Анатолій Балуценка
1401 РОЗНАЯ
ПРАЦА
Хапаюць мошак на хаду стрыжы,
Цi вераб'i збiраюць з траў насенне,
Калi любая праца па душы,
Яна даць здатна радасць i натхненне.
Ды настрой здатны процiлеглым быць,
Як цераз сiлу працаваць з-пад палкi,
Iмкненне вельмi цяжка не згубiць,
Iмпэт нiколi не здарыцца палкi.
Калi працуюць людзi, як рабы,
Iм быццам прапануюць гiльяцiну,
Як нават пайсцi ў ельнiк па грыбы
Або у садзе пазбiраць малiну.
Лёс прапануе шчасця без мяжы,
Калi у працу вабную ўлюбёны,
Яна узнёсласць дорыць для душы,
Адначасова хлеб дае надзённы.
Ды ёсць такая праца не заўжды,
Як нават дастаткова падрыхтоўкi,
Бягуць, як хмары, шэрыя гады,
А хочацца блакiту i вясёлкi.
13.02.1996
1402 ГОРКА
ПЛАЧА ДУША
Вакол амаль заўжды халодны свет,
Няшчасце толькi стала побач кружыць,
Шчаслiвых не знаходзiцца прыкмет,
Бяда кранае часта нашы душы.
Няшчасцi сустракаюцца ў жыццi,
З жыццёвай не зрываюцца арбiты,
Няпроста шчасце вабнае знайсцi,
Блакiт цудоўны хмарамi закрыты.
Папесцiць шчасце, але не заўжды,
Як сонейка, заходзiць стала ў хмары,
Сум i тугу прыносяць халады,
I асаблiва як адзiн, без пары.
Не трэба многа, каб шчаслiвым быць,
Каб радасць чыстай адчуваць душою,
Няшчасцi назаўсёды каб забыць,
Кахання трэба i яшчэ – спакою.
Нi золата не трэба, нi срэбра,
Ды зрэдку сустракаецца удача.
Чаму у свеце недахоп дабра?
Чаму душа ад болю горка плача?
14.02.1996
1403
ВАЛЯНЦIНКI
Надыходзяць валянцiнкi,
Сэрца замiрае,
Хачу ведаць без замiнкi,
Хто мяне кахае?
Пройдуць дзе мае сцяжынкi,
Дзе знайсцi рахманых?
Валянцiнкi, валянцiнкi –
Свята закаханых.
Вельмi хочацца кахання,
Ды пакуль без толку,
Але маю спадзяванне,
Што прышле паштоўку.
Валянцiнкi, валянцiнкi –
Свята закаханых,
Ды ў душы пакуль хмурынкi:
Дзе знайсцi адданых?
З неба падаюць сняжынкi,
Доўжыцца чаканне,
Спадзяваюсь, валянцiнкi
Прынясуць каханне.
14.02.1996
1404
ЭЛIТАРНАСЦЬ
Заўсёды элiтарнасць не любiлi
I носьбiтам яе псавалi кроў,
Як на Галгофе, жорсткi суд чынiлi,
Раней было так i цяпер ёсць зноў.
Падобнае прыстасавацца можа,
Але нiколi не стварыць умоў,
Нiшто знайсцi любоў не дапаможа,
Як лебедзь белы ў зграi вераб'ёў.
Хоць белы колер значна лепш, чым шэры,
I крыл магутных велiчны размах,
Ды ненавiсць ад вераб'ёў без меры,
I зайдзрасць, як агонь, гарыць ў вачах.
Шмат вераб'ёў, а лебедзеў замала,
Таму, калi iшлi галасаваць,
То зграя не сваiх не выбiрала,
Бо здатны ў вышыню яны ўзлятаць.
Нiколi элетарнасць не любiлi,
I будзе так ў жыццi людзей павек,
Яе здаўна каменнем жорстка бiлi:
Не церпiць разумнейшых чалавек.
15.02.1996
1405
АЧЫШЧАЮШЧАЯ ХВАЛЯ
Адкуль бясконца кроплi здатны брацца:
Дождж пройдзе, скандэнсуецца туман,
Расою каб прыгожай раскiдацца,
Ды жаласны у кволых кропель стан.
Што кропля здатна? Толькi выпарацца,
Ды дыяментам заблiшчыць раса,
Або ў зямлю сухую усмактацца,
Карысць ад кроплi – вабная краса.
Але сама бясследна прападае,
I добра толькi iншым ад яе,
Ды кропля часам нават не ўяўляе,
Што здатна моц i сiлу мець свае.
Як толькi разам кропелькi збяруцца,
Становяцца магутнаю ракой,
А калi ў мора воды рэк сальюцца,
То шторм у змозе абудзiць прыбой.
Як людзям здзекi учыняюць шкоду,
То кожнага магчыма пакарыць,
Калi сабрацца усяму народу,
Магутнай хваляй нечысць можна змыць.
15.02.1996
1406 ГУДУЦЬ
ЗВАНЫ
Ў мiнулае мы час пераплаўляем,
Не ведаем зусiм яму цаны,
I праз жыццё, як знiчка, пралятаем,
Мiнае час – i зазвiняць званы.
Ды як жывем, аб звоне забываем,
Здаецца, што бясконцым будзе час,
Жыццё ўспрымалась каб сапраўдным раем,
Лепш ведаць, што яно праходзiць ўраз.
Не трэба нават палка намагацца
Нi золата збiраць, нi серабро,
Упарта лепей ўсё жыццё старацца
Ствараць для iншых радасць i дабро.
Як зла не робiш i дабра не чынiш,
Таксама хутка праляцяць гады,
Ды калi памяць добрую пакiнеш,
Магчыма жыць застацца назаўжды.
Хто зло прыносiць, iншым робiць здзекi,
Iмкнецца ўсiм накiнуць кайданы,
Сябе жывым хавае той навекi,
Ўжо пры жыццi па iм гудуць званы.
15.02.1996
1407
СЛУЧАЙНЫЕ ВСТРЕЧИ
Случайные встречи, обычные вроде,
Приходят они вновь и вновь,
Но эта черту между ними проводит:
Она принесла мне любовь.
Встреч много случалось, все разными были,
Но тёплых не слышала слов,
Любила сама, но меня не любили.
Какая же это любовь?
Случайная встреча, но счастье какое!
Стучит пульс, беснуется кровь,
Ведь время пришло и ко мне золотое:
Возносит на крыльях любовь.
Случайные встречи мне истово снились,
Таких уж не хочется снов,
Теперь мы взаимно и нежно влюбились,
Нам счастье приносит любовь.
Случайные, вроде, счастливые встречи,
Из них вырастает любовь,
Мой милый обнял меня нежно за плечи,
В прекрасное завтра увёл.
16.02.1996
1408 БОЛЬШ
НЕ ТУЖУ
Мы з табой выпадкова сустрэлiсь,
Бо сустрэчы магло i не быць,
Ды пачуццi ў душы загарэлiсь,
Лёс каханне нам змог падарыць.
Бо ад лёсу нiдзе не схавацца,
Чаму быць – ўсё здарыцца заўжды,
Час жаданы прыйшоў закахацца,
Любы мой, шчыры мой, залаты!
Я цябе вельмi доўга чакала,
Ды агонь спадзявання не згас,
Сэрца кажа, што я пакахала,
Доля зробiць шчаслiвымi нас.
Выпадкова цябе я пазнала,
Не чакаў ты, што стрэнеш мяне,
Я хачу, каб каханне палала,
Хай нiколi яно не мiне.
Шчасце, радасць i светлыя мары
Мне каханне прынесла ў душу,
Ад пакут я стамiлась без пары,
Я кахаю i больш не тужу
16.02.1996
1409 ЗIМОВАЯ
КАЗКА
Белым пухам сняжынкi бясконца ляцяць,
А ў душы i пяшчота, i ласка,
Хоць мароз, ды цудоўна цябе цалаваць,
Не зiма, а зiмовая казка.
Як каханне ў душы, не зашкодзiць мароз,
Я цяпер – як вясновая краска,
Не iснуе зiмой для кахання пагроз,
Калi прыйдзе зiмовая казка.
Мы стаiм, аж сумётамi нас замяло,
Утварылась сапраўдная пастка,
Небяспекi няма, бо ў душы ёсць цяпло,
Сагравае зiмовая казка.
Вясна зараз ў душы, хоць навокал зiма,
Хай не поўнасцю, хай яе частка,
Ногi змерзлi, ды сцюжы у сэрцы няма,
Ў iм лунае зiмовая казка.
Пакахаць добра нават суровай зiмой,
Бо прыходзяць пяшчота i ласка,
Падарыла цябе, нарачоны ты мой,
Разам з снегам зiмовая казка.
16.02.1996
1410
СПАДАРОЖНЫ ВЕТРЫК
Вясновы ветрык з выраю падзьме,
Душа ад весялосцi затанцуе,
Даверлiвы характар у яе,
Як цёпла, вясну любую адчуе.
Зiмовыя хай будуць халады
Цi позняя i ветраная восень,
Каханне прыйдзе – i цяплей заўжды,
Знiкаюць хмары, ззяе ў небе просiнь.
Як нават слова добрае сказаць,
Ў душы лунае радаснае свята,
Узнёслы час прыемна адчуваць,
Ў жыццi яго бывае небагата.
Даверлiвы – цудоўны вельмi стан,
Душа не здатна нават быць другою,
Таму прыходзiць часам к ёй падман,
Ды добра жыць з даверлiвай душою.
Бо шчасця вельмi хочацца знайсцi,
I для яго патрэбна вельмi мала:
Каб ветрык спадарожны дзьмуў ў жыццi,
Душа бясконца весела спявала.
16.02.1996
1411 ДРОБНАЯ
ДЭТАЛЬ
Ў жыццi каб шчасце сустракаць,
Недастаткова ўдосталь мець пяшчотных слоў,
Патрэбна целам пакахаць,
Шчаслiвы час абавязкова каб прыйшоў.
Але кахай хоць колькi раз,
Душы нiколi не знайсцi сабе спакой,
Калi не зведаеш аргазм,
Абрыдлым лёс тады бясконца будзе твой.
Пяшчотнаю жадала быць,
Але сябе нiяк прымусiць не магу,
Зусiм пяшчоты не здабыць,
Бо адчуваю толькi горкую тугу.
Але устроены мы так,
Не абысцi секс, не схавацца нiкуды,
Каханы будзе як слабак,
Каханне хутка прагарае назаўжды.
Здаецца, дробная дэталь,
Але так моцна вызначае пачуццё,
Калi няма яе, на жаль,
Каханне цяжка утрымаць на ўсё жыццё.
17.02.1996
1412 КЛIНАМ
КЛIН
Я цябе сярод тысячы бачу,
У кахання багата прыкмет,
На адзiным табе, не iначай,
Клiнам збегся цяпер белы свет.
Ты са мною ва ўзвышаных марах,
Бо у сэрца ўвайшоў i ў душу,
Вясна крочыць, кахаюць па парах,
Я адна аб каханым тужу.
