць, як ртуць,
Бездань вады ў моры.
Значна болей акiян,
Больш вады, чым сушы,
В калi адкрыеш кран,
Твар памыеш, вушы.
Вада – смачны суп i чай,
Малако i кава,
Ўсюды, дзе не пашукай,
Ёсць вады нямала.
Мы з вадой сябры заўжды,
Нам яна так трэба!
Немажлiва без вады,
Горай, чым без хлеба.
30.12.1995
1304 БАГАЦЦЕ
ДУШЫ
Душа без мары – лодка без
вясла,
Яна плыве пакорная па плынi,
Як мара ветразёў не падняла,
Плынь нудную нiколi не пакiне.
Як мара ёсць – ўраз крылы
адрастуць
I загарацца у душы надзеi,
Упарта мары да вяршынь вядуць
I заклiкаюць да актыўнай дзеi.
Хай выявiцца: мары – мiражы,
Хоць мiражы, няма нiякай шкоды,
Бо марыць неабходна для душы,
Хоць ў марах пазнаць радасць асалоды.
Не стане мара явай – не бяды,
Душа ў нябёсах з мараю лятае,
Высока падымаецца заўжды
I радасць ад палёту адчувае.
Ў жыццi зусiм будзённасцi няма,
I кожны дзень праходзiць нiбы свята,
Не здзейснiцца хоць мара – i дарма,
Ды мараю душа заўжды багата.
30.12.1995
1305 НЕ НАДО
На моих губах твоя помада,
Но огонь угас в моей душе,
О прошедшем вспоминать не надо,
Нам не возвратить его уже.
Разошлась у нас с тобой дорога,
Ты мою любовь не приняла,
Ведь была такая недотрога,
А теперь целуешься сама.
Над моей любовью издевалась,
А как нежно я тебя любил!
Одинокой ты теперь осталась,
Но и я любовь свою забыл.
Больше не хочу с тобой встречаться,
Лучше любовь новую найти,
Больно мне к былому возвращаться,
Разные теперь у нас пути.
Больше не целуй меня, не надо,
Не могу тебя я полюбить,
Раньше поцелуй твой был – награда,
А теперь хочу тебя забыть.
31.12.1995
1306
ВАРУШЫЦЬ КАМЕНЬ
Кожны шчасце сам сабе стварае,
Шчасце не спаткае той, на жаль,
Толькi манны хто з нябёс чакае,
Той шчаслiвы, хто яго каваль.
Лёс заўсёды шансы прапануе,
Толькi трэба свой не празяваць,
Хто каваль, той момант ўраз адчуе,
Шанс у шчасце каб перакаваць.
Кажуць нездарма: вада нiколi
Пад ляжачы камень не бяжыць,
Не зазнаць ў жыццi шчаслiвай долi,
Калi камень свой не варушыць.
Трэба ў шчасце без сумнення верыць,
За яго змагацца, не чакаць,
Трэба шансы ўсе пераправерыць,
Шчасце дзеяй можна адшукаць.
Шчасце – калi б'е жыцця
крынiца
I ўздымае да нябёс душу,
Каб даволi шчасця мог напiцца,
Свой упарта камень варушу.
31.12.1995
1307 МАЛАДЫ
ЗАЎЖДЫ
Год надышоў зусiм звычайны, просты,
Ды ў сэрцы выклiкае пачуццi,
Iдзе па свету дзевяноста шосты,
Шасцiдзесяты год ў маiм жыццi.
Ўжо ззаду шэсць дзесяткаў, хоць нямала,
Ды, як вiхор, пранеслiся гады,
Зязюля колькi iх накукавала
Не ведаю, душой я малады.
Хоць людзi называюць часта дзедам,
Ды адчуваю: я яшчэ не дзед,
Што песня мая цалкам не прапета,
Не можа душой старыцца паэт.
Паэтам стаў, хоць вершы не друкую,
Ды з радасцю бясконца iх пiшу,
Жыццё, як ў маладосцi, бачу, чую,
Бо маю паэтычную душу.
I долю сваю дзякую за гэта,
Што шэсцьдзесят – ды я, як
малады,
Што дала ў рукi мне пяро паэта,
Каб доўжыліся ўзнёслыя гады.
1.01.1996
1308 НАПIЦЦА
ШЧАСЦЯ
Што здатна вельмi добры настрой даць,
Ў душы магло каб шчасце прамянiцца?
Адказ адзiны: трэба пакахаць,
Каханне – вечнай радасцi
крынiца.
Натхненне здольна даць багата спраў,
Ды што з каханнем можа параўнацца?
Палёт у неба кожны адчуваў,
Ў нябёсы без кахання не падняцца.
Палёт душы прыемна адчуваць
Ў блакiце неба у праменях сонца,
Калi каханне пiльна зберагаць,
Палёт душы працягнецца бясконца.
Каханне шчасце здатна даць заўжды,
Жыццёвыя памножыць моцна сiлы,
Каханне зберажэцца на гады,
Як турбавацца, адраслi каб крылы.
Калi сваё каханне распляскаць,
Ссыхае вечнай радасцi крынiца,
Прыемна да нябёс душой ўзлятаць,
Каб ўдосталь шчасця ад жыцця напiцца.
2.01.1996
1309 КОНI НА
ПЕРАПРАВЕ
Каней на пераправе не мяняюць,
А што рабiць, калi не цягне конь?
Найлепшага настойлiва шукаюць,
Каб ён прайсцi ваду мог i агонь.
За працу конь не хоча болей брацца,
Хоць разам з iм даўно, яго шкада,
Ды трэба з iм рашуча расставацца,
Агонь яго пужае i вада.
Зусiм нiчога конь цяпер не прагне,
А цяжкi воз цягнуў раней заўжды,
Як нават запражэш, амаль не цягне,
Хаця яшчэ гадамi малады.
Iнакшая была спачатку справа,
Але трыванню надышоў канец,
Ў жыццi бывала перапраў нямала,
Бо быў выдатны моцны жарабец.
Другога зараз жарабца шукаю,
Каб не пужаўся цяжкiх парапраў,
Былога з сваёй стайнi адпраўляю,
Бо нават воз без грузу не цягаў.
2.01.1996
1310 КАБ
ШЧАСЦЕ МЕЦЬ
Здаецца: толькi працягнi руку,
Да птушкi шчасця можна дакрануцца,
Але сядзiць яна ў другiм баку,
I да яе нялёгка дацягнуцца.
Пабачыш толькi сiняе крыло,
Злавiць – невырашальная
задача,
Здавалась: шчасце блiзка ўжо было,
Ды зноўку адвярнулася удача.
А хочацца ўраз шчасце атрымаць,
Але яно у рукi не даецца.
Мо не пара, i лепей пачакаць?
Ды трэба шчасце, каб душой сагрэцца.
Яно заўсёды побач дзесьцi ёсць,
Як нават нечакана завiтае,
На час зусiм кароткi, нiбы госць,
Ды хутка зноў надоўга адлятае.
Каб шчасце назаўсёды затрымаць,
Спаткаць яго як адшукаць нагоду?
Для шчасця неабходна пакахаць,
Адчуць уздым душы i асалоду.
2.01.1996
1311
ЖЫЦЦЁВЫЯ ДАРОГI
Бяжыць ўдалечыню жыццёвы шлях,
I невядома, што на iм чакае.
Здарыцца што калi, i дзе, i як,
Цi доля будзе добрая, цi злая?
Спаткаю сваё шчасце у жыццi,
Цi будзе яго мала або многа,
Хутчэй як долю любую знайсцi?
Наперад не пазнаць зусiм нiчога.
Таму жыццёвы шлях няхай бяжыць,
Пазнаць куды, не трэба намагацца,
Сягонняшнiм патрэбна толькi жыць,
Было яно каб светлае, старацца.
Бо невядомы долi паварот,
Цi шчасце дасць, цi ад яго адсуне,
Цi радасць прынясе, цi шмат маркот?
З капрызам доля, як усе красунi.
На долю бескарысна наракаць,
Яна ўсяго дае ў жыццi хоць трохi,
Даруе шчасце, гора здатна даць,
Няроўныя жыццёвыя дарогi.
3.01.1996
1312
ЗНАХОДЗIЦЬ ВЕДЫ
Абрыдне ўсё, калi чаго багата,
Прывабнасць страцiць, згубiць добры смак,
Здарыцца так, як ёсць чаго занадта,
Ўспрымаць яго магчыма абы-як.
Мiнае хваляванне ад кахання,
Ад хобi, ад адзення, ад яды,
Дасць захапленне радасць адчування,
Але абрыдне зноўку праз гады.
Усё абрыдне, i не ўратавацца,
Але ёсць справа у жыццi адна,
Нiколi што не будзе прыядацца,
Бо цэлы час бязмежная яна.
Бо колькi не займайся любай справай,
Хоць нават усё доўгае жыццё,
Бясконца яна будзе часткай малай,
А справа – вабных ведаў набыццё.
Бо мудрасць разам з ведамi прыходзiць,
А з ёй лягчэй жыццёвы шлях прайсцi,
Упарта веды як сабе знаходзiць,
Разгубленасць не стрэнецца ў жыццi.
4.01.1996
1313
ДАВЯРАЦЬ СЯБРОЎЦЫ?
Ад болю сэрца рвецца, аж шалее,
I б'ецца ад абразы, яе падранак,
Была такою добраю надзея,
Ды сонца не ўзышло, не прыйдзе ранак.
I шкадаваць цяпер ужо без толку,
Сама я ў кепскай справе вiнавата,
Бо з любым пазнаёмiла сяроўку,
Мне боль прыйшоў, а ёй – натхнення свята.
Каб не было пустое спадзяванне,
Блакiтам ззяла каб бясконца неба,
Калi прыйшло пяшчотнае каханне,
Яго дзялiць зусiм нi з кiм не трэба.
Каханага прыходзiлась заўсёды
Сяброўцы давяраць сваёй увiшнай,
Давер'ем нарабiла сабе шкоды,
Дзе два заўжды бывае трэцi лiшнi.
Ад болю сэрца цяжка каб не рвалась,
Каб зноўку не прыйшла ў душу навала,
Калi б яшчэ пяшчотна закахалась,
Сяброўцы я ужо б не давярала.
5.01.1996
1314 ДЗIВУЕ
СВЕТ
Складаць мне верш цi не складаць?
Не надта важна нават гэта,
Цудоўна вельмi атрымаць
У спадчыну душу паэта.
Чым адразняецца паэт,
Як нават вершы не складае?
Па-iншаму глядзiць на свет,
Танчэй ўсе з'явы адчувае.
Непаэтычная душа.
Красу з ёй не заўважаць людзi,
Краса – падмурак для
верша,
Узнёсласць з ёю твор набудзе.
Даецца паэтычны дар,
I радасць з iм ў душу прыходзiць,
Ён здатны сярод чорных хмар
Праменьчык сонечны знаходзiць.
Дзiвуе навакольны свет,
Гляджу з натхненнем, як ў раз першы,
Хоць я – непрызнаны паэт,
Ды радасна складаць мне вершы.
5.01.1996
1315
ПАКЛАСЦI НА МУЗЫКУ
Гармонiю прыемна адчуваць
У гуках, што складаюць разам словы,
Радкi, як партытура загучаць,
I вершы песняй стаць амаль гатовы.
Жыве бясконца музыка ў душы,
Склады гучаць, iдзе за нотай нота,
I пiшуцца пявучыя вершы,
Спяваць iх з задаволеннем ахвота.
Мелодыя трымаецца ўвесь час,
I рытм ў душы вядзе мяне упарта,
Радкi кладуцца на паперу ўраз,
Складаю вершы лёгка, нiбы жартам.