Не магу пагасiць ў сэрцы прагу,
Ад яе не схавацца нiдзе,
Я стамiлась, i спаць калi лягу
Сон нiяк да мяне не iдзе.
Вельмi цяжка даецца каханне,
Калыхаць мне няпроста яго,
Ды ад прагi мацней адчуванне,
Боль ў душы ад пачуцця майго.
Сярод тысяч адзiн толькi вабiць,
Клiнам клiн трэба мне выбiваць,
I прызнацца яму лепей, мабыць,
Без адказу нялёгка кахаць.
17.02.1996
1413
САГРАВАЕ КАХАННЕ
Дагарае агнямi рабiна,
На калiне – чырвоны пажар,
Быць марозу удзячна павiнна,
Што табе кiнуў чырвань на твар.
Твае шчокi – чароўныя ружы,
Ззяюць ярка, як гронкi рабiн,
Нам кахання агонь грэе душы,
Як не здатны касцёр не адзiн.
Прыйшло шчасце, i здзейснiлiсь мары,
Хаця срэбра прыкметна ля скронь,
Загарэлiсь у душах пажары,
Сагравае кахання агонь.
Хай бясконца ў душы ён палае,
З iм не страшны жыцця халады,
Вельмi добра таму, хто кахае,
Бо ў душы будзе цёпла заўжды.
Твае шчокi, як чырвань калiны,
Не ад сцюжы яскрава гараць,
Iх каханне пажарам няспынным
Будзе вечна цяпер саграваць.
17.02.1996
1414
ЧАРОЎНАСЦЬ СНОЎ
Прыемна i цудоўна бачыць сны,
Калi зiма i на душы маркота,
Адчуць натхненне ад красы
вясны,
I прачынацца нават не ахвота.
Калi жыццё прыходзiць ў цяжкi стан,
Нiколi радасць ў душах не iскрыцца,
Рассеюцца турботы, як туман,
Бо здатны цуд нябачаны прыснiцца.
Пабачыць ў снах магчыма прыгажосць,
Ў красуню нават можна закахацца,
Хаця ў жыццi вакол падман i злосць,
Каб iх не бачыць, лепш не прачынацца.
Бо радасна ад каляровых сноў,
Хоць хуткi сон, амаль адно iмгненне,
Але ён здатны лепей добрых слоў
Даць для душы i радасць, i натхненне.
Калi маркотна часам на душы,
I небасхiл жыцця закрылi хмары,
Прыемна радасць зведаць без мяжы,
Бо сны душу чаруюць, нiбы
мары.
17.02.1996
1415 МУР
НЕВЯДОМАСЦI
Кола фартуны наперад iмкнецца,
Але супынiцца дзе?
Цi лёс ласкавы пяшчотна ўсмiхнецца,
Або няшчасце прыйдзе?
Кола фартуны. Круцiў яго смела,
Ды рэзультату няма,
Доўга стараўся, цяпер зразумела,
Што сiлы трацiў дарма.
Дзе трэба, там не супынiцца кола,
Мiма яго пранясе,
Пра дапамогу як пойдзе размова,
То адмаўляюцца ўсе.
Свет вельмi жорсткi, i зрэдку фартуне
Можна свой лёс давяраць,
Бо яна мару ў бясконцасць адсуне,
Выйсце патрэбна шукаць.
Мур невядомасцi горш за каменны,
Цяжка яго прабiваць,
Але павiнны прыйсцi перамены,
Трэба час зорны чакаць.
18.02.1996
1416
ПЯШЧОТНЫЯ СЛОВЫ
Слоў цудоўных у мове даволi,
Нiбы зорачак ў небе, шмат слоў,
Ды пяшчотней не знойдзеш нiколi,
Чым «Радзiма», «Жанчына», «Любоў».
Калi ёсць, што яны азначаюць,
Расцвiтуць ружы шчасця ў душы,
Бо пяшчотай яе напаўняюць,
Радасць сэрцу даюць без мяжы.
Як з трох слоў аднаго не хапае –
Нежаданыя лёсу гады,
Шчасце вабнае цалкам знiкае,
Месца ў сэрцы дае для бяды.
Шчасця большага нават не трэба,
Жадаць лепшых не варта умоў,
Як каханне ўздымае у неба,
I як ёсць да Радзiмы любоў.
Будзе шчасця бясконца багата,
Як надзейны саюз вабных слоў,
Непарыўнай як будзе трыяда
З слоў: «Жанчына», «Радзiма», «Любоў».
18.02.1996
1417 МЯЖА
АПТЫМАЛЬНАСЦI
Душа i цела. Як iх аб'яднаць?
Душа у вышыню, як птушка, рвецца,
А цела просiць трохi пачакаць,
Адной душы ўзляцець не удаецца.
Бясконца цела хоча ўлезцi ў гразь,
Душа што сiлы ад бяды трымае,
Ды, як такая сiла не знайшлась,
Заўсёды доля стрэнецца благая.
Душа i цела розныя заўжды,
Як толькi цела дзеяй кiравала,
Пазбегнуць не ўдавалася бяды,
Калi душа, як здраднiк, прамаўчала.
Як слабая душа, грэх не спынiць,
Калi яна занадта захацела,
Як моцная – то здольна пакарыць
I пад уладу ўзяць грахоўнасць цела.
Душа i цела. Дзе ляжыць мяжа,
Знайсцi каб памiж iмi аптымальнасць,
Каб радавалiсь цела i душа,
Ператварылась мара каб ў рэальнасць?
18.02.1996
1418 ХАЧУ
СПАДЗЯВАЦЦА
Стук дажджу, лямант ветру ў камiне,
Адчуванне трывогi ў душы,
Даўно шчасця няма i ў памiне,
Як на могiлках, ў сэрцы крыжы.
Дабрынi няма, знiкла пяшчота,
Толькi жорсткi навокал падман,
Нават жыць часам больш не ахвота,
Вельмi цяжкi душэўны мой стан.
Ў сэрцы боль, i адчай, i маркота,
Няма радасцi, цяжка тужу,
Адзiнота прыйшла, адзiнота,
I яна разбурае душу.
Ды аб шчасцi з'явiлiся мары,
Ратавальны круг кiнулi мне.
Можа пройдуць бясконцыя хмары,
Горкi смутак ў душы прамiне?
На надзею хачу спадзявацца,
Пэўна, радасцi вернуцца зноў,
Зноў пяшчотна хачу закахацца,
Каб мой час адзiноты прайшоў.
19.02.1996
1419
КРУЖАЦЦА СНЯЖЫНКI
Кружацца ў танцы сняжынкi,
Нiбы пялёсткi, ляцяць,
Пазамятала сцяжынкi,
Ды нам прыемна гуляць.
Вось i да нас прыйшло свята,
Час цяпер наш залаты,
Падае снежная вата,
Нiбы снягурачка, ты.
Шчасцем напоўнiлiсь душы,
З iм да нас радасць прыйшла,
Шчокi твае – нiбы ружы,
Ў сэрцы хапае цяпла.
Сцюжа занадта злуецца,
Ды не iмкнемся дамоў,
Наша сцяжыначка ўецца,
Грэе нам сэрца любоў.
Будзем iсцi без замiнкi,
Шчасце пяшчотна кахаць!
Кружацца ў танцы сняжынкi,
Буду цябе цалаваць.
19.02.1996
1420
ВIНАВАЦIЦЬ ЖАНЧЫН
Нада мной доля горка смяецца,
Час прыйшоў, таму замуж iду,
Без кахання душой не сагрэцца,
Але дзе ж я каханне знайду?
На душы i трывога, i стома,
Хоць адной надакучыла жыць,
Ды дакладна яшчэ невядома,
Шчасцю быць, цi нiколi не быць?
Хоць кахання даўно я чакаю,
Нешта лёс не дае яго мне,
Ён кахае, а я не кахаю,
Але замуж бярэ ўсё ж мяне.
Я не ведаю, што будзе далей:
Шчасце прыйдзе цi шэраг нягод?
Лепей шчасце ў сям'i каб спаткалi,
Мо чакае маркотны развод?
Лёс над намi стварае абразу,
Ды шукаць не патрэбна прычын,
Яны ўраз вiдавочны адразу:
Кепскi лёс вiнавацiць жанчын.
20.02.1996
1421
АДЧУВАЦЬ ШЧАСЦЕ
Калi спаткае палкае каханне,
Яго пяшчотна трэба зберагчы,
Бо назаўжды быць можа расставанне,
Душу зацягне цемра, як ўначы.
Лягчэй расстацца, ды цяжэй вярнуцца,
I пацякуць бяскрылыя гады,
Ды горкiм болем ў сэрцы адгукнуцца,
Кахаць, як хлеба, хочацца заўжды.
Халодны секс абрыдне цалкам з часам,
Прыемна, ды цяпла ў душы няма.
Якi цудоўны секс з каханнем разам!
Ды спадзявацца на яго дарма.
Каханне, як касцёр, даўно згарэла,
I прысак назаўжды яго пагас,
Хоць ўспыхнуць iскры, як кахае цела,
Ды не сагрэцца, гаснуць хутка ўраз.
Секс без кахання горш, чым суп без солi,
Як доля дасць магчымасць пакахаць,
Каханне лепей не страчаць нiколi,
Бязмежнае каб шчасце адчуваць.
20.02.1996
1422 КАМУ
СЛУЖЫЦЬ?
Каму што да спадобы, бо ўсе густы
Аднолькавымi не павiнны быць,
Французам падабаюцца лангусты.
Як беларусам бульбу не любiць?
Абстрактнае мастацтва няхай будзе,
Ды адмысловы густ патрэбна мець,
Бо зразумець яго не здатны людзi,
Спецыялiстам цяжка зразумець.
Хоць лiчыцца, што надта элiтарна,
Нiбы каньяк, хоць вельмi цэнны ён,
Але здаецца людзям, што бяздарна,
Бо iм да смаку лепей самагон.
У кожнага мастацтва свой паклоннiк,
Аддадзены яму электарат,
Ёсць у паэтаў свой уласны слоўнiк:
Узнёслых гронкi слоў цi нiзкi мат.
Калi мастак працуе для народа,
Павiнен быць народным яго густ,
Як iншым служыць, яго крыху шкода,
Хаця каньяк даступны i лангуст.
20.02.1996
1423 СЦЯЖЫНКI КАХАННЯ
Як кепска, калi ўсё ужо ў мiнулым,
Калi фанфары болей не гучаць,
Валодае хто сэрцам вельмi чулым,
Таму бясконца хочацца кахаць.
Пара не прыйдзе, каб спраўляць дажынкi,
Калi агонь нязгасны у вачах,
Каханне – не ў мiнулае сцяжынкi,
А ў будучыню вабны светлы шлях.
Бо без кахання ў радасцi супынкi,
Душа каб пела, як аркестра медзь,
Павiнны у каханне быць сцяжынкi,
Каханую для сэрца трэба мець.
Каханне не залежыць ад узросту,
Зязюля не куе яму гады,
Цi ёсць яно, або няма папросту,
А калi ёсць – душою малады.
Каханню уласцiвы перашкоды,
Прыемна вельмi сэрцы пакараць,
Хачу, каханне каб магло заўсёды
У будучыню сцежку пракладаць.
20.02.1996
1424
ТЭЛЕФОНЫ
Разгартаю кнiжку запiсную,
Хочацца чытаць старонкi зноў,
Бо мiнулы клiч, як сёння, чую:
У радках разлука i любоў.
Любыя для сэрца тэлефоны,
Родныя калiсьцi нумары,
Я малюсь на вас, як на iконы,
Адчуваю водар той пары.
Радасна пабыць у маладосцi,
Добра ўспомнiць сталыя гады,
Ўсё прайшло, ды сэрца б'ецца штосьцi,
Станаўлюсь я зноўку малады.
Тэлефоны! Як вас ўспамiнаю,
Узлятаю думкай ў неба я,
Час прайшоў, ды вас не забываю,
Гэта бiяграфiя мая.
Што ёсць лепей кнiжкi тэлефоннай,
Каб згадаць мiнулае жыццё?
Лiчбы сямiзначныя, мiльёны,
А ў душы бушуе пачуццё.
21.02.1996
1425 ВЫЙСЦЕ
З ТУПIКА
Жыццё дае найлепшыя урокi,
Палашчыць трохi, а пасля паб'е,
Палёт то нiзкi або звышвысокi,
Вышёйшы пiлатаж яно дае.
Нiхто нiколi навучыць не можа
Па гранi невядомага прайсцi,
Ды ў iншых справах добра дапаможа
Парада – ратавальны круг ў жыццi.
Жыццё – настаўнiк вельмi справядлiвы,
Калi яго урокi забываць,
Наперад хутка пойдзе час iмклiвы,
Хто не вучыўся – трэба даганяць.
Свой вопыт лепей iншага заўсёды,
Ды час вучобы надта дарагi,
I ад памылак не зазнаць каб шкоды,
Прыемней ведаць, як зрабiў другi.
Жыццё паб'е, але i дасць параду,
Бо не iснуе лепей маяка,
Ён свецiць дабрынёй не па загаду,
Падкажа добра выйсце з тупiка.
21.02.1996
1426
ЗАСТАНЕЦЦА ЖАБРАК
Каханне! Хто не зведаў яго мовы!
Каханне – надзвычайны феномен,
Яго пазнаў, хто целам вельмi кволы,
Спаткаў яго i дужы супермэн.
Заўжды каханне кожнага знаходзiць,
Не абмiнуць яго, не абысцi,
Яно, як ветрык радасны, прыходзiць,
Ад шчасця каб магла душа цвiсцi.
Нiхто яшчэ не зведаў паратунку
I не знайшоў нейтральную мяжу,
Каханне найвышэйшага гатунку
Без барацьбы ў палон бярэ душу.
К любому птушка шчасця прылятае,
Ды як яе знянацку не спужаць?
Аддана i пяшчотна хто кахае,
Надзейна здатны шчасце утрымаць.
Каханне – вельмi тонкая праява,
Спугнеш яго – i не здабыць нiяк,
Хто у жыццi пужаў яго нямала,
Той застанецца ў вынiку жабрак.
21.02.1996
1427 БЫЛОМУ
ДРУГУ
Цябе як бачыў – дзень здаваўся святам,
З табою добра мне было заўжды,
Паводзiў я сябе – як з родным братам,
Нiшто не прадракала мне бяды.
Душа ад шчасця радасна спявала,
Было сяброўства лепш любой красы,
Ды доля цябе горкая спаткала,
Прыйшлi хваробы цяжкiя часы.
Цяпло душы аддаў табе да донца,
Дапамагаў усiм, чым толькi мог,
Каб бачыў цуд зямлi i бачыў сонца,
Каб толькi ты жыццё сваё збярог.
Але, калi жыццё мяне пабiла,
Ты хлеб надзённы мог мне лёгка даць,
Тваё сумленне не загаманiла,
I д'ябал пачаў подласцi шаптаць.
Я золата ў свой час даваў багата,
А ты не даў мне нават серабро,
Спаткалася належная расплата:
Бо зло – спрадвеку плата за дабро.
21.02.1996
1428 ЖАДАЮ
ЛЮБIЦЬ
Калi радасць я зноўку адчую,
Калi прыйдзе яна з забыцця?
Я без любага зноў пакутую,
Зусiм шчасця няма ад жыцця.
Бо хачу, каб душа узлятала,
I каб песнi магла я спяваць,
Мая доля цяпер – спрэс навала.
Няўжо буду павек гараваць?
Збеглi поўнасцю горкiя слёзы,
I душа цалкам ссохла да дна,
Сум бясконцы i жах ад пагрозы,
Што застанусь без пары адна.
Я не ведаю, дзе мне падзецца,
Не прыдумаю больш, што рабiць,
Ды iмкнуся душою сагрэцца
I жадаю аддана любiць.
Я кахання ад лёсу чакала,
Ды яно за каменнай сцяной,
Дзесьцi ў лесе глухiм
заблукала,
Вельмi цяжка i горка адной.
22.02.1996
1429 КАХАННЕ
ЎПРЫГЛЯДКУ
Я вачамi цябе радздяваю,
Для мяне ўжо сакрэтаў няма,
I ты ведаеш, што адчуваю,
Ад мяне затуляцца дарма.
Без адказу аддана кахаю,
Мне магчымасць такая дана,
Я з табой сустракацца жадаю,
Ў маiм сэрцы ты толькi адна.
Недатыка заўжды ты са мною,
Не знаходжу спакою нiдзе.
Напаiла б любоўнай вадою,
Можа прага паволi спадзе?
Я кахаю цябе ўсёй душою,
Знемагаю з сабой ў барацьбе,
Будзь пяшчотней, хоць трохi, са мною,
Раздзяваць больш не буду цябе.
А пакуль што пяшчоты не маю,
Вельмi цяжка ўпрыглядку кахаць,
Раздзяваю цябе, раздзяваю,
Каб тваю прыгажосць разглядаць.
23.02.1996
1430 СУМЁТЫ
Чую рыфмы, ад iх не схавацца,
I кладуцца сумёты радкоў,
Бо сняжынкi бясконца кружацца,
Завiруха пачалася з слоў.
Снег спадае з нябёс без супынкi,
Ды мароз не трывожыць душу,
Ляцяць лiтары, нiбы сняжынкi,
Каб ўтварыцца сумёту-вершу.
Я мяцелiцу не выклiкаю,
Калi клiкаць – ўсё роўна дарма,
Ды з надзеяй заўсёды чакаю,
Бо вядома, што прыйдзе сама.
Як радок назбiраецца першы,
Прыход iншых ужо не спынiць,
I спадаюць з душы хутка вершы.
Завiруху як мне не любiць!
Белым снегам душу саграваю,
Як сняжынкi закружаць – пiшу
I сумёты у стосы складаю,
З часам iх чытачам пакажу.
23.02.1996
1431 МАЁ
НАТХНЕННЕ
Як стомлены, не пiшуцца вершы,
Або душа абразу пацярпела,
Не пiшуцца, як кепска на душы,
Не пiшуцца, калi ў пакутах цела.
У кожнага ёсць творчы свой сакрэт,
I ён ператвараецца у крэда:
Калi натхненне ёсць ў душы – паэт,
Няма натхнення – i няма паэта.
Я без натхнення цэлы час пiшу,
Мне ўзнёслы стан фактычна невядомы,
Каб нарадзiцца хуткаму вершу,
Замiнка толькi можа быць ад стомы.
Не трэба кожны раз каханне мець,
Каб напiсаць верш пра пачуцце гэта,
Душу людскую трэба разумець,
Верш не складзецца без душы паэта.
Я вершы вельмi розныя пiшу,
Мне замiнае ў творчай справе стома,
Не трэба штучна саграваць душу,
Са мной заўжды маё натхненне дома.
24.02.1996
1432 КАХАЮ
АБОДВУХ
Мне каханне вясна падарыла,
А мо гэта зусiм не вясна?
Ты – маё сiнявокае дзiва,
Лёсам ты мне вясною дана.
Шчодра ўзнёслае шчасце мець ў змозе,
Без кахання тужыў доўга я,
Ты цяпер на жыццёвай дарозе,
Сiнявокая радасць мая.
Ў жыццi лепей сезона не знаю,
Расцвiтае вясною зямля,
Я цябе ўжо пяшчотна кахаю,
К нам каханне прыйшло спакваля.
Мы цяпер назаўжды будзем разам,
Аб'яднала надзейна вясна,
Не дапусцiм зiму ў душы з часам,
Вып'ем кубак кахання да дна.
Я цябе вельмi шчыра кахаю,
Ды кахаю цябе не адну,
Бо абедзвюх к сабе прыгартаю:
I цябе, i красуню-вясну.
24.02.1996
1433 НЕ
ВIНАВАТА
Я цябе так аддана люблю!
Для мяне ты, як сонейка, мiлы,
Аб адным толькi Бога малю,
Каб каханне не страцiла сiлы.
Ўсё адкiнула гора убок,
Не цiкавiць нi ежа, нi праца.
I як толькi падумаць ты мог,
Што я з iншым магла пакахацца?
Маё сэрца ў глыбокай журбе,
Яму болю зрабiў вельмi многа,
Я кахаю пяшчотна цябе,
Мне нiколi не трэба другога.
Жалю ў сэрцы халодным няма,
Безпадстаўныя толькi пагрозы,
Прашу верыць, стараюсь дарма,
Дай спакой мне i ўцеш мае слёзы.
Прабачэння не буду прасiць,
Я i так выбачалась багата,
Немагчыма адданей любiць,
Я нi кропелькi не вiнавата.
24.02.1996
1434 ЦЯЖКА
ЧАКАЦЬ
Я раней i падумаць не мог,
Што ты станеш ўладаркаю мар,
Ды зусiм без цябе я знямог,
Разгарэўся у сэрцы пажар.
Бо не бачыў цябе я даўно,
Быццам ўжо прамiнулi гады,
Ты ва ўяве прад мной, як ў кiно,
Голас чую ласкавы заўжды.
Зведаў боль без цябе i тугу,
I табе ўдалеч з сумам крычу:
«Без цябе болей жыць не магу,
Цябе побач пабачыць хачу».
Без цябе апусцела Зямля,
Хоць навокал багата другiх,
Назаўжды ты – красуня мая,
Толькi ты адна ў думках маiх.
Я чакаю цябе, прыязджай,
Бо вясна заклiкае кахаць,
Я кахаю, i ты пакахай,
Я знямог, вельмi цяжка чакаць.
25.02.1996
1435 ВАЛЬС
РАДАСЦI
Кружаць сняжынкi, бо ветрык не сцiх,
Танец бясконцы снег зноў пачынае,
Ды нам бясконца прыемна ўдваiх,
Ў сэрцы агонь нас цяплом сагравае.