Як верш пявучы надта напiшу,
Хоць спяваком сябе не адчуваю,
Мелодыя ўрываецца ў душу,
I, як магу, радкi свае спяваю.
Амаль ўсе вершы песнямi гучаць,
Верш непявучы нават цяжка скласцi,
I з поспехам iх можна заспяваць.
Хто хоча iх на музыку пакласцi?
5.01.1996
1316 ДУМКА
ЗДАТНА
Дзве тысячы гадоў. Занадта мала!
Да нашай эры тысяч пяць гадоў
Цывiлiзацыя ужо запанавала,
Бясконцай цемры цалкам час прайшоў.
А як раней на свеце людзi жылi?
I як iшоў для iх за годам год?
Што елi? Што насiлi? Што рабiлi?
I як збярогся чалавечы род?
Мiльёнамi гадоў узрост свой лiчыць
Зямля, i разам з ёю чалавек.
Дзе смеласцi яму было пазычыць,
Ён ў дзiкiм стане не адзiн жыў век?
Як параўнаць дзве тысячы з мiльёнам?
А можа трэба браць мiльёны тры?
Не трэба верыць дарвiнскiм канонам,
Iснуюць людзi з даўняй той пары.
Дагэтуль невядома нам дакладна,
Жыццё як пачалося на Зямлi,
Ды думка аднавiць працэсы здатна,
Як людзi утварылiсь i жылi.
6.01.1996
1317 ЧАКАЮ
ЛЕТА
Белыя прасторы,
Толькi снег iскрыцца,
Недзе, нiбы ў моры,
Воку супынiцца.
Дол накрыты снегам,
Недзе абагрэцца,
Крыкнеш – нават рэха
I не адгукнецца.
Нi цяпла, нi ласкi,
Снег адзiны бачыш,
I зiмовай казкi
Ў сэрцы не адзначыш.
Сцюжа прыгнятае,
Бо мароз пад шубай.
Дзе тут казка тая,
Калi змерзлi губы?
Я чакаю лета,
Бо душы прыгожа:
Ў полi – мора кветак,
Залатое збожжа.
7.01.1996
1318 МАРЫ I
ЖЫЦЦЁ
Як моцны гром, то вельмi дождж слабы,
I вецер разганяе хутка хмары,
Спаткае сэрца цераз край журбы,
Калi надзеi пакладаць на мары.
У марах ўсё прыгожае заўжды,
Чароўней мары самай дзiўнай казкi,
Ад iх наяве надта шмат бяды,
У параўнаннi з марай блякнуць краскi.
Ўсё ў золаце у марах, ў серабры,
Пра кепскае не марыцца нiколi,
Але чамусьцi здраджваюць сябры,
I знойдзецца зайздроснiкаў даволi.
Не трэба ўсё ружовым фарбаваць
I будаваць паветраныя замкi,
Рэальнасць лепш дакладна адчуваць,
Дазволеныя добра ведаць рамкi.
Не след упарта марнага чакаць,
У снах яно хаця прыемна снiцца,
Не трэба ў небе жураўля шукаць,
А стала у руках трымаць сiнiцу.
7.01.1996
1319 ЛIШНIЯ
КАНТАКТЫ
Злуецца за акном завея,
I дапякаюць халады,
Але ў душы жыве надзея,
Што сцюжа будзе не заўжды.
Iснуюць моцныя пагрозы
Душу заўчасна астудзiць,
Навокал лютыя марозы,
Ў душу iх лепей не пусцiць.
Ад сцюжы цяжка ўберагацца,
Яна лютуе цэлы час,
I трэба моцна намагацца,
Агонь ў душы каб не пагас.
Бо зрэдку хто цяпло прыносiць,
А большай часткай халады,
Душа цяпла бясконца просiць,
Каб цяжкай не зазнаць бяды.
Каб перажыць жыцця завею,
Мароз ў душу не дапускаць,
Хоць не адразу, ды умею
Кантактаў лiшнiх пазбягаць.
7.01.1996
1320 БУДЗЕМ
РАБАМI
Хай лепей будзе горш, але заўсёды
Сваю свабоду трэба зберагаць,
Бо чалавек не можа без свабоды,
Iнакш рабом патрэбна яму стаць.
Жывуць свабодна многiя народы,
Здабылi саю волю ў барацьбе,
Мы не жадаем дармавой свабоды,
Ярмо пакуты выбралi сабе.
Няўжо няшчаснай будзе наша доля?
За рэферэндум горка аж да слёз,
Няўжо не будзем вольнымi нiколi?
Няўжо для нас прыемны рабскi лёс?
Сабе сцяг зноўку сталiнскi вярнулi
I пажадалi мець савецкi герб,
Спiну дарма мы пры саветах гнулi,
Зноў молат сабе выбралi i серп.
Калгасныя упарта вабяць гонi,
Забылi ўжо прыгонныя гады,
Адмовiлiсь ад Сцяга i Пагонi,
Далей рабамi будзем назаўжды.
7.01.1996
1321
ПАЛIТЫКI
Сумленне хто i мiласэрнасць мае,
Таму павек палiтыкам не быць,
За свае словы ён адказ трымае,
Нахабна не пачне народ дурыць.
Разумных ёсць вакол людзей нямала
З агеньчыкамi мудрасцi ў вачах,
Ды брудная палiтыка ўсё ж справа,
Таму яна нiяк не iхнi шлях.
Палiтыкi нярэдка недавучкi,
Асвета iх заўжды амаль-амаль,
Давесцi здатны ўсё яны да ручкi,
Ды выбiрае iх народ, на жаль.
Яны для iншых вельмi мякка сцелюць,
Але пасля народу цвёрда спаць,
Пра абяцанкi безадказна мелюць,
Як выбяруць – зусiм iх
не чуваць.
Як нам зрабiць палiтыку сумленнай,
Каб не пазнаць у вынiку нягод,
Каб не лiчылась гэта справа дрэннай,
Каб паважаў палiтыкаў народ?
8.01.1996
1322
ТВОРЧАСЦЬ ПАЭТА
Глыбокiя думкi, кароткi сюжэт,
I верш здатны ўсiм падабацца,
Яго напiсаць можа хутка паэт,
Верш – лепшае з вiдаў
мастацтва.
Не трэба мець пэндзаль, к чаму палатно,
Ў кiшэню – аловак, паперу,
Не ўзяць пiянiна, зацяжка яно,
Мець талент патрэбна i веру.
I будзе мастацтва мастацтвам заўжды
Верш, музыка або карцiна,
Каб горда пранесцi уплыў праз гады,
Такiм быць мастацтва павiнна.
Паэту не трэба гранiт i раяль,
Не трэба, як скульптару молат,
Умоў, каб тварыць, не патрэбна амаль,
Душой ён павiнны быць волат.
8.01.1996
1323
ПАДАРЫЦЬ РАДАСЦЬ
Як творчасцi адведаеш крынiцу,
Не змоўкне прага любая ў душы,
Бо зноўку з яе хочацца напiцца,
Таму пiшу прыгожыя вершы.
Пiшу ўвесь час i буду пiсаць далей,
Яны даюць мне шмат жыццёвых сiл,
I хочацца, каб людзi iх чыталi,
Каб я сваёй крынiчкi не згубiў.
Жыло каб паэтычнае уменне,
Калi складаю я свае вершы,
Нiколi не патрэбна мне натхненне,
Радкi даюць узнёсласць для душы.
Шмат вершаў напiсаў, ды ўсё здзiўляюсь,
Адкуль бярэцца творчасцi выток?
Я кожны дзень к вытоку адпраўляюсь,
I кубак напаўняе мне паток.
Хоць невядома творчасцi крынiца,
Прыемна, як струмень з яе бяжыць,
Няхай нiколi ён не супынiцца,
Бо творчасць радасць здатна падарыць.
9.01.1996
1324
БЕЗДУХОЎНАСЦЬ
Адкуль у душах столькi чарнаты?
I дзе яе набралi толькi людзi?
Як iснаваць з адзнакаю бяды?
Цi чорная душа святло набудзе?
Адкуль у душах пасялiлась зло?
Чаму з'явiлась сёння бездухоўнасць?
Народ што ў стан жахлiвы прывяло?
Дзе знiкла к мiласэрнасцi гатоўнасць?
Лiчылi атрымаць вялiкi толк,
Калi народ савецкi утваралi,
Але адзiн другому – нiбы воўк,
Працяглы час духоўнасць разбуралi.
З народам не лiчылiся заўжды,
Як рысы яму новыя шукалi,
Таму i ў душах столькi чарнаты,
Бо атэiзм бязбожны ўкаранялi.
Жаданую духоўнасць як вярнуць?
Каб кожны мiласэрным мог стаць зноўку,
Ад зносiн радасць вабную адчуць,
I не глядзець на свет падобна воўку.
9.01.1996
1325 ВЕРШЫ I
ЖЫЦЦЁ
Не маю ў сваёй творчасцi сiстэмы,
Iдзе яе спантанна развiццё,
Знаходзяцца бясконца вершаў тэмы,
Бо iх дае ў дастатку мне жыццё.
Чароўныя i дзiўныя, як казкi,
Цi чорныя, як неба уначы,
Цi поўныя цяпла, кахання, ласкi,
Або як годнасць людзям зберагчы.
Хоць тэмы выбiраю выпадкова,
Ды пра пачуццi ўсе амаль яны,
Адкрыта з чытачом iдзе размова,
Кранаюсь найтанчэйшай я струны.
Нiякiх планаў творчасцi не трэба,
Бо кожны дзень прыносiць шэраг тэм,
Надзённага дае удосталь хлеба,
I не ўзнiкае ў творчасцi праблем.
Як прыйдзе муза, па начах не спiцца,
Бо пачынае вершы мне спяваць,
Б'е без супынкi творчая крынiца,
Не трэба штучна вабных тэм шукаць.
9.01.1996
1326 ЦУДОЎНЫ
КАСЦЁР
Бывае вельмi рознае каханне:
Палонiць паступова або ўраз,
Сканчаецца iмгненна хваляванне
Або жыве ў душы працяглы час.
Калi каханне раскрывае крылы,
Душу ў палёт чароўны панясе,
Адзiны чалавек для сэрца мiлы,
Прыгожыя хаця навокал ўсе.
I немагчыма нават разабрацца,
Што можна ад сваёй душы чакаць,
Шырокi выбар ёсць, каб закахацца,
Ды сэрца хоча аднаго кахаць.
Сваiм каханнем кiраваць не здатны,
Касцёр запалiць, як прыйдзе пара,
Агню кахання ўсе мы падуладны.
Цяпло цi попел будзе ад кастра?
Цудоўна мець пяшчоту ад кахання,
Як ёсць каму агеньчык запалiць,
Каб не спаткаць ў душы пахаладанне,
Касцёр цудоўны зырка хай гарыць.
10.01.1996
1327 ДУБЛЁР
Прыйшло каханне хутка, як навала,
Ды ад яго бясконца цяжка мне,
Душу маю, як маг, зачаравала,
Але не кажаш мне нi «так», нi «не».
Памучыла мяне ты ўжо нямала,
Што закахаўся, шкадаваў не раз,
Гуляеш ты са мной, як кошка з салам:
Наелась i трымае пра запас.
Тваёй красой адразу паланёны,
Цяпер з сваiм каханнем ў барацьбе,
Яму хоць пасылаю ўсе праклёны,
Ды ўсё мацней кахаю я цябе.
Няпроста у каханнi быць дублёрам,
Хаця цудоўна любую кахаць,
Але не пакараецца прастора,
Ёсць крылы, ды не прыйдзецца лятаць.