Мы пакахалi, i радасна нам,
Вельмi цудоўны дарунак прыроды,
Толькi б не згаснуць чароўным агням,
Мы запалiлi касцёр назаўсёды.
Радуюсь шчыра, як чую твой смех,
З губ магу шчасця даволi напiцца,
Кружаць сняжынкi, i падае снег,
Нiбы брыльянты, на сонцы iскрыцца.
Радасна нам, што каханне прыйшло,
Снегу i холаду не прымячаем,
Сэрцы цяпер вылучаюць цяпло,
Радасць лунае, бо палка кахаем.
Кружаць сняжынкi, твар мокры ад iх,
Ды, як вясною, сябе адчуваем,
Мы праз жыццё пройдзем разам ўдваiх,
Радасць ў душы назаўжды захаваем.
25.02.1996
1436 СКАЛА
Хвалi прыходзяць i зноўку уходзяць,
Плешчыцца толькi прыбой,
Часта каханне па частках знаходзяць,
Мне дастаткова адной.
Цэлае з частак, вядома, збiраюць,
Лепей без частак заўжды,
Трэшчыны цэлае ўсё ж раздзяляюць,
Ёсць разбурэння сляды.
I, невядома, яшчэ колькi частак
След для сябе здабываць,
Трэба шмат працы i добры участак,
Каб дзiўны гмах збудаваць.
Трэшчын няма у каханнi мiж намi,
Толькi адну я кахаў,
Наша каханне прыйшло, як цунамi,
Ў сэрцы яго захаваў.
Я задаволены, хвалi кахання
Доля пазнаць не дала,
Ператварыць яго нельга у зданi,
Моцна стаiць, як скала.
26.02.1996
1437 ВЕТРАЗI
НАДЗЕI
Калi ў душы жаданне тлее,
Ды болей сiл няма трываць,
Не трэба ветразёў надзеi
Ў жыццёвым моры паднiмаць.
Бо ветразi падняць – не жарты,
Як нават ветрыку няма,
Адчуеш: вынiк быў не варты,
Што сiл шмат страчана дарма.
Зусiм курс човен не трымае,
Яго дарэмна гатаваў,
Хай лепш надзея дагарае,
Накрые хай дзевяты вал.
Хто час свой вельмi абганяе,
Згарыць таксама, як Бруно,
Хай ветразi хутчэй складае,
Не зразумеюць ўсё раўно.
Як клiчуць новыя iдэi,
Сустрэне гiблы штыль цябе,
Не паднiмай ветразь надзеi,
Бо згiнеш ў цяжкай барацьбе.
26.02.1996
1438 ЯКIМ ТЫ БЫЎ
Ёсць анекдот, iм трэба кiравацца,
Раней было так, тое ж ў нашы днi,
Не трэба без падтрымкi намагацца
Iсцi на пакарэнне вышынi.
Цi можа сын палкоўнiка сапраўды
Стаць генералам? Ўсiм правы даны.
Не стане, i шукаць не трэба праўды,
У генералаў ёсць свае сыны.
На цуд не трэба вельмi спадзявацца,
Не след занадта думкай багацець,
Якiм ты быў, такiм лепш заставацца,
Знаёмую бясконца песню пець.
Ў наменклатурнай хеўры месца мала,
Лепш не шукаць, каб ўлезць ў яе, дзiру,
Бо смешна, каб табе яна аддала
Свой мерседэс i чорную iкру.
Бясспрэчна, праўду кажуць анекдоты:
Тым будзеш, да чаго даўно прывык,
Бясконца добра помнiць трэба, хто ты,
У печнiка сын будзе зноў пячнiк.
27.02.1996
1439 БЕЛАЯ
ВАРОНА
Пiшу аб лiшнiх людзях я не першы,
Ад розуму бяда. Цi ёсць паэт,
Што не складаў на гэту тэму вершы?
Яна старая вельмi, нiбы свет.
Здаецца: розум – жыла залатая,
Ды попыту на золата няма,
Ён iншых толькi моцна раздражняе,
Ружовую надзею мець дарма.
Як розум ёсць, бясконца клiча неба,
А ўсiх цiкавiць тленная зямля,
Грамадству розум быў заўжды не трэба,
Як белая варона, з iм i я.
Жыццё маё амаль ужо на схiле,
З маленства цяжка мне было заўжды,
Спакой, напэўна, знойдзецца ў магiле,
Ў жыццi прыносiў розум шмат бяды.
Цярпець хто схоча белую варону,
Цi ў неба проста так ўзляцець дадуць?
Таму ад нараджэння i да скону
Яе вароны чорныя дзяўбуць.
27.02.1996
1440 ЯШЧЭ
РАЗ АПОШНI
Ужо пiсаў калiсьцi верш апошнi,
У друк кiдаў упарта зерне я,
Але не дачакаўся сваёй пожнi,
Усходаў не дае мая ралля.
Бо толькi кнiгi – ураджай паэта,
Хоць колькi рукапiсаў не пiшы,
Не зерне, а мякiна толькi гэта
I цяжкi боль няўцешнасцi ў душы.
Жадаў, каб i ў мяне здарылась свята,
Але яно дагэтуль не прыйшло,
Хоць вершаў наскладаў аж забагата,
Ды зерне нават i не прарасло.
Абрыдла зерне мне кiдаць ўпустую,
Спакой цудоўны зберагчы хачу,
Сябе ад долi горкай уратую,
Напэўна, лепей сцiпла памаўчу.
Я крочу па сваёй жыццёвай пожнi,
Мець радасць – мэта вабная мая,
Таму складаю сёння верш апошнi.
Чакаю, мо пачне радзiць ралля?
28.02.1996
1441 НЕ
СТУКАЙ У СЭРЦА
Я вершаў не складаў у маладосцi,
Не браў адпавядальнасць на душу,
Ды музы часцяком прыходзяць ў госцi,
Спяваюць песнi мне, а я пiшу.
Спачатку мне працэс здаваўся вабным,
Але прыход муз строгi, як закон,
Настойлiвым быць можа i нахабным,
Ўначы прыходзяць, забiраюць сон.
Хоць творчасць i дае натхнення крылы,
Каб малады iмпэт ў душы не згас,
Ды вымагае аддаваць ёй сiлы,
I цалкам забiрае вольны час.
Шукаюць музы толькi добрай глебы,
Забралi мяне цалкам у палон,
У iншых справах больш няма патрэбы,
А iх ёсць у сапраўднасцi мiльён.
Не стукай ў сэрца, адчапiся, муза,
Iдзi к другому, я цябе прашу,
Пакуты мне ад цеснага саюза,
Верадзь цяпер ты iншую душу.
28.02.1996
1442 АДЗIН
Поэт!
Ты царь: живи один.
А.С.Пушкин
Калi публiкавацца зраблю спробу
I дапамогi нейчай папрашу,
Заўжды знаходжу для сябе хваробу:
Няўдача разбурае мне душу.
Кiдаў пiсаць, але прыходзяць музы
I песнi зноў працягваюць спяваць,
Мае радкi збiраюцца у друзы,
Я ж намагаюсь музу праганяць.
Душа не хоча для сябе абразы,
Ў нябёсы ёй прыемней узлятаць,
Я верш складаць кiдаў ужо тры разы,
Радкi ж бясконца у душы гучаць.
Як зробiш спробу апублiкавацца,
Чакае непрыемных шмат гадзiн,
Таму не трэба нават намагацца,
Чытаю вершы я свае адзiн.
Нахабна не ганю, пяе хай муза,
Хай напаўняе радасцю душу,
Я цалкам звык да нашага саюза,
Не цяжка мне, я зноўку запiшу.
14.03.1996
1443 РАЗЛУКА
Зноўку голас выразна твой чую,
Бачу рысы каханых вачэй,
У разлуцы з табой пакутую
I кахаю яшчэ гарачэй.
Бо каханне мацней маё з часам,
Як касцёр звар'яцелы, гарыць,
Вельмi хочацца быць толькi разам,
Цябе песцiць i палка любiць.
Для кахання патрэбна разлука,
Праз яе шлях да шчасця пралёг,
Як ў юнацтве, ў душы боль i мука,
Бо вялiкае бачна здалёк.
Забываюцца сваркi i кпiны,
I другiх недарэчнасцяў шмат,
Ўспамiнаецца слодыч малiны,
Зноў адчуць яе буду я рад.
Бо няшчадна разлука стамiла,
Бо нялёгка ў разлуцы кахаць,
Бруд з кахання ўвесь цалкам адмыла.
Так жадаю цябе зноў спаткаць!
15.03.1996
1444
ЧАРОЎНАЯ ТРЫЯДА
Рубiны губ, вачэй тваiх валошкi
I броваў тонкiх вабная дуга,
Калi цябе не бачу, нават трошкi,
У сэрцы хваляванне i туга.
Пабачыць палка любы твар жадаю,
Ў душы выразна чую неспакой,
Пяшчотна ўжо даўно цябе кахаю,
Зрабiла ўсе сезоны ты вясной.
Пазнаў знянацку я кахання дзiва,
Ураз ласкавы позiрк паразiў,
Ты мне ў душы паходню запалiла
I узняла надзеi ветразi.
Надзею ў сэрцы маю i каханне,
Але i веру хочацца прыдбаць,
Што прыйдзе час пяшчотны мiлавання:
Рубiны i валошкi цалаваць.
Каб шчасце мець, адна iснуе мера,
I да мяне шчаслiвы час прыйшоў:
Каханне i надзея ёсць, i вера –
Чароўная, як цуд, трыяда слоў.
15.03.1996
1445 ДЗЯВОЧЫ
ЛЁС
Бягу за шчасцем, ды яно знiкае,
Хоць ходзiць побач дзесьцi, нiбы цень,
Вясна iдзе, я любага шукаю,
I пакутуе сэрца кожны дзень.
А ноччу слёзы напаўняюць вочы,
Бо цяжка шчасце вабнае шукаць,
Такi не вельмi лёгкi лёс дзявочы,
Вясною нават цяжка пакахаць.
Хачу, каб у мяне быў сэрцу мiлы,
Ды не магу яго прываражыць,
Падрэзаны калi ў каханнi крылы,
Без радасцi на свеце трэба жыць.
Вясна. Пара кахання, шчасця, мары,
Але дзiвосны цуд не для мяне,
Бяда, туга i роспач, я без пары,
Яшчэ вясна без радасцi мiне.
Не ведаю, як быць, куды дзявацца,
Ад роспачы стрымаць не ў сiлах слёз,
Каханне не iдзе. Як закахацца?
Чаму няшчасны мой дзявочы лёс?
16.03.1996
1446 СУДЬБА
В неизвестность идут корабли,
Но стремятся к намеченной цели,
Рядом волны и волны вдали
Песню грозную радостно пели.
А вокруг – голубая вода,
И на берег нет даже намёка.
Грядёт счастье или же беда,
Цель близка или слишком далёко?
Со стихией опасна борьба,
Хоть она, несомненно, прекрасна,
Словно путь, неизвестна судьба,
Впереди её сущность неясна.
Будут гавань и пристань встречать,
Чтобы сердце томила услада,
Или путь к цели снова начать,
Ведь свой берег достичь всё же надо.
А пока нет желанной любви,
Вокруг тучи, не видно лазури,
По судьбе плыву, как корабли,
Поднялись снова волны от бури.
16.03.1996
1447 ХАЛАДЫ
Калi сонейка дасць сабе волю,
Цеплыня каб вярнулася зноў,
Каб вясною ўжо болей нiколi
Не было у душы халадоў?
Халады, халады, халадочкi!
Я нi кроплi па вас не тужу,
Ад мяне вы iдзiце у прочкi,
Няхай сонейка грэе душу.
Хай вясна мая будзе прыгожай,
Мне не трэба ў душы халадоў,
Хай вясеннi прамень дапаможа
Запалiць ў маiм сэрцы любоў.
Дзе цяпло – там каханне i ружы,
I збягаюць вадою снягi,
Хай адтаюць на сонейку душы,
Каб знайшоўся мне мой дарагi.
Халады! Я ад вас так стамiлась!
Вясну шчыра прыходзiць прашу,
Каб каханне ка мне прытулiлась
I цяплом адагрэла душу.
17.03.1996
1448 ДАСЦЬ АДКАЗ?
Холад, снягi i сумёты,
Сэрцу прытулку няма,
Цяжка душы ад маркоты,
Вельмi абрыдла зiма.
Сонейка ўпарта чакаю,
Каб растапiць ў душы лёд,
Можа, вясной пакахаю,
Пройдзе час цяжкiх нягод.
Холад ў душы – як навала,
Хочацца трошкi цяпла,
Дзесьцi вясна заблукала,
Хай бы хутчэй надышла.
Ныюць сардэчныя раны,
Грудзi верадзяць да дна,
Знойдзецца можа каханы,
Слушны адказ дасць вясна.
Сонца пачне падымацца,
Змые зiмовую ржу,
Хочацца мне закахацца,
Радасць каб ўзнесла душу.
18.03.1996
1449 МАТЧЫНА
ЛЮБОЎ
Дзяцей маленькiх шчодра песцiць мацi,
Не зведалi каб горкую тугу,
Зрабiць утульнасць можна добра ў хаце,
Але з малымi цяжка у шляху.
Вакзал сцюдзёны, i далёка ранак,
Ад холаду амаль не грэе кроў,
Дачушка спiць, не чуўшы калыханак,
Ды грэе яе матчына любоў.
Без роздуму матуля куртку зняла,
Каб ёй дачушку любую накрыць,
Хаця сама ад холаду дрыжала,
Дачцы жадала радасць падарыць.
Гады мiнуць, дачка дарослай стане,
Падымецца, як птушка, на крыло,
Цi з цеплынёй матулi ў вочы гляне,
I цi падорыць ёй ў адказ цяпло?
Пяшчоты патрабуюць свае дзецi,
Ў адносiнах змяняе многа час,
Але важней ўсiх спраў на белым свеце
Без роздуму аддаць цяпло ў адказ.
1.04.1996
1450 ЗАЎЖДЫ
СОНЦА
Не прыходзiць вясна, не прыходзiць,
Красавiк, а ляжыць яшчэ снег,
Па-за хмарамi сонейка ходзiць,
Таму ён ручаямi не збег.
Палi белыя, нiбы у лютым,
Завiруха часамi мяце,
Ў душы сум, як ад цяжкай пакуты,
Я гукаю вясну, хай iдзе.
I цяплом мне душу адагрэе,
Вельмi цяжка працягла чакаць,
Хай каханне, нарэшце, саспее,
Бо даецца вясна, каб кахаць.
А пакуль дапякаюць марозы,
I не бачна iм нават мяжы,
Ды бясконцыя горкiя слёзы
Замест радасцi ў змерзлай душы.
Ды зiма не бывае бясконцай,
З часам знiкнуць ў душы халады,
Я хачу, каб душу грэла сонца,
Сагравала пяшчотай заўжды.
1.04.1996
1451 СЛЯДЫ Ў
ДУШЫ
Разухабiстыя песнi цяжка пець,
Бо душу амаль стальную трэба мець,
Нi аб чым каб не балела галава,
Думка ўласная схiлялась, як трава.
Як сур'ёзна на жыццё заўжды глядзець,
То нiяк паэту шлягера не спець,
З фiласофiяй жыцця, як ў прасцяка,
Складаць шлягер не падымецца рука.
Лепей ў вершах пра пачуцце расказаць,
Каб глыбокi след у душах пакiдаць,
Калi верш, нiбы прыгожы матылёк,
Забываецца ён хутка незнарок.
Верш у памяцi бясконца будзе жыць,
Як у змозе ён душу разварушыць,
Каб расчуленасцi слёзы выклiкаць,
Лепей верш пра чытача свайго складаць.
Бессэнсоўны верш не цяжка напiсаць,
Ды сябе як потым будзеш паважаць?
Трэба лепш складаць прыгожыя вершы,
Але каб сляды пакiнулi ў душы.
1.04.1996
1452 МИРАЖ И
РЕАЛЬНОСТЬ
Прекрасны солнышка восход
И жизни чудное начало,
Ведь детство каждый новый год
Всё больше счастья обещало.
У юности – полёт души,
В ней место радостной надежде,
Сияли счастья миражи,
Жизнь веселей пошла, чем прежде.
Но повзрослеть пришла пора,
Мечты тускнели постепенно,
Надежд высокая гора
Равниной сделалась мгновенно.
В мечтах – сияние в росе,
Благоуханье дивной розы,
Но в жизни – белка в колесе:
Обиды, трудности и слёзы.
Года проходят, как туман,
Уж финиш близится упрямо,
Вся жизнь – мираж, надежд обман,
Реальность – только гроб и яма.
22.04.1996
1453 БУДУ
ЧАКАЦЬ
Вясна iдзе, а шчасце заблукала,
I сэрца, як каменнае, маўчыць,
Я кожную вясну любоў гукала,
Ды ад мяне яна, як цень, бяжыць.
А быць заўсёды хочацца шчаслiвай,
Ды лёс чамусьцi шчасця мне не даў,
Хачу, каб называў мяне ён мiлай,
Каб да сябе пяшчотна прыгартаў.
Для шчасця мне патрэбна вельмi мала:
Каб ўсё ж, нарэшце, ён мяне знайшоў,
Дарэмна столькi вёснаў я чакала,
Ды нешта не сустрэлася любоў.
Цвiтуць сады, стаяць ў адзеннi белым,
Душу дзяўчыны iм не зразумець,
Гляджу на iх, i вельмi закарцела
I мне сукенку белую адзець.
Не ведаю, што лёс мне прапануе,
Ды буду больш настойлiва чакаць,
Калi каханы палка пацалуе,
Жадаю шчасця i хачу кахаць.
1.05.1996
1454 ШЛЯХ ДА
ВЯРШЫНЬ
Вышыню пакарыць ўсе жадаюць,
Iх вельмi многа, а мэта адна,
Таму амаль ўсе з часам выпiваюць
Атруты кубак ад краёў да дна.
Няпроста пакараюцца вяршынi,
Але да iх зрабiў хто першы крок,
Спакой ў жыццi тых назаўжды пакiне,
Хоць жыць спакойна кожны з iх бы мог.
Але назад нялёка ўжо вярнуцца,
I той, што стаў на вабны згубны шлях,
Бязглузда будзе ў вышыню iмкнуцца,
Хоць цёмна ад напружання ў вачах.
Задавальнення не знайсцi нiколi,
Бясконца недасяжная мэта,
Бо шлях цярнiсты болю дасць даволi,
Наперадзе пакуты i бяда.
Народжаны лятаць не будзе поўзаць,
Няўдачы хай бясконцыя гнятуць,
Шлях да вяршынь заўжды бывае коўзкi,
Не ўсiм падняцца, але ўсё ж iдуць.
1.05.1996
1455 КАК И
РАНЬШЕ
Давно стали головы седыми,
Догорели свечи, кончен бал,
Ведь недавно были молодыми,
А теперь час старости настал.
Ничего совсем душе не надо,
Нет здоровья, чтобы закурить,
Недоступна и любви отрада,
Пришло время, нужно уходить.
Смерть казалась в детстве слишком страшной,
Но желанной может быть теперь,
Жизнь в конце становится ужасной,
В вечность смерть приоткрывает дверь.
О былом уже не вспоминаю,
Ведь оно – как жизни миражи,
Смерть придти скорее призываю
И хочу покоя для души.
Полностью иссякли в теле силы,
Но осталась молодой душа,
Так же все красавицы ей милы,
Сигарета слишком хороша.
2.05.1996
1456 ДЕНЬ
ПОБЕДЫ
Со временем всё зарастает былью,
Что связано с минувшею войной,
Уж не приходят вдовы к надмогилью,
Траншеи битвы заросли травой.
Людская память вечно помнит милых
Отцов, мужей, любимых, сыновей,
Забыть она солдат войны не в силах,
Что жизнь отдали Родине своей.
Ведь только сердце помнит боль утраты
И чувствует, какая ей цена,
С полей сражений не пришли солдаты,
Их не убила в памяти война.
Они живые, словно в сорок пятом,
Забыть не могут ни жена, ни мать,
Хоть памятники есть везде солдатам,
Но некому уже их вспоминать.
Сыны полков – теперь седые деды,
Победный сорок пятый так далёк!
Прекрасный праздник – славный День Победы,
В сердцах нет боли, только холодок.
9.05.1996
1457 СОРОК
ПЯТЫЙ
Блестят на солнце ордена,
Звенят торжественно медали,
Гордится ими вся страна,
Они свободу отстояли.
Всё меньше остаётся их,
Седых защитников народа,
Что приближали счастья миг,
К победе шли четыре года.
Их украшает седина,
Сияют новые медали,
В долгу пред ними вся страна,
Тепла они не ощущали.
Я в форме на парад иду,
В душе царит благоговенье,
Гремят фанфары раз в году,
И продолжается забвенье.
Мы за свободу шли на бой,
Войны безусые солдаты,
Чтоб защитить страну собой.
Уводят мысли в сорок пятый...
9.05.1996
1458
ЗАЛИВНЫЕ ЛУГА
Заливные луга! Заливные луга!
И для глаз, и для сердца мне милы,
Разбросала вокруг разноцветье пурга.
Как ковры луговые красивы!
Солнце встало, алмазы сияют вокруг,
Луч упругий в них радостно скачет,
Дремлет луг, но послышалось пение вдруг,
В лозняках горько иволга плачет.
Ступишь шаг, утопает, как в вате, нога,
И ласкаются росные травы.
Заливные луга! Заливные луга!
Вы прекрасней зелёной дубравы.
Стук в висках, кровь прилила к моей голове,
Так бывает в часы вдохновенья.
Как приятно идти по росистой траве!
Будут помниться эти мгновенья.