Не радасць ад кахання, толькi гора,
Калi не кажуць «так», не кажуць «не»,
Бо роля непрыемная ў дублёра,
Няхай хутчэй каханне прамiне.
11.01.1996
1328
АЛЕНЬКИЙ ЦВЕТОЧЕК
Я от реальности бегу
В мир дивной и прекрасной сказки,
В ней отдохнуть душой могу,
Коль в жизни нет любви и ласки.
Встречаюсь в сказке, с кем хочу,
Решительно, напропалую,
Всё по желанью получу,
Кого люблю, того целую.
В реальность не хочу ступать,
Душа в ней от бессилья плачет,
Нелюбых надо целовать,
Не получается иначе.
Но не корю судьбу свою,
Хотя и горькая реальность,
Живу я в сказке, как в раю,
В ней бесконечна оптимальность.
Хочу быть в сказке и могу,
Не плачу в беленький платочек,
Бегу, как в детстве, по лугу,
Ищу свой аленький цветочек.
11.01.1996
1329 БЫЦЬ
САБОЙ
Нiкому не ўдаецца i нiколi
Сябе самiм сабою адчуваць,
Мы ўсё жыццё iграем толькi ролi,
Глыбей каб iснасць ад людзей схаваць.
Мы ўсе ў жыццi – вялiкiя
артысты,
Не тое, што у думках гаварым,
I льецца голас часта там срабрысты,
Адказ дзе словам трэба даць благiм.
I называем часам пекла
раем,
Бо, нiбы п'еса, наша ўсё жыццё,
Рабiць патрэбна так, як не жадаем,
Ахвярай нават робiм пачуццё.
Чаму так адбываецца заўсёды,
Што трэба цяжка цэлы час трываць?
Бо як залежны, i няма свабоды,
Каб жыць, заўжды прыходзiцца iграць.
Абрыд тэатр, акцёрства, п'есы, ролi,
Сябе каб чалавекам адчуваць,
То дастаткова мець даволi волi,
Сабой каб быць i ролi не iграць.
12.01.1996
1330
ЗДАРЫЦЦА ЦУД?
Свабода цяплом абагрэе,
I радасць запросiць ў душу,
Я жыць без яе не умею,
Ў няволi бясконца тужу.
Няхай лепей буду галодны,
Не трэба мне ў клетцы хлябоў,
Хачу быць душою свабодны,
Адчуць да жыцця каб любоў.
Не трэба залежнай мне долi,
Бо ў жылах гарачая кроў,
Я мець не пагоджусь нiколi
Хоць сытую, долю рабоў.
Усё хачу, часткi мне мала,
Ў навуцы падняў цалiну,
Ды шчасце мяне не чакала,
Прад сiлай не гнуў я спiну.
Не гнуў, i цяпер гнуць не буду,
Мае рукапiсы ляжаць.
Здарыцца патрэбна мо цуду,
Каб вершы я мог друкаваць?
12.01.1996
1331 КРЫЛЫ
ШЧАСЦЯ
На крылах шчасця радасна ляцець,
У вышыню душу ўздымаюць крылы,
Прыемна у праменях зiхацець,
Палёт чароўна памнажае сiлы.
Ды крылы шчасця цяжка зберагчы,
Палёт каб вабны доўжыўся бясконца,
Высока як ўзляцець – пачне пячы,
Бо ў вышынi нясцерпна грэе сонца.
Хоць хочацца, каб шчасце не згубiць,
Ды на шляху заўсёды будуць хмары,
Ад сонца калi пер'е не згарыць,
Перун разбiць у змозе велiч мары.
Не удаецца ў вышынi лятаць,
Блакiт хоць вабiць, безабсяжнасць неба,
Ды цяжка шчасце любае ўтрымаць,
Адпачываць ад шчасця часам трэба.
Як крылы ёсць, iснуе шмат турбот,
Каб падтрымаць ў парадку добрым крылы,
Штодня каб адпраўляцца у палёт,
Патрэбна, каб дало каханне сiлы.
12.01.1996
1332 СУМНЫЯ
ДАТЫ
Жыццё – не суцэльныя
святы,
Хоць хочацца ў радасцi жыць,
Прыходзяць i сумныя даты,
I сэрца ад суму балiць.
Сумуецца з цяжкай нагоды,
Ў мiнулае думкi бягуць,
Хоць горкая дата заўсёды,
Прыемнае можна адчуць.
Паволi ўсё будзе мiнулым,
I пойдзе павек ў небыццё,
Ды ў сэрцы адкрытым i чулым
Прадоўжыцца здатна жыццё.
Пакуль блiзкiх мы ўспамiнаем,
Ляглi хоць яны пад крыжы,
Пачуццi да iх зберагаем,
Жывуць яны вечна ў душы.
Калi прыйшла сумная дата,
Як снегу ў душу намяло,
Няхай будзе iх небагата,
Каб святаў паболей было.
14.01.1996
1333 ЦЯЖКАЯ
ПРАЦА
Малатабоец не стане паэтам:
Рукi ад молата цяжка гудуць,
Ўздымам натхнення душа не сагрэта,
Думкi нiяк ў галаву не iдуць.
Моцна стамляе фiзiчная праца,
З целам прыгнёт адчувае душа,
Ў стомленым стане, як нават старацца,
Не напiсаць i малога верша.
Тонкасць пачуццяў душу пакiдае,
Цяжка, праз меру, калi працаваць.
Як кастылi на пуцях забiвае,
Можа жанчына пяшчотна кахаць?
Цяжкая праца душу прыгнятае,
Бо перагрузка для цела – як здзек,
Песню вясёлую не заспявае
Стрмлены працаю ў край чалавек.
Каб душа радасна зазiхацела,
I захацелася песнi спяваць,
Трэба бадзёрай душу мець i цела,
I чалавекам сябе адчуваць.
15.01.1996
1334 МОДНАЯ
ДУША
Ўсё зменлiва занадта, як пагода,
Густ новы нясуць новыя гады,
Але на маладосць не пройдзе мода,
Бо добра, як гадамi малады.
Гады жыцця даюць не толькi сталасць,
Дзесятак пройдзе iх, пасля другi,
Нямодная спаткае хутка старасць,
Расчаравання час i час тугi.
Каб мода не прайшла, а пачакала,
Адна парада ёсць, няма другой,
Гадоў хоць назбiралася нямала,
Заўжды быць трэба маладым душой.
Тады не шкодзяць i капрызы моды,
Хоць маладосць прабегла назаўжды,
Багата выключэнняў у прыроды,
Любы узрост бывае залаты.
Бо маладосць – не толькi
выгляд звонку,
Хоць цела i прайшло яе мяжу,
Душа аб шчасцi доўжыць як гамонку,
Да модных трэба залiчыць душу.
16.01.1996
1335
ПАРАЎНАННЕ
Заснежана i коўзка на дарозе,
Сумёты па калена намяло,
Хоць сонца свецiць, ды яно не ў змозе
Даць для душы жаданае цяпло.
Бо дакучаюць моцныя марозы,
Адлiгi любай доўгi час няма,
I не бягуць са стрэх капёжу слёзы,
Пачалася сапраўдная зiма.
Злуецца вельмi моцна завiруха,
I вецер вые, як у лесе воўк,
Ў сцюдзёны час душу знiшчае скруха,
Хай снег iдзе, ды хоць бы вецер змоўк.
Зiма душу у холадзе трымае,
У ёй уздым натхнення цалкам згас,
Душа вясны настойлiва чакае,
Бо ад цяпла пачне спяваць ураз.
Вясну ў душы каб болей шанавалi,
Патрэбна зведаць халады зiмы,
Вясну зусiм не абогатваралi,
Бо не маглi б цаны ёй ведаць мы.
16.01.1996
1336
МАЛАДОСЦЬ НЕ ЗГАСЛА
Хоць шэсцьдзесят – як ў дваццаць адчуваю,
Натхненне не сканчаецца ў душы,
Як у юнацтве, горача кахаю,
Але цяпер яшчэ пiшу вершы.
I творчая крынiца не змаўкае,
Яшчэ бурлiць майго жыцця рака,
Астылая душа ўжо не кахае,
Яна – як быццам скрыпка
без смычка.
Хоць шэсцьдзесят – спеў музы добра чую,
Не ведаю, дзе старасцi мяжа,
Душу заўжды мець можна маладую,
Гадам не падуладная душа.
Як маладосць надзейна захавалась,
Зусiм невызначальныя гады,
Бо да жыцця вялiкая цiкавасць,
Калi душой бясконца малады.
Няхай старэе, як належыць, цела,
Але натхненне трэба зберагаць,
Не хочацца, жыццё каб цiха тлела,
Лепш з маладой душою памiраць.
17.01.1996
1337 МОЖНА
ЗВЫКНУЦЬ
На лёс не трэба скардзiцца нiколi,
Мажлiва звыкнуць да любой бяды,
Каб цэлы час ўсяго было даволi,
Лепш памяркоўнасць набываць заўжды.
Не след на долю iншых заглядацца
I зайздрасцю марыць сваю душу,
Ад лiшняга рашуча адмаўляцца
I адчуваць рэальнасцi мяжу.
Бясконца кожны быць шчаслiвым можа,
Калi ў жыццi здаволiцца малым,
Навокал выглядае ўсё прыгожа,
Не трэба лёсам грэбаваць сваiм.
Незадаволенасць – пустая
справа,
Не карты лёс, не будзе лепш ад слёз,
Бо ён – непадуладны, як
навала,
Таму не трэба наракаць на лёс.
Аднолькавым не будзе лёс нiколi,
Ёсць цьмяныя i светлыя гады,
На рану не патрэбна сыпаць солi,
Бо можна звыкнуць да любой бяды.
18.01.1996
1338 КЕЛIХ
ЦЯРПЕННЯ
Келiх цярпення, якi ты?
Доля трываць нам дана,
Слёзы ў яго ўжо налiты,
Ды не закрылi i дна.
Слёзы цярпення збягаюць,
Ды не напоўняць яго,
Выпрабаваннi чакаюць,
Шкода народа майго.
Можа той келiх дзiравы?
Слёз колькi можна нам лiць?
Як нам прайсцi ўсе навалы?
Сэрца ад суму балiць.
Ўсе жабракамi мы сталi,
Верыўшы ў час залаты,
Наша дабро разакралi
Тлустыя вельмi каты.
Слёз поўны келiх нальецца,
Кроплi на грунт збягуць ўраз,
Доля над намi смяецца.
Колькi ж цярпення у нас!
19.01.1996
1339
IМКНЕННЕ ДА ЎЛАДЫ
Пасыпана поплам дарога да ўлады,
Яе да канца каб прайсцi,
Грахоў нарабiць трэба вельмi багата,
Бо ўлады без iх не знайсцi.
Калi без грахоў ўладу мець будзе спроба,
То хутка сканчаеца шлях,
Iмкненне да ўлады – як быццам хвароба,
Агеньчыкi скачуць ў вачах.
Як здатны грашыць, каб да ўлады дарвацца,
Яе можна хутка здабыць.
Ды позiркам з iншымi як сустракацца?
Сумленне патрэбна зганьбiць.
Таму маем клопат заўжды ад улады,
Сумленны не пойдзе туды,
Там тыя збiраюцца, хто мае вады,
Дурыць могуць iншых заўжды.
Няма для ганебных прыемней прынады,
Таму iм улада дана,
Хапугi збiраюцца i казнакрады,
Апiсана як ў Шчэдрына.
19.01.1996
1340
ДЗIЦЯЧАЕ КАХАННЕ
Ўсе ўзросты пакараюцца каханню,
Яно прыемна для душы заўжды,
Тым, хто iдзе да цемры развiтання,
I хто яшчэ занадта малады.