Заливные луга, голубая река –
Настоящее чудо природы,
Моё сердце без вас всегда гложет тоска,
Я люблю вас, как в прежние годы.
18.05.1996
1459 ВЫБЯРЭ
КАХАННЕ
Хвалюе моцна процiлеглы пол,
Застацца халастым няма прычыны,
Чакаю я сапраўдную любоў,
Ды любай не знайшоў яшчэ дзяўчыны.
Здаецца, што знаходзiцца яна,
I сэрца, i душа бясконца рады,
Ды для кахання не прыйшла вясна,
Бо нават у красунь iснуюць вады.
Дагэтуль супынiцца не магу,
Бясконца ўпарта я перабiраю.
Якая ж развядзе маю тугу,
Якую з iх, нарэшце, пакахаю?
Але бяжыць iмклiва хуткi час,
З каханаю сустрэцца мне ахвота,
Жадаў i ажанiцца ўжо не раз,
Бо жудасна абрыдла адзiнота.
Дзяўчат ёсць шмат, як зорак уначы,
Знайсцi сваю – не лёгкае заданне,
Свабоду не жадаю зберагчы,
Хай любую мне выбярэ каханне.
30.05.1996
1460 УСЁ
СТРЫВАЮ
Не магу я табе дараваць,
Размаўляць нам зусiм недарэчы,
Ты няздатны аддана кахаць,
I жыццё маё цяжка знявечыў.
А якое каханне было!
Салаўiных начэй не хапала,
Ды пачуцце тваё адцвiло,
Я бяду сваю зараз спаткала.
Як здарыцца такое магло?
Мы намер мелi быць толькi разам,
Спадзяванне быллём парасло,
Засталася у сэрцы абраза.
Не збярог ты каханне, на жаль,
I маё разбурыў без аглядкi,
А здавалась, каханне – як сталь,
У жыцця ёсць такiя загадкi.
Дараваць я табе не магу,
Размаўляць нам цяпер недарэчы,
Я стрываю i боль, i тугу,
Хоць ад слёз дрыжаць рукi i плечы.
30.05.1996
1461 КАЛI I ЯК ПIШУ
Вельмi простыя песнi пяю,
I таму яны ўсiм зразумелы,
Зерне чыстае кiну ў раллю,
Нараджаецца ў ёй колас спелы.
Элiтарнасцi ў iх не было,
I далей, спадзяваюсь, не будзе,
Мне жыццё тэмы вершаў дало,
I заўжды зразумеюць iх людзi.
Сэнс – галоўнае ў вершах маiх,
Фармалiзму зусiм мне не трэба,
Я выразна заўжды чую iх,
Бо яны мне дыктуюцца з неба.
Ды як змогi няма друкаваць,
Вельмi цяжкая доля паэта,
Але здольнасць ёсць вершы складаць,
I я лёсу удзячны за гэта.
Толькi хвалямi вершы пiшу,
То багата, а то вельмi мала,
Радкi хутка прыходзяць ў душу,
Як што-небудзь яе ўсхвалявала.
31.05.1996
1462
СПАДЗЯВАННЕ
Няспынна музыка гучыць ў маёй душы,
Мелодыю i рытм я адчуваю,
Таму пiшу свае пявучыя вершы,
Бо iншых я нiколi не складаю.
Бо думка хуткая бяжыць, нiбы ручай,
Бясконцая у творчасцi крынiца,
Яна душу перапаўняе цераз край,
Струмень яе не здатны супынiцца.
Ў ёй, нiбы шкло, заўжды празрыстая вада,
Ды смак яе пазнаць не могуць людзi,
Адзiн радкi свае чытаю – вось бяда.
Няўжо заўсёды стан такiм i будзе?
Не друкавацца для паэта – поўны крах,
Бо кожны верш складае для народа,
Хачу, каб к сэрцам чытачоў знайшоўся шлях,
Каб кожны ацанiў iх смак i водар.
Прыемна вершы для мяне складаць заўжды,
Кiдаю часам, зноў пiсаць iмкнуся,
Ручай iх к чытачу праб'ецца праз гады,
На вынiк не дарэмна спадзяюся.
20.06.1996
1463 НЕ
ЦАЛАВАЎ
Як мог цябе я цалаваць!
Але лёс стан змянiў упарта,
Было дарэмна мне кахаць,
Кахання ты была не варта.
Праводзiш сёння час з адным,
А заўтра маеш ўжо другога,
Тваё каханне – нiбы дым,
I лёсу хiбная дарога.
Ды я другую не шукаў,
Душу ты мне запаланiла,
Твайго кахання ўсё чакаў,
Бо ты была бясконца мiлай.
Цябе, на жаль, не цалаваў
I словы не казаў прызнання,
Але удзячны, што пазнаў,
Як ранак, чыстае каханне.
Была хоць стомленай душа,
Ды не было у ёй i бруду,
Не есць майго кахання ржа,
Яго нiколi не забуду.
25.06.1996
1464 МАЯ
БАГIНЯ
На душы ад радасцi цудоўна,
Вось i я, нарэшце, пакахаў,
Вабiла каханне, ды ўсё роўна
Шчасця, нiбы ў мары, не чакаў.
Я яшчэ з табой не сустракаўся,
За руку цябе яшчэ не браў,
Ды ужо аддана закахаўся,
Хоць здалёк за любай назiраў.
Цалкам ты мой лёс перавярнула,
Без цябе жыць болей не магу,
Мне ў душу рашуча зазiрнула,
Шчасцем замянiла ў ёй тугу.
Я спаткання хуткага жадаю,
Невядома, колькi мне чакаць?
Словы пра каханне ў стос складаю,
Каб прызнанне лепшае сказаць.
Хай каханне цягнецца бясконца,
За яго табе удзячны я,
Ты святло нясеш мне, нiбы сонца,
Бо багiня ты цяпер мая.
29.06.1996
1465 МАЯ
АЙЧЫНА
Няма на чым спынiцца воку,
Куды нi глянь – адна вада,
I толькi ў вышынi далёка
Бялее аблакоў града.
Хоць добра пабываць на моры,
Прыемна вандраваць заўжды,
Чароўней родныя прасторы,
Яны каштоўней праз гады.
Мiлуе вока край мой мiлы,
Лясы, балоты i лугi,
I рэчак чыстых бег iмклiвы,
Пейзаж для сэрца дарагi.
На свеце ёсць зямель багата,
Але што нам да iх красы?
Там лепей, родная дзе хата,
Знаёмы лес i верасы.
Зямля бацькоў! Мая Айчына!
Натхненне сэрца – Беларусь!
Была мне роднай Украiна,
Ды хутка да цябе вярнусь.
29.06.1996
1466
КРЫЎДНЫЯ СЛОВЫ
Ты не кажы мне крыўдных слоў,
Мiж намi хай пануе згода,
Бо нават кепская любоў
Лепш вельмi добрага развода.
Якой у нас любоў была!
Ды нешта з ёй цяпер здарылась,
Чамусьцi трэшчыну дала,
Хачу, любоў каб аднавiлась.
Патрэбна шчыра дараваць
I вельмi чулым быць старацца,
Няпроста доўгi час кахаць,
Заўжды цяжэй, чым закахацца.
Каханне будзе – нiбы цуд,
Дасць радасць, шчасце i натхненне,
Як выкiнуць з яго ўвесь бруд,
Як мець пакорнасць i цярпенне.
Рабiць не трэба спрэчак зноў,
Бо ў спрэчках спее развiтанне,
Ты не кажы мне крыўдных слоў,
Квiтнне пышна хай каханне.
29.06.1996
1467 АПОШНI
ШАНС
Заўсёды ёсць ў жыццi апошнi шанс,
Хоць дрэннага, вядома, вельмi многа,
Ды з добрым у яго заўжды баланс,
Таму не след гнявiць занадта Бога.
Як добра будзе вельмi доўгi час,
Дабра нiколi мы не памячаем,
Як дрэннае здараецца у нас,
Адразу яго хутка адзначаем.
Таму здаецца кепскiм i жыццё,
Але чаму мы так несправядлiвы?
На добрае чаму ёсць забыццё,
Хоць час прыгожы быў для сэрца мiлы?
Як цяжка, не патрэбна вешаць нос,
Бо прыйдзе час, i будзе ўсё цудоўна,
Дарэмна лiць не трэба горкiх слёз,
Бо радасць зменiць гора, безумоўна.
Таму лепш хутка не ўпадаць у транс,
Гайдаюцца жыццёвыя арэлi,
Заўсёды застаецца пэўны шанс,
Хаця святла не бачна у тунэлi.
29.06.1996
1468 ЦЯЖКА
АДНОЙ
Дзе мая любоў блукае,
Як спаткацца з ёй магу?
Яна хутка адбягае,
Следам я за ёй бягу.
Пра любоў пяе гiтара,
Клiча ўсiх кахаць вясна,
Ўсе дзяўчаты ўжо па парах,
Толькi я яшчэ адна.
Дзе iголка, там i нiтка,
Ды не так ў мяне цяпер,
На яго глядзець мне брыдка,
Трэба iншы кавалер.
Прынца я сабе шукаю,
Але дзе яго знайду?
Хоць i брыдка, пакахаю,
Замуж за яго пайду.
З доляй я сваёй не згодна,
Ды прапаў i брыдкi мой,
Быць адной зусiм не модна,
Вельмi цяжка быць адной.
29.06.1996
1469 ЖАДАЙ
ЖЫЦЦЯ
Жыццё бяжыць iмклiва i упарта,
Зязюля ўсiм адлiчвае гады,
I нават кепска жыць заўсёды варта,
Калi ужо не надта малады.
Само жыццё – цудоўны скарб каштоўны,
Не след аб гэтым нават гаварыць,
Хоць кепска, к жыццю цягнуцца ўсё роўна,
Бо больш яго нiяк не паўтарыць.
Здаволiцца малым – i добра будзе,
Бо кожнаму дано жыццё адно,
Сябе паводзяць так бяздумна людзi,
Як быццам бы бясконцае яно.
Жадаць не трэба многага нiколi,
Каб зайздрасць не лiлася цераз край,
Калi заўжды наяўнага даволi,
Жыццё прывабным стане, нiбы рай.
Няхай жыццё праносiцца iмклiва,
Ў жыццi жыцця працяглага жадай,
I каб яно нiколi не стамiла,
Каб толькi радасць бiла цераз край.
7.07.1996
1470 ЛЁС
ПРАВЫ
Калi здарылась што, яно павiнна быць,
Ад лёсу нiкуды нiяк не дзецца,
Але, калi душа ад суму забалiць,
То не смяротна, можна прыцярпецца.
Як вельмi хочацца, не будзе так заўжды,
Бо сваiм шляхам лёс вядзе упарта,
Не згодны з лёсам – атрымаеш больш бяды,
Не церпiць лес нiколi з сабой жартаў.
Здаецца часам, што гатуе пастку лёс,
I не адсунуць ўбок яго пагрозу,
У роспачы душа, i не стрымаць ёй слёз,
Хоць цяжка, пакарыцца трэба лёсу.