Ды лепш ўсяго дзiцячае каханне,
Хоць гнанае яно ва ўсе часы,
Натхненне дасць i дасць расчараванне,
Яно чысцей, чым кропелькi расы.
Ды пралятае хутка, нiбы знiчка,
Цяпло ўсё ж пакiдае на гады.
У iншых ёсць чаму дурная звычка,
Святло кахання затушыць заўжды?
Каханне беззаганнага анёла
Душы дае натхненне i уздым,
Неасцярожна сказанае слова –
I ад пачуцця застаецца дым.
Ўсе ўзросты пакараюцца каханню,
Ёсць на каханне права i ў дзяцей,
Ў дзяцiнстве пройдзе хто выпрабаванне,
Кахаць дарослым будзе гарачэй.
19.01.1996
1341 ОСЕННЯЯ
ПЕЧАЛЬ
Парк листвою золотою плачет,
Вспоминая о былой красе,
Больше наготу свою не прячет,
Ведь деревья лист роняют все.
Рассыпают золото берёзы,
Ветер в ветках стонет и гудит.
Может, льют о прошлом счастье слёзы
Грустные осенние дожди?
Дни весны минули дорогие,
Летние стрелой промчались дни,
Кроны почерневшие нагие,
Как кресты, раскинулись они.
Золото от грязи почернеет,
У него ничтожная цена,
Дерево с надеждой ждать умеет,
Листья щедро даст ему весна.
Чтоб зазеленеть вновь, как и прежде,
Осень им – в туманной дымке даль,
Радостно, коль место есть надежде,
Не страшна осенняя печаль.
20.01.1996
1342 МЯЖА
ГОДНАСЦI
Сябе каб чалавекам адчуваць,
Ад гонару хоць кепска будзе далей,
Не трэба паслаблення дазваляць,
Каб гонар надта дарагi тапталi.
Ды сваю годнасць цяжка зберагаць,
Шукаюць, як пазбавiць цябе волi,
Калi бязвольны – блазнам
можаш стаць,
Бо годнасцi не аднавiць нiколi.
Сваю свабоду трэба баранiць,
I бой даваць учынкам амаральным,
Хоць ў барацьбе не вельмi лёгка жыць,
Бо нельга стан такi назваць нармальным.
Таму да ўступак лепей крок рабiць,
Каб для душы даць добрыя умовы,
Ды цвёрдым, нiбы сталь, патрэбна быць,
Як спрэчка у пытаннi прынцыповым.
Каб д'яблу не прадаць сваю душу,
Не нарабiць сабе вялiкай шкоды,
I гонару, i годнасцi мяжу
Упарта трэба баранiць заўсёды.
22.01.1996
1343 ХОЛАД
НОЧЫ
Прыемны стан душэўнага спакою,
Але яго нялёгка зберагчы,
Ў хвiлiну свет зацягнецца iмглою,
I цемра расплывецца, як ўначы.
Хоць берагу спакой, як зрэнку вока,
Ды захаваць нiколi не магу,
Душа не паднiмаецца высока,
Як адчувае горкую тугу.
А хочацца, спакой каб быў бясконца,
I радасць струменiлась цераз край,
Ды часта ўраз iдзе на захад сонца,
I ў цемры непрыметны вабны рай.
Не хочацца нiколi цемры гэтай,
Але яна няпрошана iдзе,
Хаця святло высокай ззяе мэтай,
Ад цемры не схаваешся нiдзе.
Прыемна, калi стан душэўны зорны,
Ды назаўжды яго не утрымаць,
Калi характар надта непакорны,
Прыйдзецца холад ночы адчуваць.
22.01.1996
1344
IНСТРУМЕНТ ПАЭТА
Душа паэта – творчы
iнструмент,
Як сэрца ад абраз пашкодзяць раны,
I настрой разбураецца ўшчэнт,
Ды iнструмент становiцца паганы.
Як цяжкi камень ляжа на душу,
Ўраз талент паэтычны прападае,
Радок не прыстасуецца к вершу,
Бо муза дзiўных песень не спявае.
Лепш мець на ўздыме творчую душу,
Ды распастраць не удаецца
крылы,
Таму бясконца жаласна тужу,
Як талент гасне i не мае сiлы.
Спакой душы упарта берагу,
Ды не заўсёды пакарыцца мэта,
Знаходзiць слоў прыдатных не магу,
Бязглузда час мiнае для паэта.
Я iнструмент хачу цудоўны мець,
Каб настрой быў выдатны i чароўны,
Каб стала песнi радасныя пець,
Каб творчы шлях прыгожы быў i роўны.
22.01.1996
1345 УДЗЯЧНЫ
Я
Удзячны я, чароўная, ўвесь час,
Што ты жывеш, што побач ты iснуеш,
Касцёр кахання мой к табе не згас,
Як любасцi дагэтуль не адчуеш?
Касцёр цудоўны трэба берагчы,
I на яго ласкава толькi дзьмухаць,
Бо можна моцна сэрца абпячы,
Пачаць як без патрэбы яго рухаць.
Няхай сабе ён радасна гарыць,
Цудоўна шлях жыццёвы асвятляе,
Цяпло душы ён здатны падарыць,
Як бура дроў у iм не раскiдае.
Не трэба буры грознай i вятроў,
Няхай шугае полымя заўсёды,
Бо шчасце – як гарыць ў душы
любоў,
Няма на свеце лепей
асалоды.
Удзячны я, чароўная, табе,
Мне трэба значна болей мець трывання,
Душу ты не спячы агнём сабе,
Не разбурай касцёр майго кахання.
22.01.1996
1346
ТРЫМАЦЦА ЗА ЗЯМЛЮ
Заўжды паэтаў моцна вабiць неба,
Бо крылы iм паэзiя дае,
Нагода ёсць – сядлаць
Пегаса трэба,
Ён непакорны, на дыбкi стае.
Паэты вечна ў вышынi лунаюць,
Пра Сонца пiшуць, Месяц, Млечны шлях,
Пра знiчкi i пра зоркi разважаюць,
Што лепшыя яны ў сваiх краях.
Пегас крылаты, неба добра бачна
Заўжды паэту, нiбы жураўлю,
Але карысцi будзе болей значна,
Калi з нябёс спусцiцца на зямлю.
Аб вышынi шмат вершаў у паэтаў,
Бо цягне да узвышаных падзей.
Ды колькi яшчэ песень не прапета
Пра радасцi i горычы людзей!
Не трэба ад зямелькi адрывацца,
Яна дасць мора тэм i шмат iдэй,
Лепш моцна за зямлю заўжды трымацца,
Бо страцiў сiлы без зямлi Антэй.
23.01.1996
1347 МЭТА
Што лепей: да мэты шлях i надзея
Яе абавязкова пакарыць,
Як цела ад напружання мацнее,
Калi душа ад радасцi гарыць
Цi пункт канечны, як мiне пагоня,
I дасягнуць мэту, нарэшце, змог,
Калi яе трымаеш у далонях
Або ляжыць яна ўжо каля ног?
Той, у каго мэта ажыццяўлялась,
Заўсёды значна болей цэнiць шлях,
А як мэта ў палон без бою здалась,
Агеньчыкi пагаснуць у вачах.
Таму, каб мець бясконца асалоду,
Не заняла каб пустата душу,
Мець на шляху патрэбна перашкоду
I адсуваць далей мэты мяжу.
Бо без мэты знiкае ўраз iмкненне,
Душа спаткае горкую бяду,
Каб адчуваць цудоўнае гарэнне,
Шукаць патрэбна новую мэту.
24.01.1996
1348 ТОК
КАХАННЯ
Ты далонь на далонь мне паклала,
I мiж намi пабег моцны ток,
Нам для шчасця спатрэбiлась мала,
Як пры празе вадзiцы глыток.
Няма лепей ў жыццi адчування,
Вабны ток аб'яднаў разам нас,
I дагэтуль бяжыць ток кахання
Вельмi моцны, як быў ў першы раз.
Варта толькi цябе дакрануцца
Да грудзей цi да губ, цi да рук,
Не паспееш яшчэ азiрнуцца,
Ток стварыў электрычны ланцуг.
I бяжыць любы ток, не сцiхае,
Не знiжаецца патэнцыял,
Калi разам ён нас аб'яднае,
Хутка знiкне бясследна напал.
Паўтараецца ток хай упарта,
Бо з каханнем так хораша жыць!
Мець бясконца напружанне варта,
Ток кахання хай вечна бяжыць!
25.01.1996
1349 УЦЕХI
Уцех багата вельмi у жыццi
Для радаснай душы або для цела,
Нiчога лепш кахання не знайсцi,
Калi яно яшчэ не прагарэла.
Калi каханне назаўжды прайшло,
Хоць шмат на аднаўленне страцiць працы,
Яму не жыць, багата ўцех было,
Ды лепшую пашкодзiлi эрзацы.
Каму каханне – лепшая з
уцех,
Прыходзiцца ад iншых адмаўляцца,
Каб не рабiць каханню цяжкi здзек,
Гарэлкаю не трэба захапляцца.
Альтэрнацiва знойдзецца заўжды,
Уцешыць чым сваю душу i цела,
Але, не дачакацца каб бяды,
Уцехi трэба выбiраць умела.
Уцех багата розных у жыццi,
Але зусiм няпростае заданне
Праз ўсё жыццё з галоўнаю прайсцi
I не згубiць пяшчотнае каханне.
25.01.1996
1350 ТЕПЛО
ЛЮБВИ
К тебе весною ранней испытал
Я преклонение и радостное чувство,
Ведь сам светлей, нежней и чище стал,
Любовь к прекрасному – великое искусство.
Я целовать в уста тебя хотел,
Была надежда: душу милую согрею,
Но льда преодолеть всё ж не сумел,
Я ненавязчив, быть нахальным не умею.
Надеялся: сама ты скажешь «Да!»
Но ты не говоришь, жизнь без любви проходит,
Жить невозможно без любви всегда,
Ведь каждый человек любовь свою находит.
Ты радостной была, но вот сейчас,
Хотя, возможно, это только показалось,
Свет радости в твоих глазах угас,
С мечтой высокою, наверно, уж рассталась.
Как и весной, согреть тебя хочу
И твёрдо верю: лёд твоей души растает,
Теперь я о любви не промолчу,
Тебя тепло любви горячей ожидает.
25.01.1996
1351 ЧАС
Змяняе хутка наваколле час,
Не здатна ўсё нязменным захавацца,
Змяняе кантыненты, клiмат, нас,
Час вымагае з часам развiтацца.
На час даецца ўсё, не назаўжды,
I аксiёму цвёрда помнiць трэба,
Праносяцца iмгненныя гады,
Змяняецца зямля i выгляд неба.
Бясконца ў часа шпаркая хада,
Ёсць iснае, ды з часам ўсё знiкае,
Збягае, нiбы талая вада,
У часу фiласофiя такая.
Змяняцца здольны нават i сусвет,
I зоркi з часам могуць узрывацца,
Не можа быць бясконца сталым свет,
Бо час iдзе – павiнен ён
змяняцца.
Ўвесь час было так, будзе так павек,
Змяняць i нiшчыць – гэта часу звычка,
Жыве адно iмгненне чалавек,
Пасля знiкае хутка, нiбы знiчка.
26.01.1996
1352 ЗОЛОТАЯ
СЕРЕДИНА
Золотая середина,
Кто её сумел найти,
Для его отлично видно,
Где есть лучшие пути.
Середина золотая
В арсенале если есть,
Она прочно запятнает
И достоинство, и честь.
Можно к левым, можно к правым
Иль на месте посидеть,
Можно быть всегда лукавым,
Своих взглядов не иметь.
Коли греют свои взгляды,
Вечно будешь на краю,
Верить беспредельно надо
В философию свою.
Если честный и достойный,
Флюгером не сможешь стать,
Хочет жизни кто спокойной,
Может золото искать.
27.011996
1353 ХАЧУ
НАДРУКАВАЦЦА
Складаю вершы, напiсаў iх стосы,
Але яны ляжаць, як моцны лёд,
Усё вышэй ўздымаюцца таросы,
Ды не даходзiць слова у народ.
Мо зрушыцца праз час лядовы панцыр,
Каб хоць адзiны верш надрукаваць?
Ад радасцi пусцiўся б, пэўна, ў танцы,
Стаў песнi развясёлвя спяваць.
Стае ўсё шырэй ледзяное поле,
Ды талай не ўтвараецца вады.
Няўжо не надрукуюся нiколi,
I вершы ў стосах будуць назаўжды?
А творчая крынiца б'е зухвала,
Бо для мяне пiсаць – сапраўдны рай,
Ужо я вершаў наскладаў нямала,
Ды ў творчасцi пакуль не бачу край.
Але, як ўсе, хачу надрукавацца,
Маглi каб мае вершы пачытаць,
Цi з сцiплым кампазiтарам спаткацца,
Радкi маглi каб песняй прагучаць.
27.01.1996
1354
ПАДЗЯЛIЦЦА ШЧАСЦЕМ
Не трэба iншым дараваць бяды,
Бо кожнаму сваёй бяды хапае,
Ды шчасця мала, але не заўжды
Яго з другiм, хто мае, раздзяляе.
Свайго як шчасця трохi iншым даць,
Яго яшчэ застанецца нямала,
Душы прыемна шчасце адчуваць,
Сцiхае ў ёй нястрымная навала.
Заўсёды шчасце можна падарыць
Ласкавым словам або усмiхнуцца,
Сяўцом прыемней, безумоўна, быць,
Чым к шчасцю асабiстаму iмкнуцца.
Бо не збяднее шчодрая рука,
Якая шчасце iншым адсыпае,
Мінаюць гора, смутак i туга,
Як шчасця даць рука не адмаўляе.
Як шчасця шмат, не шкода i з другiм
Заўсёды па-братэрску падзялiцца,
Калi душа пяе, даць трэба iм
З сваёй крынiчкi радасцi напiцца.
27.01.1996
1355 НОЧ
Спакой душы нялёгка зберагчы,
Як цяжкая i горкая размова,
Хоць цёмна i халодна уначы,
Ды трэба патрываць, бо ноч часова.
Ноч хутка, нiбы знiчка, праляцiць,
I прыйдзе зноў жаданы сэрцу ранак,
Душу не будзе цемра верадзiць,
I настрой дасць чароўны спеў заранак.
А мо патрэбны цяжкасцi начы,
Каб болей шанаваць прыгожы ранак?
Задачу каб рашыць дапамагчы,
Што лепей: сцюжа цемры цi свiтанак?
Так хочацца прыемнага цяпла!
Але заўжды ў жыццё прыходзяць ночы,
Вось i цяпер ноч на душу лягла,
Сустрэцца з ёю не зусiм ахвочы.
Хай хутка
расплываецца iмгла,
Туман да ранку вочы выядае,
Адзнака ў сэрцы ёсць, што ноч была,
Хоць будзе яна нават залатая.
28.01.1996
1356
ЦЯЖКАСЦI
Мiнаюць цалкам цяжкасцi калi,
Сабе сам пачынаеш падабацца,
Бо цяжкасцi, якiя ўжо прайшлi,
Прыемна толькi будуць ўспамiнацца.
Каб цяжкасцей нiколi не было,
Жыццё згубiла б цалкам густ i водар,
Ды дрэннае ўсё з часам паплыло,
Засталась толькi радасць ад свабоды.
Для гартавання цяжкасцi даны,
Каб мацаваць характары i волю,
Выразна праяўляюцца яны,
Як па жыццёваму праходзiш полю.
На цяжкасцi не трэба наракаць,
I цела, i душа ад iх мацнее,
Ды лепей iх, бясспрэчна, абмiнаць,
Але не кожны так рабiць умее.
Ад цяжкасцей шмат трапiцца бяды,
Яны ў любой прысутнiчаюць долi,
Але былi i будуць назаўжды,
Ад iх нам не пазбавiцца нiколi.
28.01.1996
1357 ЛЮБОЎ I
РОЗУМ
Любоў – дарадчык дрэнны у
жыццi,
Бо кажуць нездарма – яна сляпая,
Не той дарогай трэба ёй прайсцi,
Цi возьме i ў двух соснах заблукае.
Любоў штурхае на няўдалы крок,
А падыход павiнен быць цвярозым,
Патрбны, горкi каб не мець урок,
Агонь у сэрцы i халодны розум.
Пакласцiся на сэрца як адно,
Прыдатнага яно не дасць адказу,
Хаця пачуцце моцнае дано,
Яно хавае горкую абразу.
Любоў павiнна трохi прагарэць,
Як вогнiшча – набраць
даволi жару,
Ў жыццi каб шчасце, безумоўна, мець,
То розумам шукаць патрэбна пару.
Як з розумам любоў – няма бяды,
Пад сiлу ёй любыя перашкоды,
Жар ад яе – на доўгiя гады,
Бо вогнiшча любвi гарыць заўсёды.
28.01.1996
1358 ЗАКОН НАРМАЛЬНАГА
РАЗМЕРКАВАННЯ
Шчасце адным – другiм
гора,
Радасць каўшом цi тугу,
Лёсаў – вялiкае мора,
Выбраць сабе не магу.
Розныя долi бываюць,
Вабны прыцягвае лёс,
Шлях толькi лепшы шукаюць,
Каб болей шчасця прынёс.
Трэба упарта старацца
Лёс свой цудоўны знайсцi,
Хочацца не ашукацца,
Шчасце спаткаць у жыццi.
Але яго вельмi мала,
Болей пакуты i слёз,
Рэдка каму шанцавала
Горкiх унiкнуць пагроз.
Ўсiм шчасце даць лёс не можа,
Вельмi абмежаны ён,
Сутнасць знайсцi дапаможа
Размеркавання закон.
29.01.1996
1359
МАЛАДОСЦЬ
Што лепей можа быць, чым маладосць,
Як прад табой усе шляхi адкрыты,
На шчасце як ў душы надзея ёсць,
Жыццё як песцiць, iм яшчэ не бiты?
У маладосцi радасна заўжды,
Яна натхненне здатна даць i крылы,
Прыгожае жыццё, як малады,
Свет навакольны сэрцу вельмi мiлы.
Але паволi коцяцца гады,
I з часам ўсё змяняецца на свеце,
Жыццё нясе больш гора i бяды,
А радасцi вясёлка слаба свецiць.
Надзеi расплываюцца, як дым,
Жыццё мiнае ў клопаце штодзённым,
Ды як душою будзеш маладым,
Не стане цалкам дзiўны свет будзённым.
Для цела маладосць даўно прайшла,
Але душа ў далёкай маладосцi,
Каб вечна маладосць ў душы жыла,
То падабацца ёй павiнен хтосьцi.
29.01.1996
1360 ФАТАЛЬНЫ ЧАС
Прыходзiць усяму ў жыццi канец,
Хоць колькi шляху вабнаму не вiцца,
Праз час страчае моц i маладзец,
Ссыхае паўнаводная крынiца.
Нiчога нельга адкладаць ў жыццi
I трэба шпаркi крок рабiць адразу,
Бо «потым» можа болей не прыйсцi,
Жыццё не мае будучага часу.
Цяперашнi ў жыцця заўсёды час,
У час патрэбна часам скарыстацца,
Пакуль запал душы зусiм не згас,
Павiнна хутка ўсё ажыццяўляцца.
Сваю прыемней цалкам песню спець,
Цанiць свой час павiнна быць уменне,
Магчымасць, несумненна, лепей мець
I назбiраць, i раскiдаць каменне.
Таму не трэба адкладаць любоў,
Заўжды належна час цанiць рэальны,
Што пройдзе, не вярнуцца таму зноў,
Час для жыцця няўмольны i фатальны.
30.01.1996
1361
НАТХНЕННЕ
Гляджу ў акно: снег, холад i мароз,
Жаданую вясну даўно чакаю,
Натхнення моцны холад не прынёс,
Я ад цяпла душою ажываю.
Мне радасна ад сонейка заўжды,
Як восень у душы, вясна цi лета.
Душу гнятуць бясконца халады,
Зiма – сезон не лепшы
для паэта.
Калi вiруе радасць у душы,
I песня будзе ўзнёслая прапета,
Лiрычныя складаюцца вершы,
Люблю вясну чароўную за гэта.
Натхненне здатна ў рукi лiру даць,
Але яно залежыць ад прыроды,
Каб вершы паэтычныя складаць,
Патрэбен адпаведны стан пагоды.
Хоць праз акно – прыгожая
зiма,
Але на настрой накладае вета,
Калi натхнення у душы няма,
Верш ўзнёслы не складаецца ў паэта.
30.01.1996
1362 ДАЛЁКI
ФIНIШ
Хаця людзей на свеце вельмi многа,
Ў жыццi ва ўсiх адзiны алгарытм:
Ад нараджэння да труны дарога,
Для кожнага на ёй падобны рытм.
Ды фiнiшу упарта ўсе iмкнуцца
I ў хуткiм тэмпе да мэты бягуць,
I не знаходзяць часу азiрнуцца,
Пакуль павек з дыстанцыi сыдуць.
Нiколi, як жывеш, не адчуваеш,
Што для жыцця малы даецца час,
Ды хутка на абочыну збягаеш,
Дыстанцыя сканчаецца ураз.
Але нiхто не хоча супынiцца,
Да фiнiшу свайго бягуць заўжды,
Жыццё нiколi больш не паўтарыцца,
Ў iм, як цягнiк, праносяцца гады.
Не трэба бегчы, лепей iсцi крокам,
А можа нават крыху пастаяць,
Каб фiнiш нежаданы быў далёка,
Патрэбна вельмi хуткi рытм змяншаць.
31.01.1996
1363 УЖО
ДОСЫЦЬ!
Толькi страты, адны толькi страты,
У пакутах i жаху наш век,
Ён на войны занадта багаты,
Цяжка стогне ад iх чалавек.
Хутка скончыцца тысячагоддзе,
Iдуць войны бясконцыя зноў,
Зброяй бразгаюць ў кожнай нагодзе,
Век бягучы – не лепшы з вякоў.
Нарабiлi ўжо войны шмат шкоды,
Невядома, чыя ў iх вiна?
Ды бясконца ваююць народы,
Сталай звычкаю стала вайна.
Не iначай, як ўсе звар`яцелi,
Мо апомнiцца, ўрэшце, пара,
Каб гарматы бядой не грымелi,
Лепш чынiць людзям болей дабра.
Хопiць боек, пара супынiцца,
Мiру – «Так!», войнам
жудасным – «Не!»,
Свету годнасцю лепш ганарыцца,
Калi скажа: «Ўжо досыць!» вайне.
31.01.1996
1364 КАГО
ВЫБIРАЕМ?
Каму зусiм Бог розуму не даў,
Той здатны пачынаць вайны пажары,
А як вайну ўжо сапраўды пачаў,
Не мучыюць крывавыя ахвяры.
Не ведае што робiць? Проста смех!
Свядома робiць жорскае глумленне,
I на душу бярэ цяжэйшы грэх,
Бо страцiў розум, разам з iм сумленне.