Як за плячыма надта сталыя гады,
I вопыт назбiраецца нямалы,
То, безумоўна, вiдавочна ўсё тады:
Бясконца лёс свавольны толькi правы.
Як цяжка на душы, бо вельмi жорсткi лёс,
Але вядома пра яго прыроду,
Цягнi пакорлiва, як конь, жыццёвы воз,
I не шукай змянiць свой лёс нагоду.
12.07.1996
1471 КАЛI
КАХАЕШ
Даўно каханне захапiла нас,
I з той пары годоў прайшло нямала,
Не к лепшаму людзей змяняе час,
Ды для мяне ты прыгажэйшай стала.
Агонь душы прыемна зберагчы,
Цудоўна адчуваць далонь ў далонi,
Нам i цяпер каханне па плячы,
Хаця у нас ужо сiвыя скронi.
Жыццё iмклiва к фiнiшу бяжыць,
Трымаем маладосць сваю упарта.
Калi кахаеш, так прыемна жыць!
А без кахання маладосць не варта.
Кахаць прыемна ў сталыя гады,
Каханне не абрыдне мне нiколi,
Як ў прагу, хоць адзiн глыток
вады,
П'ю цуд кахання, мне ўсё не даволi.
Калi кахання ў маладых няма –
Зiма ў душы, хаця пара для лета,
Кахае хто – iснуе не дарма,
Бо песня ўся каханню не прапета.
12.07.1996
1472 ХВАРОБА
Нейкая хвароба
Стала адчувацца,
Калi раблю спробу
Апублiкавацца.
Духам хоць магутны,
Ды прызнацца мушу,
Нейкi сум атрутны
Уваходзiць ў душу.
Не iмкнуўся к друку,
Не шукаў нагоду,
То не ведаў муку,
А меў стан палёту.
Ад лiхой хваробы
Я зноў вызваляюсь,
Больш не рву вантробы
Да верша вяртаюсь.
Як ў друк не штурхае
Вабная спакуса,
Песнi зноў спявае
Мне чароўна муза.
12.07.1996
1473 КРАСА
ЖАНЧЫН
Краса жанчын! Што можа быць мацней,
Каб прыцягнуць мужчынскую увагу?
Зрабiць не здатны лепей чарадзей,
Не падуладна моц такая магу.
Але чаму прыгожыя не ўсё?
Краса – заўсёды тэма мар высокiх,
Мужчыны пакараюцца красе.
Краса жанчын! Яна згубiла многiх.
I у адной ўсё ёсць, што i ў другой,
Не кожная ўсё ж здатна спадабацца,
Мужчыны ўсе палююць за красой,
Краса пртрэбна iм, каб закахацца.
У кожнага адзiны выбар свой,
Ды непрыгожым нос не трэба вешаць,
Прыгожай можна добрай быць душой.
Краса жанчын! Яна iм ўсiм належыць.
Краса – найгалаўнейшая з прычын,
Спатканне прыгажунi каб прызначыць,
Чаруе моцна прыгажосць жанчын,
Ды здатнасць трэба мець яе убачыць.
12.07.1996
1474 IДЗЕ
ВАЙНА
Чаму вайна здараецца, чаму?
Святога для людзей няма нiчога,
Непадуладна розуму майму,
Што злыя людзi – падабенства Бога.
Стварыў ўсё Бог: i неба, i зямлю,
Зямля – як рай, ласкава сонца свецiць,
Высновы паступова я раблю:
Не ўсё зрабiў Бог правiльна на свеце.
Чаму заўжды быў жорсткi чалавек?
Чаму адзiн другога забiвае?
Так ёсць цяпер, i так было павек,
Адну вайну другой вайной змяняе.
Адны ваююць, iншыя маўчаць,
Катуюць i гвалтуюць пры нагодзе,
Ад жаху нема хочацца крычаць,
Бо гнюсны глум – ў дваццатае стагоддзе.
Якой бы была добраю Зямля,
Каб не стварыў тут Бог цара прыроды,
Такая думка Бога* i мая,
Iдзе вайна, бо жорсткiя народы.
* Быццё, глава 6, верш 6.
13.07.1996
1475
НЕМАЖЛIВА ЗМЯНIЦЬ
Змянiць сваю прыроду немажлiва,
Не трэба нават лiшняга жадаць,
Калi спачатку утварылась слiва,
Не здатна яна яблыняю стаць.
Таксама – фiласофiя народа,
Пустая рэч яе ператварыць,
Якiя гены дала нам прырода,
Заўсёды будзем толькi так рабiць.
Мы не змаглi пабудаваць дзяржаву,
У рабстве мой народ ўвесь час жыве,
Ў Вялiкiм княстве здабывалi славу
Мы не сваёй краiне, а Лiтве.
Цяпер мы маем добрую нагоду
Дзяржаву каб, нарэшце, утварыць,
Але ментальнасць не змянiць народу,
Заўжды рабамi хочацца нам быць.
Гiсторыя праносiцца iмклiва,
Свае дзяржавы маюць амаль ўсе,
Але змянiць прыроду немажлiва,
Гiсторыя нам шчасця не нясе.
13.07.1996
1476
ПАКIНУЦЬ У НАШЧАДКАХ
Бяжыць жыцця вялiкая рака,
I ёй няма анi канца, нi краю,
Таму што цуд чароўны ДНК
Дакладна нас ў нашчадках паўтарае.
Ўвесь час было i будзе так заўжды,
Нiяк не можа быць iнакшай долi,
Як адлiчыў свайго жыцця гады,
Зноў да жыцця не вернешся нiколi.
Наблiзiцца смяротная мяжа,
I не знайсцi спакою i патолi,
Бо разам з целам гiне i душа,
Шукай яе пасля, як ветру ў полi.
Жыць кожнаму прызначан нейкi час,
Хоць грэшнiкам цi праведнiкам будзеш,
Калi касцёр жыццёвы цалкам згас,
Ужо жыцця паўторна не набудзеш.
Пражыў сваё – становiшся зямлёй,
I аб табе у iншых толькi згадка,
Таму ствараць патрэбна iмiдж свой
I пакiдаць сябе павек ў нашчадках.
13.07.1996
1477
ПАКЛIКАЛА ЗЯМЛЯ
Ўсе ехалi кудысьцi, з'ехаў я,
Блукаць па свету былi не павiнны,
Паклiкала бацькоўская зямля,
Радзiмы любы край, зямля Айчыны.
Даўно карцела на сваю зямлю,
Але было вярнуцца немагчыма,
У думках як мiнулае ўяўлю,
Радзiма паўставала прад вачыма.
Мой родны Крычаў i любiмы Сож –
Цудоўныя i вабныя мясцiны,
Па сэрцу нiбы мне прайшоўся нож,
Калi я жыў далёка ад Айчыны.
Цяпер мэту ажыццявiў сваю,
Хоць позна, ды атрымлiваю сiлы,
Бо цвёрда на сваёй зямлi стаю,
I адрастаюць ад натхнення крылы.
Паклiкала бацькоўская зямля,
Жыццё прыйшлося цалкам перайначыць,
Нарэшце, мара здзейснiлась мая,
Айчыну мне сваю прыемна бачыць.
13.07.1996
1478 ЖЫЦЬ
БУДУЧЫНЯЙ
Аб мiнулым не шкадуйце,
Яно пройдзе, нiбы дым,
Голас будучынi чуйце,
Каб у ёй быць маладым.
Маладосць – такая рыса,
Што знiкае без слядоў,
Былi дровы – будзе прысак,
Не запалiш яго зноў.
Як аб ёй паклапацiцца,
Яе можна захаваць,
Цалкам не сцячэ вадзiцай,
Толькi трэба пакахаць.
Бо каханне – цуд чароўны,
Маладым стаць здатны зноў,
Сэрца стукае няроўна
Незалежна ад гадоў.
Пакахаеш – будзе змога
Пра мiнулае забыць,
Бо мiнулае – нiчога,
Трэба будучыняй жыць.
13.07.1996
1479 ГЕНАЦЫД
Хто з iх чытаў Экзепюры?
Iх шлях – па плоскасцi пахiлай,
Iм ў пяцьдзесят ужо вятры,
Як воўкi, выюць над магiлай.
Але чаму мужчыны п'юць?
Знаходзяць грошы i нагоду,
Жыццё жахлiвае вядуць
Сыны вялiкага народу.
Як п'юць – то толькi ад душы,
Заўжды без сэнсу i без меры,
Так саспяваюць алкашы,
Сумлення ў iх няма i веры.
Раней так з п'янкай не было,
Чаму заўжды пiць ёсць гатоўнасць?
Як прыпынiць такое зло,
Якому назва – бездухоўнасць?
Сям'я ў стрэсе доўгi час,
Бо п'яны муж – раўня бандыту.
Якая будучыня ў нас,
Бо п'янка горай генацыду?
13.07.1996
1480 УРОКI
ОРШЫ
Чакаем лепшага ўвесь час,
Чаканне доўгае абрыдла,
За поўных дурняў лiчаць нас,
Бо мы для кiраўнiцтва – быдла.
Еўропы цэнтр займаем мы,
А добра жыць няма нагоды,
Наш шлях да волi не прамы,
А побач – вольныя народы.
Чаму да iх прыхiльны лёс,
Ды жорсткi лёс чамусьцi з намi?
Чаму заўжды нам мора слёз?
Бо доўгi час былi рабамi.
Як выцiснуць з сябе рабоў
I не чакаць больш манны з неба?
Нам трэба вольнымi стаць зноў,
Як продкi, стаць такiмi трэба.
Не стане лепей хутка ўраз,
Бо кожны год ад году горшы,
Запал да волi цалкам згас,
Забылi мы урокi Оршы.
14.07.1996
1481 ДОЎГАЕ
ЖЫЦЦЁ
Адлiчвае час за хвiлiнай хвiлiны,
Згарае, як свечка, жыццё,
Таму зберагаць час руплiва павiнны,
Чакае ў канцы небыццё.
Калi напаўняць жыццё дзеямi шчыльна,
Выразна пашырыцца час,
Хоць будзеш ляжаць пад плiтою магiльнай,
З цiкавым сустрэўся не раз.
Калi напаўняць жыццё зместам цудоўным,
Ёсць любыя ў iм вiражы,
Шлях доўгi бяжыць, i здаецца чароўным,
Стварае прыемнасць душы.
Як марна хвiлiны жыцця прападаюць
З надзеяй, што час будзе твой,
Ў гадзiннiку хутка секунды збягаюць,
I фiнiш амаль прад табой.
Аднак i для часу мажлiва супынка,
Адносны няўрымслiвы час,
Як будзе на ўлiку любая хвiлiнка,
Жыццё стане доўгiм для нас.
14.07.1996
1482 ВПЕРЁД
Как стремительно движутся годы!
Не унять незаметный их бег,
И успехи ушли, и невзгоды,
Не запомнить всех жизненных вех.