Iснуе у палiтыкаў душа?
Адкуль у ёй грахi рабiць iмкненне?
Як ёсць яна – не коштуе
граша,
Замест душы ў грудзях у iх каменне.
Народы мiралюбныя заўжды,
Хто мае ўладу, той бясконца правы,
Як лiдэр жорсткi, будзе шмат бяды,
Бо выбiрае хiбны шлях крывавы.
Ды вiнаваты ў бядзе народ,
Ён сам умовы для вайны стварае,
Хоць бачна: кандыдат быў iдыёт,
Ўсё роўна прэзiдэнтам выбiрае.
31.01.1996
1365 ГРАМАДСКАЯ
СВЯДОМАСЦЬ
Заўсёды мы жывем у грамадзе,
I ад яе законаў не схавацца,
Спакою не знайсцi сабе нiдзе,
Бясконца трэба толькi хвалявацца.
Хаця асоба добрай здатна быць,
У грамады няма душы i цела,
Ёй дабрынi нiколi не здбыць,
Яна ў сваiх учынках ашалела.
Не зразумела iснасць грамады,
Пазнаць яе закон – цяжар бязмерны,
Натоўп бяздушны, жорсткi, як заўжды,
Хаця асобна кожны мiласэрны.
Спакой каб вабны стала захаваць,
Не нарабiць сабе бязмернай шкоды,
Не трэба словам грамаду чапаць,
Бо подласцю адклiкнецца заўсёды.
Грамадская свядомасць – феномен,
Ў якой належыць добра разабрацца,
Каб нарабiць рэвалюцыйных змен,
Палiтыкi маглi ёй карыстацца.
31.01.1996
1366 ВЕРА
Калi няма ў лепшае веры,
Падставы няма, каб ёй быць,
Становiцца свет надта шэры,
I сэрца ад болю гарыць.
Зусiм будзе iншая справа,
Як моцная вера ў душы,
Жыццё хаця лепшым не стала,
Бо вера жыла ў мiражы.
Няхай вера будзе любая,
Каб сэнсу жыцця не згубiць,
Бо круг ратавальны кiдае,
На дно не пайсцi каб, а плыць.
Бо вера ўратуе ад згубы,
Дасць цяжкасцi перамагчы,
I свет зноў становiцца любы,
Боль сэрца не будзе пячы.
Патрэбна ў жыццi намагацца,
Каб веру знайсцi кожны мог,
Каб з Богам сапраўдным спаткацца
I лепшую выбраць з дарог.
1.02.1996
1367 ЧАКАЮ
Спаткаў расчараване,
Разбiла сэрца зноў,
Апошняе каханне,
Апошняя любоў.
Iду па жухлай пожнi,
Зноў кепскi ураджай,
Не ведаў, што апошнi,
Апошнi, i няхай.
Не высiлiлась глеба,
Рунець пачне ралля,
Араць зноў цяжка трэба,
Заўжды араты я.
Было ў душы каханне,
Ды звяла хутка ўраз,
Пустое спадзяванне,
Згубiў свой марна час.
I зноўку я чакаю
Свой колас залаты.
Калi ўжо пакахаю
Пяшчотна назаўжды?
1.02.1996
1368 ЦЯБЕ
ЧАКАЮ
Я чакаю цябе ўжо даўно,
Маё сэрца для шчасця саспела,
Ты спаткаешся мне ўсё адно,
Каб душу мне каханне сагрэла.
Лёгкi смутак мне лёг на душу,
Як дайсцi да цябе, дарагая?
Часам горка ад суму тужу,
Бо цябе безупынна шукаю.
Дзе знайсцi цябе, доля мая?
Дзе ты зараз, куды ты схавалась?
Без цябе апусцела зямля,
Я жадаю, каб ты адшукалась.
Я не маю спакою i сну,
Мне верадзiць душу хваляванне,
Хутка зноў сустракаем вясну,
Заблукалася дзесьцi каханне.
Незнаёмая, лёс мройны мой!
Я амаль што цябе ўжо кахаю,
Я жадаю спаткання з табой,
Я цябе з нецярпеннем шукаю!
1.02.1996
1369 СВАБОДА
СЛОВА
Свабода слова ў сонечным бары,
Хлусiць не маюць зверы там нагоды,
А праўду, хоць ласкава гавары,
Сабе здабудзеш ворагаў заўсёды.
Свабода слова. Быць ёй цi не быць?
Чаму да праўды людзi не ахвочы?
Бо часта ад яе душа гарыць,
Агонь пячэ, дым выядае вочы.
Залежыць: трэба праўда або не?
Як да спадобы, то яна патрэбна,
Як коле вочы – праўда не
ў цане,
Дакладна, ды ўспрымаецца ганебна.
Лiслiвасць да спадобы i мана,
Таму так камплiменты любяць людзi,
Як кубак праўды выплюхнуць да дна,
То ворагаў ад шчырасцi прыбудзе.
Як праўду кажаш, потым праўду зноў,
Не хочаш адмаўляцца ад свабоды,
Занадта мала будзеш мець сяброў
I вельмi многа ворагаў заўсёды.
2.02.1996
1370 ГАЛОЎНЫ
КРЫТЭРЫЙ
Не нарадзiсь прыгожай, а шчаслiвай,
Так ў прымаўцы гавораць нездарма,
Хада жыцця няўмольна ды iмклiва:
Была краса, ды ўраз яе няма.
Бо твару прыгажосць i формы цела
Мiнаюць хутка, нiбы мiражы,
Ў жыццi каб шчасце вабна зiхацела,
Красу шукаць патрэбна у душы.
Краса душы – крытэрый
найгалоўны,
Што дапаможа пару выбiраць,
Як ёсць яна, то выбар быў цудоўны,
Не прыйдзецца нiколi шкадаваць.
Бо цела прыгажосць мiнае з часам,
I марна нават за яе кахаць,
Краса душы павек з'яднае разам,
I здатна мора шчасця дараваць.
Iсцi ў жыццi каб па адной дарозе,
Пераадольваць болю вiражы,
Дапамагчы надзейна толькi ў змозе
Не цела прыгажосць – краса душы.
2.02.1996
1371 ЖАДАЮ
СПАДАБАЦЦА
Я жадаю табе спадабацца
I не ведаю, што мне рабiць,
Каб таксама ты мог закахацца,
Без цябе цяжка сэрца балiць.
Без цябе я бясконца сумую,
Цябе бачыць заўсёды хачу,
Калi клiч, вабны сэрцу, пачую,
Я на крылах к табе прылячу.
Ды спаткацца не маю нагоды
I здалёк толькi бачу цябе,
Ад кахання хачу асалоды,
I з жаданнем ўвесь час ў барацьбе.
Я бясконца з сабою змагаюсь,
Але болей трываць не магу,
Ды, напэўна, рашусь i спаткаюсь,
Каб развеяць на сэрцы тугу.
Вельмi змучылась я ад чакання,
Не сканчаецца нешта яно,
Хачу шчасце здабыць ад кахання,
Спадабацца жадаю даўно.
2.02.1996
1372 АДЗIНЫ
СЭНС
Жыццё пранесцi трэба праз вякi,
Выдатна каб рашыць задачу гэту,
Дзяцей павiнны мець заўжды бацькi,
Здараецца хоць безлiч пустацвету.
Ужо няма iстот тых на Зямлi,
Нiколi быць не можа ў цэлым свеце,
Што для сябе ратунку не знайшлi,
Каб вiду жыць, яму патрэбны дзецi.
Ва ўсiх iстот адзiны сэнс жыцця,
Няспынна каб рабiць наперад крокi,
Каб будучыню ўпэўнена знайсцi,
Ў нашчадках толькi сэнс жыцця высокi.
Заўжды было так, будзе так павек,
Сваiх нашчадкаў кожны пакiдае,
Ўвесь час упарта толькi чалавек
Бязглузда сэнс свайго жыцця шукае.
Не трэба марна вабны сэнс шукаць,
Не засталiсь з сапраўднага каб згадкi,
Сваiх дзяцей патрэбна шкадаваць,
Бо сэнс жыцця адзiн – твае нашчадкi.
3.02.1996
1373 НЕ
ТРЭБА РАН
Бяжыць смала з параненай сасны,
Прыгожыя бурштынавыя слёзы,
Ад ран галосяць сосны не адны,
Льюць сок дубы i клёны, i бярозы.
Стан радасны, калi няма пагроз
Ад небяспечнай i балючай раны,
Iначай не пазбегнуць горкiх слёз,
Бо вабны лёс становiцца паганым.
Калi у дрэва ранена кара,
Гаручая сляза з яго збягае,
Ў душу як прыйдзе горкая пара,
Слязамi вочы шчодра напаўняе.
Калi спаткае чорная бяда,
Нiбы крумкач вакол бясконца кружыць,
Сляза збягае хутка, як вада,
Душу агонь пячэ i спёкай сушыць.
Душы увагi трэба i цяпла,
Ёй шкодзяць ураганы i марозы,
Душа заўжды каб радаснай была,
Ёй ран не трэба, каб не беглi слёзы.
4.02.1996
1374
АДЗIНСТВА I АДНОСНАСЦЬ
Ёсць у жыцця бязлiтасны закон:
Усё жывое к фiнiшу iмкнецца,
Iдзе бясконца згубны марафон,
Бягуць ўсе разам, нiкуды не дзецца.
У кожнага дыстанцыi свае,
Выдатна бачна тут адноснасць часу!
Адным жыццё кiлометры дае,
Другi на фiнiш пападзе адразу.
Крумкач жыве каля трохсот гадоў,
За дзень аўсянiк шлях жыцця праходзiць,
Хто фiнiшуе, старт бярэ хто зноў
I для сябе дыстанцыю знаходзiць.
Для кожнага свой вызначальны час,
Чакае хутка фiнiшу навала,
Дыстанцыю прабег сваю i згас,
Бо для жыцця даецца часу мала.
Аднолькавы для ўсiх жыццёвы цыкл,
Адны бясконца сустракаюць вёсны,
А хто адну вясну пабачыць звык,
Адзiны час для кожнага адносны.
4.02.1996
1375 МЕЦЬ
НАДЗЕЮ
Ў душы надзей бясконцы лiстапад,
Зялёны лiст бязлiтасна жаўцее,
Надзей было спачатку вельмi шмат,
Спадае i апошняя надзея.
Так хораша, як безлiч ёсць надзей!
Душа з надзеяй распрастае крылы,
Яна не пакутуе ад завей,
З надзеямi лёс вабны i шчаслiвы.
Надзея нерэальнай можа быць,
Няхай надзеi будуць толькi мары,
Але дазволяць радасць не згубiць,
Убок адсунуць жудасныя хмары.
Калi надзею не ажыццявiць,
Яна, як ўвосень жоўты лiст, спадае,
Душа занадта цяжка забалiць,
Калi яе надзея пакiдае.
Галлё у дрэў без лiсця – як крыжы,
Прыемна лiст зялёны мець заўсёды,
Калi жыве надзея у душы,
Зусiм няма ў ёй месца для маркоты.
5.02.1996
1376 ЗАЛАТОЕ
ДЗЯЦIНСТВА
Я дзяцiнства пару залатую
Буду помнiць, бо цяжка забыць,
Ў думках бачу яе, гукi чую,
Радасць здатна яна мне дарыць.
Як нiколi, ў дзяцiнстве свабодны,
Красой вабiць наўколiшнi свет,
Кут цяпер ўспамiнаецца родны,
Любых сэрцу багата прыкмет.
Мацi, бацька яшчэ маладыя,
Iдуць думкi ў мiнулае зноў,
Ў гады цяжкiя, надта благiя,
Ды да iх ў маiм сэрцы любоў.
Жылi цяжка i сцiпла заўсёды,
Бо прайшла праз дзяцiнства вайна,
Нарабiла багата ўсiм шкоды,
Не зчарнiла маленства яна.
Ўспамiнаецца тое i сёе,
Але лепшай не ўспомню красы,
Як дзяцiнства маё залатое,
Вельмi любыя сэрцу часы.
6.02.1996
1377 ЛЕПЕЙ
НIЧОГА
Хоць кажуць, што сiнiца лепш заўжды,
Ды многiм журавель бясконца трэба,
Хоць марна, але многiя гады
Яны ўзлятаць жадаюць толькi ў неба.
Бо неба моцна вабiць iх душу,
Трымаць ў руках сiнiцу вельмi мала,
Па небу я працяглы час тужу,
Ды доля крыл магутных мне не дала.
Хачу лятаць ўгары, як жураўлi,
Ўзлятаць i далей буду намагацца,
Часы для ўзлёту, пэўна, не прыйшлi,
Дагэтуль не магу яшчэ падняцца.
Хаця i не пабачу вышынi,
Але няхай яна прыемна снiцца,
Бязрадасна пакуль праходзяць днi,
Але не ўцеха для мяне сiнiца.
Нiчога лепей хай не буду мець,
Ды ўсё жыццё у неба буду рвацца,
Прыемна велiзарнага хацець,
На дробязi не згодны размяняцца.
6.02.1996
1378 ЗНАЙСЦI
ПАДОБНУЮ
Зусiм няма аднолькавых людзей,
Не цела адразняецца, а душы,
Бо цела ва ўсiх з мышцаў i касцей,
Душа заўсёды толькi думкай рушыць.
Памiж людзьмi ствараецца мяжа,
Душа з душой сябруюць не адразу,
Як родная знаходзiцца душа,
З ёй назаўжды застацца можна разам.
Калi душа падобная на шар,
Сабе яна знаходзiць лёгка пару,
Складаны як тэтраэдр, то на жаль,
Ажыццявiць няпроста сваю мару.
Каб мог душу другую зразумець,
Калi сяброўства хочацца, як хлеба,
Такi ж тэтраэдр неабходна мець,
Другiх фiгур такой душы не трэба.
Складаней чым фiгура, для яе
Падобную знайсцi не вельмi проста,
Як адшукаць падобнасцi свае,
Пачацца можа моцнае сяброўства.
6.02.1996
1379 ВЕЧНАЯ
БОРЬБА
Разбушевался буйный вихорь,
Дождь проливал потоки слёз,
Промчался ветер, стало тихо,
Повисли ветви у берёз.
И загрустили сразу ветки,
Им стало скучно без борьбы,
Ведь бури грозные нередки,
Иной не хочется судьбы.
Бороться им приятно с силой,
Хоть ураганные ветра,
Пустой жизнь стала и немилой,
А радостной была вчера.
В борьбе – утеха и услада,
В повисшей тишине – обман,
Ведь иногда для счастья надо,
Чтоб до земли гнул ураган.
И даже не стоит вопроса,
Чтоб изменить свою судьбу,
Без страха выбрала берёза
С ветрами вечную борьбу.
6.02.1996
1380 СВЯТЫ
Я з радасцю чакаю кожны дзень,
Усе яны цяпер мне – нiбы святы,
Прымус на iх больш не кiдае цень,
Ад свят суцэльных радасцю багаты.
Вавёрка ў коле круцiцца ўвесь час,
Здавалась, будзе так ў жыццi заўсёды,
Пагоня нечакана знiкла ўраз,
Даволi атрымаў сабе свабоды.
Пенсiйны час. Каб вынiкi падбiць
Ўсяму жыццю, цяпер хапае часу.
Прыемна аднаму свабодным быць,
Другi свабоду ўспрыме, як абразу.
Мне – па душы, бо волi
я хачу,
Не вынашу прыгону ад маленства,
Людзей як абражаюць, не маўчу,
Бушуе у маёй душы шаленства.
Я задаволен доляю сваёй,
Бо ад свабоды любай вельмi рады,
Заўсёды вольным быць хачу душой,
Ўсе запар днi цяпер мне – нiбы святы.
6.02.1996
1381 НЕ АБ
САБЕ
Я вершы аб сабе пiшу, здаецца,
Ды аб сабе не больш, чым пару слоў,
Ёсць сэрцы, ў якiх верш мой адгукнецца,
Мой лёс такi, як лёсы чытачоў.
Мне пра пачуццi верш складаць цiкава,
Пра буры, што здараюцца ў душы,
Пра горычы, якiх ў жыццi нямала,
Пра радасцi жыцця мае вершы.
Ад чытача сябе не адразняю,
I вершы толькi для яго пiшу,
Тэм нежыццёвых я не выбiраю,
Аналiзую сэрца i душу.
Жыццёвы вопыт неблагi ўжо маю,
Хаця душой бясконца малады,
Таму я песнi пра любоў спяваю,
Не замiнаюць сталыя гады.
Даўно я чытача свайго чакаю,
Без слухача працяглы час тужу,
Калiсьцi чытача знайду, гадаю,
Бо толькi для яго свой верш пiшу.
6.02.1996
1382 ШЛЯХАМ
МАРАЛI
Чаму каханне, нiбы цягнiкi:
Прыйсцi i адысцi калiсьцi здатна?
Чаму характар у яго такi,
I для людзей чаму не падуладна?
Спаткае ўраз, нiбы на ўсё жыццё,
Ды можа, як туман, растаяць з часам,
Яно паволi крочыць ў небыццё,
Быць без кахання немажлiва разам.
Калi гарыць касцёр, а потым згас,
То кастравы быў пры кастры паганы,
Так i каханне здатна згаснуць ўраз,
Каханаму пакiне ў сэрцы раны.
Каб горычы нiколi не пазнаць,
Каханне каб душу не пакiдала,
Яго пяшчотна трэба зберагаць,
Нiкуды каб яно не прыблукала.
Каб назаўсёды зберагчы любоў,
Iсцi патрэбна па шляху маралi,
Iначай развiтанне прыйдзе зноў.
Цi будзе цягнiк iншы на вакзале?
7.02.1996
1383 ШЛЯХ У
СТАЛАСЦЬ
«Да пабачэння!» – школьныя
гады,
Апошнi школьны вальс нас раз'яднае,
Павек цяпер мы сёстры i браты,
Хоць сёння развiтанне нас чакае.
Пранеслася стралою плынь гадоў,
Яшчэ нядаўна селi мы за парты,
Час сталасцi, нарэшце, к нам прыйшоў,
Нам па семнаццаць – сталы ўзрост, не жарты.
Нам школа веды для жыцця дала,
Характар гартавалi тут i сiлы,
I першая любоў ў душу прыйшла,
I для палёту набывалi крылы.
Юнацтва нашы светлыя гады,
Падводзiць школьны вальс пад iмi рыску,
Запомнiм сваю школу назаўжды,
Пяшчотную i любую калыску.
«Да пабачэння!» – школе
гаварым,
Сваё юнацтва ў ёй мы пакiдаем,
Яно мiнула хутка, нiбы дым,
У сталасць шлях працяглы адкрываем.
7.02.1996
1384 ПОЗДНЯЯ
ОСЕНЬ
Плачет по лету набат,
Всё ведь проходит когда-то,
Тихо шуршит листопад,
Грязь убирается в злато.
Было на сердце тепло
И для души вдоволь света,
Дивное время прошло,
В вечность отправилось лето.
Непогодь лишь впереди,
Ветер задует ревучий,
Будут печалить дожди,
Небо затянется в тучи.
В душу поселится грусть,
В жизни добавится прозы,
Осень приходит, и пусть,
Будут снега и морозы.
Осени поздней не рад,
Время чудесное снится,
Плачет по лету набат,
Нужно с судьбой примириться.
8.02.1996
1385 ПРАЗ
ВЯСЁЛКУ
Ты з кожным днём становiшся чароўней,
Красы тваёй раней не памячаў,
Свет для мяне адразу стаў цудоўней,
Калi цябе я палка пакахаў.
Па дзесяць раз на дзень цябе я бачыў,
Ды не казаў зусiм пяшчотных слоў,
Пяшчота я цяпер, i не iначай,
Змянiла цалкам мне душу любоў.
Я пакахаў знянацку нечакана,
Вясёлкай каб жыццё зафарбаваць,
Хачу, каб ты была маёй каханай,
Жыць радасна, як час прыйшоў кахаць.
Пабачыць дзесяць раз – мне вельмi мала,
Хачу, каб побач ты была заўжды,
Ты ўсю душу маю апанавала,
З табой мы пойдзем разам праз гады.
Цi ёсць ў душы пяшчотнае каханне?
Каб адказаць, не трэба шмат прыкмет,
Змяняецца карэнна адчуванне,
Бо толькi праз вясёлку бачны свет.
8.02.1996
1386
РАЗГУБIЎСЯ
Ужо жонку выбiраць
Мне пара настала,
Дзеўку лепшую кахаць
Мацi наказала.
Дзевак безлiч, але як
Ў справе разабрацца?
Глядзеў гэтак, глядзеў так,
Каб мне закахацца.
Вельмi цяжка выбiраць,
Не iдзе каханне.
Як з iх лепшую пазнаць,
Выканаць заданне?
Разглядаю дзевак я
Спераду i ззаду.
Ну, якая з iх мая?
Зноў знаходжу ваду.
Цалкам страцiў я спакой,
Мне цяпер не спiцца.
Адна лепшая другой,
Як не разгубiцца?
8.02.1996
1387 ЭРОТЫКА
Эротыка няспынна яшчэ вабiць,
А гэта значыць, што кiпiць жыццё,
Як прыйдзе абыякавасць, то мабыць
Патрэбна ўжо збiрацца ў небыццё.
Так хочацца яшчэ глядзець на ножкi!
Што лепш дзявочай можа быць красы?
Жаночая як постаць вабiць трошкi,
Яшчэ твае не сконылiсь часы.
Так створана душа, такiя людзi,
Заўжды нас вабiць процiлеглы пол,
Калi зусiм такiх патрэб не будзе,
Шчаслiвы час бязлiтасна прайшоў.
Жыве цiкавасць у людзей да цела,
Iнакш не прыйдзе нi за што любоў,
Жыццё каб вiравала i кiпела,
Эротыка патрэбна зноў i зноў.
Эротыка ў жыццi няспынна трэба,
Бо без яе – нiкчэмнае жыццё,
Яе як не патрэбна, нiбы хлеба,
Чакае хуткi шлях у небыццё.
8.02.1996
1388 ШЭРЫ
КОЛЕР
Бог талент даў, ды таленту замала,
Бо як яго яшчэ ажыццявiць?
Куды не лез, наўкол сцяна стаяла,
Сцяну, вядома, лобам не прабiць.
Не трэба талент, не патрэбны розум,
Ды сумна, што да дурасцi дайшлi,
Ад шэрасцi вялiкiя пагрозы
Для шматпакутнай бацькаўскай зямлi.
Ды спаконвечна шэрасць паважалi,
Як к вераб'ям яшчэ адзiн ляцiць,
Але заўжды варону з гвалтам гналi,
А белаю варонай горай быць.
Як розум пры табе i ёсць сумленне,
Спiну прад дурнем не жадаеш гнуць,
Не прамаўчыш, i ўраз, ў адно iмгненне,
Мацнейшыя затычкай рот заткнуць.
Няма надзеi i хоць кволай веры.
Куды краiну вераб'i вядуць?
Бо кепска, калi колер вабiць шэры,
Вясёлкi фарбаў тут не вызнаюць.
9.02.1996
1389 КАХАЦЬ
АДЗIНАГА
З адным цалавалась пад клёнамi,
Гадала, што замуж пайду,
Любоў аказалась зялёнаю,
Кахала сабе на бяду.
З другiм цалавалась пад вязамi,
Каханне ка мне не прыйшло,
Нядоўга былi з гэтым разам мы,
Ды што было, тое было.
Спаткалася з трэцiм пад соснамi,
Кахання не стала чакаць,
Як ўспомню, становiцца млосна мне,
Ўжо лепей зусiм не кахаць.
Чацвёрты нiяк не знаходзiцца,
Куды я яго прывяду?
Кахання няма, жыццё коцiцца,
Ды долю сваю не знайду.
Мiнае надзея апошняя,
Жадала любоў параўнаць,
Цяпер апынулась на пожнi я,
Адзiнага трэба кахаць.
9.02.1996
1390 ТОЛЬКI
КВЕТКI
Было каханне моцным, як навала,
Як смерч, як навальнiца, ды цяпер
Ўсё, што цвiло, амаль паадцвiтала,
Нябачны раздзяляе нас бар'ер.
Хаця з табою пад адным мы дахам,
Але хачу кахаць бясконца я,
Ды мой парыў ўспрымаецца са страхам,
Таму i доля горкая мая.
Раней i я уяўлення не мела,
Што ёсць зусiм нябачная мяжа,
Не ведала патрэбы свайго цела,
Цябе кахала палкая душа.
Я так пяшчотна горача кахала!
Ды вельмi часта ад бяды тужу,
Кахаць ўсiм сэрцам мне бясконца мала,
Каханню трэба цела i душу.
Было, як цвет садоў, у нас каханне,
Але пялёсткi хутка адцвiлi,
Ў маю душу iдзе расчараванне,
Хачу, заўжды каб кветкi ў ёй былi.
10.02.1996
1391 ДУША
БАЛIЦЬ
Слоў апраўдання мне тваiх не трэба,
Ўсё роўна будзе сэрца боль пячы,
Я памалюсь, ратунак дасць мне неба,
Не гавары, а лепей памаўчы.
Як хутка спакусiўся на прынаду,
Дакладна расказаць цябе прашу?
Як дараваць магу цяпер я здраду,
Калi ганебна плюнуў мне ў душу?
Душа балiць, i сэрца моцна ные,
Як мне забыць абразу i тугу?
Хоць забываюць боль душы другiя,
Я дараваць чамусьцi не магу.
Агонь гарэў, застаўся толькi прысак,
Душа мая у цяжкай барацьбе,
Выток кахання ў ёй яшчэ не высах.
Пяшчотна так кахала я цябе!
Мне цяжка, плачу, вельмi разгубiлась,
Ёсць прысак, мо касцёр распалiм зноў?
Бо не хачу, каб здрада паўтарылась,
Скажы хутчэй хоць пару цёплых слоў.
10.02.1996
1392 ЦIХI
РУЧАЙ
Ручай быў цiхi, курам па калена,
Па iм мог ехаць воз, як па шашы,
Ды хутка адбылася перамена,
Калi пайшлi працяглыя дажджы.
I не пазнаць было яго прыроды:
Разлiўся на зялёныя лугi,
Тапiў у бурных водах агароды,
Плылi, як караблi, па iм стагi.
Прыносiў ўсiм ручай багата лiха,
Ўсе напiлiся з ручая бяды,
А ў ручая з'явiлiсь моц i пыха,
Ён меркаваў, што будзе так заўжды.
Ды здзекi не цягнулiся бясконца,
I скончылiсь турботы i адчай,
Ласкавае прыгрэла добра сонца,
I стаў маленькiм, як раней, ручай.
Калi лёс моцным стаць дае нагоду,
Не трэба быць нахабным, як дракон,
Шукаць прыемней злагаду i згоду,
Падзяку атрымаць, а не праклён.
10.02.1996
1393 СТАЛАЕ
КАХАННЕ
Маладое вiно моцна бродзiць,
Ды няма смаку, як прыгубiць,
З яго бурбалак безлiч выходзiць,
Як яго у фужэры налiць.
Маладосць вiна сiлай iграе,
Каб празрыстым яму з часам быць,
Нават корак з бутэлькi зрывае,
Як яе вельмi рана закрыць.
Трэба час, каб вiно настаялась,
Каб i водар, i смак у iм быў,
Каб вiно ад душы спадабалась,
Як яго у фужэры налiў.
Значна меней яго выпiць трэба,
I прыемней фужэр прыгубляць,
Бо празрыстасць яго – як у неба,
Колер з ружаю лепш параўнаць.
I каханне таксама такое,
Асалоду даць здатна яно
Не ў той час, як яшчэ маладое,
Але ў сталасцi – нiбы вiно.
11.02.1996
1394
САСТАЎНЫЯ КАХАННЯ
Як хочаш есцi – што
перабiраць,
Паесцi можна сала або хлеба,
Як вытанчанасць хочацца шукаць,
То бутэрброд з iкрою есцi трэба.
Так i ў каханнi – нiбы у
ядзе:
Ёсць нiзкi ўзровень, толькi ўзровень цела,
Ды асалоды поўнай не прыйдзе,
Як вытанчанасць месца там не мела.
Каб асалоду зведаць без мяжы,
Не след спяшацца есцi хлеб i сала,
Каханне трэба адчуваць ў душы,
А флiрт для цела – надзвычайна мала.
Ды кожны сам свой выбiрае шлях,
Флiрт падыходзiць, калi ў душах беднасць,
Збудуе той кахання моцны гмах,
Хто мае у сваёй душы шляхетнасць.
Каханне з двух складаецца палоў:
Душа i цела утвараюць брацтва,
Як дзее толькi цела – не любоў,
Банальнае бяссорамнае ... .
11.02.1996
1395 ЛЕПЕЙ
ШАФЁР
Я марна час свой страцiў у жыццi,
Вучыцца звышупарта намагаўся,
Жадаў узнёсласць для душы знайсцi,
Але дарэмна: вельмi ашукаўся.
Вучыцца цяжка, шмат бывала мук,
За школай – iнстытут,
аспiрантура,
У трыццаць два быў кандыдат навук,
Без блату не прабiў ў навуку мура.
Над доктарскай багата працаваў,
I сведкi ў намаганнi – Бог i неба,
Але нiхто мяне не друкаваў,
Нiкому мой парыў зусiм не трэба.
Ды мая здатнасць рвецца iз душы,
Бо нiкуды ад здольнасцей не дзецца,
Дыктуюцца прыгожыя вершы,
Ды iх надрукаваць не удаецца.
Хоць шэсцьдзесят – iмкнусь да гэтых пор
Пiсаць, чытаць, вучыцца i мець муку.
Мо быў бы лепш замалада шафёр?
Пляваў бы шчодра тройчы на навуку.
11.02.1996
1396 ВУЗКI
ШЛЯХ
Таго пяшчотна доля пашкадуе,
Хто мае на сваёй душы грахi,
Спакусу дасць яна, ад бед ўратуе,
Прад грэшнiкам шырокiя шляхi.
Для праведнiка добрай няма долi,
Бо ён iдзе вузейшаю з дарог,
Шырокаю не крочыць ён нiколi,
Хаця заўжды пайсцi таксама мог.
I доля у яго таму благая,
Бо сцежку выбiрае ён сабе,
I ўсё жыццё яе не пакiдае,
Хоць з доляю ў бясконцай барацьбе.
Хай ў барацьбе, ды iншай не жадае,
Не удаецца дасягнуць мэты,
Бо доля на абочыну скiдае,
Бо вабiць толькi вузкi шлях заўжды.
Зусiм не трэба наракаць на долю,
Хоць на шляху i гора, i бяда,
Не трэба спадзявацца на патолю,
Патолi не было i у Хрыста.
12.12.1996
1397
ПАКАХАЛА
Мне прыемна, што крочым мы поруч,
Па-другому ўявiць не магу,
Слодыч значна прыемней, чым горыч,
Пакладзi на плячо мне руку.
Мне утульна з табой i зацiшна,
Бо цудоўна каханне знайсцi,
Я цяпер, як вясновая вiшня,
Мне пара белым цветам цвiсцi.
Ноч прайшла, пачынаецца ранак,
Невядомасцi знiкне туман,
Ад цябе не чакаю падману
I сардэчных няпрошаных ран.
Для мяне ты цяпер замест сонца:
Даеш радасць, цяпло i святло,
Я хачу, каб свяцiў ты бясконца,
Каб каханне у нас не прайшло.
Ты спаткаўся – вакол ўсё
заззяла
I напоўнiла шчасцем душу,
Бо цудоўна, што я пакахала,
Аб любвi ўсяму свету скажу.
12.02.1996
1398
ВIБIРАЦЬ КАХАНУЮ
Каханне сохне, вiдавочна вестка.
Ад скрухi як яму не засыхаць?
Бо я цяпер – нялюбая нявестка
I не магу пяшчотна больш кахаць.
Кахаю я i любiць сына мацi,
Як падзялiць каханне памiж нас?
Замест кахання рэўнасць толькi ў хаце,
I ад яе выток кахання згас.
Хачу кахаць, але не удаецца,
Не да кахання, бо на дзвюх адзiн,
А над каханнем горка лёс смяецца,
Пазнаць прыйшлося шмат лiхiх гадзiн.
Каханаму нiяк не разарвацца,
Хоць будзе нават ён душой анёл,
Пячэ i там, i тут – не утрымацца,
Бо ён заўсёды памiж двух агнёў.
Ды трэба мужнасць, каб рашыць дылему:
З кiм разам быць, каго з дваiх кахаць?
Рашыць не цяжка вечную праблему:
Каханую для шчасця выбiраць.
13.02.1996
1399
СЧАСТЛИВЫЕ МОМЕНТЫ
Воспоминания моменты!
Пока костёр их не угас,
Для сердца милые фрагменты,
Вновь взволновали и сейчас.
Запорошила снегом заметь,
И на былое лёг покров,
Сугробы разгребает память,
Находит среди них любовь.
Любовь была полна страданий,
Но сердце нежила не раз,
Среди других воспоминаний
Она сверкает, как алмаз.
Сияет празднично и ярко,
Душе становится светло,
И нет приятнее подарка,
Хоть всё давным-давно прошло.
Бегут воспоминаний ленты
Из видео и нежных фраз,
Любви счастливые моменты
Мне греют душу и сейчас.
13.02.1996
1400 ПРАЙСЦI
ЎСЁ ЖЫЦЦЁ
Ў сваiх я вершах вельмi несучасны:
Шукаю у каханнi нейкi сэнс,
Калi гарыць ў душы агонь нязгасны,
Але цяпер у модзе толькi секс.
Мне зразумела: пры такой маралi
Павагi не знайду к свайму вершу
У тых, што цела д'яблу ўжо прадалi,
I хто грахом знявечыў ўшчэнт душу.
Паводзяць часам людзi, як жывёлы,
Агонь гарэў ў душы ва ўсе часы,
I ў час былы не ўсе былi анёлы,
Але каханне мела больш красы.
Зрабiць магчыма з золата рыдлёўку,
Але шкада рыдлёўкай грунт капаць,
Душой пяшчотна пакахаць – без толку,
Як цела па чужых руках пускаць.
Раней пачнеш – i скончыш
вельмi рана,
Пасля на чым трымацца у жыццi?
Чаму цяпер цнатлiвасць – як загана?
З каханнем лепей ўсё жыццё прайсцi.
13.02.1996