Убежал навсегда ещё в Лету
Незаметно стремительный год,
Интереса к прошедшему нету,
Время мчится незримо вперёд.
Впереди вновь весна с белым цветом,
Луг росистый с туманом седым,
Нежность речки извилистой летом,
Осень с балом её золотым.
Пусть пока холода и морозы,
Ведь зима тоже кончится вмиг,
Лист зелёный раскинут берёзы,
И серёжки зардеют на них.
Быстро годы всегда убегали,
И былое не надо жалеть,
По нему ни тоски, ни печали,
Вперёд с радостью лучше смотреть.
15.07.1996
1483 КАХАЮ
АД ДУШЫ
Зноў мяне ты падманула,
На спатканне не прыйшла,
Вясну сэрца маё чула,
А цяпер у iм зiма.
Ты са мной – як кошка з мышкай,
Можаш з'есцi, можаш – не,
Я хачу, каб замуж выйшла
Ты, нарэшце, за мяне.
Зацягнулася каханне,
Колькi я магу чакаць?
Мне абрыдла быць ў падмане,
Трэба справу вырашаць.
Пераборлiвая дужа,
Зноў сканчаецца вясна.
Або хочаш сабе мужа,
Цi застанешся адна?
Калi замуж не жадаеш,
Так адкрыта i скажы,
Бо мне сэрца разрываеш,
Я ж кахаю ад душы.
15.07.1996
1484 ТРЭБА
МЭТА
Чакаць бясконца цяжка без мэты,
Як ў прорву, днi праносяцца за днямi,
Прыемна, што такi стан не заўжды,
А выпадкова можа быць часамi.
А як трывалы надта цяжкi стан
I кола разарваць не будзе змогi?
Жыццё ператвараецца ў падман,
Бо к выйсцю не знаходзiцца дарогi.
Нялёгка без мэты ў жыццi трываць,
Жыццё цяплiцца, але вельмi квола,
Патрэбна выйсце вабнае шукаць
I разрываць хутчэй пакуты кола.
Як сцiпла скласцi рукi i чакаць,
Жыццё ператварыцца ў iснаванне,
Насустрач бурам трэба вандраваць,
Сяброў сабе знаходзiць i каханне.
Мэта – галоўны чыннiк у жыццi,
Няма мэты – i не ўзляцець у неба,
Гаспадаром каб па жыццю iсцi,
Мэту прыдбаць абавязкова трэба.
15.07.1996
1485 ОСНОВА
СТИХА
Даже нелепые фразы
Сходят порой за стихи,
Глупо ведь с розами в вазы
Ветки поставить ольхи.
Сразу теряются розы,
В листьях не видно росы,
Больше становится прозы,
Нет поэтичной красы.
Ветки ольхи и берёзы
В веники можно связать,
Не возникает угрозы
Розы ольхой унижать.
Надо условиться сразу
С розой не связывать их,
Полную глупостей фразу
Лучше не всовывать в стих.
Есть ведь достаточно прозы
У низкорослого мха,
Пусть лишь соцветия розы
Станут основой стиха.
15.07.1996
1486 ДУШЫ
ПРЫЕМНА
Што мiнула, вярнуць больш ужо немажлiва,
I таму няма сэнсу аб iм шкадаваць,
Бо жыццё прабягае занадта iмклiва,
Сваё месца у iм неабходна шукаць.
Запазнiўся – цягнiк твой жыццёвы ў дарозе,
I ад колаў не чутны зусiм перастук,
На яго хто бiлеты прыдбаць ў час не ў змозе,
Той заўсёды даволi нацерпiцца мук.
Цягнiкi у жыццi шукаць трэба упарта,
На супынку глухiм каб павек не сядзець,
Ў шлях цудоўны жыццёвы смялей iсцi варта,
Каб на свет навакольны ў дарозе глядзець.
Бо жыццё ў цягнiках не праносiцца мiма,
У вандроўках цiкава збягаюць гады,
Зведаць радасць жыцця ў хуткiм русе магчыма,
Калi радасцi больш, значна меней бяды.
Не вярнуць, што мiнае, ўжо болей нiколi,
Трэба рухацца, кола бяды разрываць,
Бо прыемна душы ад цудоўнай патолi,
Шчасце прыйдзе, калi ёсць магчымасць кахаць.
16.07.1996
1487 ЦЯЖКАЕ
РАШЭННЕ
Заўжды бясконца цяжкае рашэнне,
Каб звыклы ход жыцця перамянiць,
Ды можа быць, што i адно iмгненне
Уцеху здатна шчодра падарыць.
На месцы камень голы абрастае,
Ды гэта толькi вельмi кволы мох,
Хто звыклы стан рашуча пакiдае,
Раслiн цудоўных шмат пабачыць змог.
Патрэбна для натхнення разнастайнасць,
Ў душы каб не заглухлi пачуццi,
Няпроста хоць адважыцца на крайнасць,
Ды ўсё змяняць прыходзiцца ў жыццi.
Рамантыка каго ў дарогу клiча,
Каб кола звыклых рытмаў разарваць,
Ў таго заўсёды радасць на аблiччы,
Ад шчасця песнi хочацца спяваць.
Рашэнне надта цяжкае заўсёды,
Каб светлага мог дачакацца дня,
Прымаць патрэбна цераз перашкоды,
Каштуе свечак добрая гульня.
16.07.1996
1488 ШТО
ВЕЧНАЕ?
Ўсё змяняецца ў прыроды,
Знiчкi гаснуць на ляту,
I краiны, i народы
Здатны прыпынiць хаду.
Як гiсторыю чытаеш,
Нават ў ёй калi не спец,
То выразна адчуваеш
Дзе пачатак – там канец.
Нарадзiўся хто – не вечны,
Нават як быў творца Бог,
Пункт спаткаецца канечны,
Вечна жыць нiхто не змог.
Людзi, горы i дзяржавы –
Iх нядоўгае жыццё,
Тэрмiн iснавання малы,
Ўсе iдуць у небыццё.
Так было i далей будзе,
Няма ў вечнае дарог,
Мiражы шукаюць людзi,
Вечны толькi адзiн Бог.
16.07.1996
1489 ЛIСТ
КАХАННЯ
Не гавары больш «Не», скажы мне лепей «Так»,
Як без цябе жыццё сваё збудую?
Я закахалася зусiм не абы-як,
А ты глядзiш чамусьцi на другую.
Мне вельмi цяжка, бо стамiлася чакаць,
Як крыж, нясу пяшчотнае каханне,
А ты зусiм мяне не хочаш прымячаць,
Не клiчаш на жаданае спатканне.
Не пакiдай мяне, аб тым цябе малю,
Не падразай больш для палёту крылы,
Будзь толькi мой, цябе шчаслiвым я зраблю,
Ты для мяне цяпер бясконца мiлы.
Не дачакалась i лiста табе пiшу,
Хаця адкрыць няпроста сваю мэту,
Але iнакш не супакоiць мне душу,
Кахаю, не раблю зусiм сакрэту.
Прыйдзi, каханы мой, ка мне, хутчэй прыдзi!
Бо без цябе ў трывозе знемагаю,
Вазьмi за рукi i у вочы паглядзi,
Пабачыш ў iх, як я цябе кахаю!
17.07.1996
1490
ЦВIЦЕННЕ ВЕРАСОЎ
Чаруюць вераснёвыя лясы,
Праз iх як няспяшаючысь праходзiш,
Кладуцца пад нагамi верасы,
Баравiкi дзябёлыя знаходзiш.
Лёг на зямлю блакiт, блакiт ўгары,
Хаця даўно ўжо скончылась цвiценне,
Ды верасы цвiтуць да той пары,
Снягi як пачынаюць зiхаценне.
Прыгожы з верасоў дыван вакол,
Вось у кусты прабег руплiвы вожык,
Сустрэўся баравiк, i пара зноў,
Глядзiш – i назбiраўся поўны кошык.
Чаруюць беларускiя лясы,
Бываць у iх мне хочацца заўсёды,
Няма нiчога лепш лясной красы,
Магчыма, у ласкавай рэчкi воды.
Зямля была б пустыннай без лясоў,
Лясы – яе прываблiвае ўбранне,
Цудоўны час цвiцення верасоў,
Час позняга асенняга кахання.
17.07.1996
1491 АДЧУЮ
ПЯШЧОТУ
Пакуль рака паэзii цячэ,
I для мяне прыемна вельмi гэта,
Мой лепшы верш наперадзе яшчэ,
Так думаць – аксiёма для паэта.
Iнакш не трэба болей i пiсаць,
На творчасць марна трацiць безлiч часу,
Ды ёсць надзея лепшы верш чакаць,
Чакаю, не складзецца ён адразу.
Шырокая тэматыка мая,
Але пра што раскажа верш галоўны?
Складаю пра пачуццi творы я,
Мо пра каханне будзе верш чароўны?
Ды ведаю, такi верш напiшу,
Ў паэзii не будзе нават следу,
Калi не ўкласцi ў кожны верш душу,
Iначай нельга працаваць паэту.
Хоць лепшы верш у марах бачны мне,
Але к таму сваю любоў адчую,
Не самы лепшы хай ён будзе, не,
Верш той, якi я першым надрукую.
17.07.1996
1492 ЛЮБАЯ
БЕЛАРУСЬ
Хаця Беларусь i далёка ад мора,
У нас ёсць шмат iншай красы,
Чаруе шырокая вельмi прастора:
Цудоўныя нашы лясы.
Лясы прыгажосцю мне радуюць вока,
Як мора, лясы не адны,
Бо позiрк адзначыў: пралеглi далёка,
Як мора, палi збажыны.
Па iх прабягаюць ад ветрыку хвалi,
Як быццам бягуць над вадой,
На сцеблах калоссе яны разгайдалi,
Спявае яно, як прыбой.
А побач зялёнае мора iскрыцца:
Касцоў зачакалiсь лугi,
Сваiмi марамi мой край ганарыцца,
I край мне не трэба другi.
Хаця Беларусь i далёка ад мора,
У нас ёсць рака не адна,
Таму i не бачым нiякага гора,
Такая нам люба яна.
18.0.71996
1493 ВЕЧНАЯ
ЛЮБОВЬ
– Не может вечной быть любовь,
Не нужно говорить об этом,
Весна прошла, и будет вновь
Теперь засушливое лето.
– Пройдут и осень, и зима,
Весна-кудесница вернётся,
И вновь почувствуешь сама,
Как сердце сразу отзовётся.
– А я хочу любовь одну,
Любовь не терпит перерыва,
Хочу всегда иметь весну,
Чтоб ты любил, и я любила.
– Но что изменится от слов:
Забудет или не забудет?
Нельзя планировать любовь,
А может вечной она будет?
– Тебе поверить я хочу,
Ты полюбил меня сердечно,
Весну в награду получу:
Любить меня ты будешь вечно.
24.07.1996
1494 КАБ ЗЗЯЛI
ЗОРКI
Любыя зоркi, даўно вас не бачыў!
Неба ў хмарах было,
Свецiце вы, i таму, не iначай,
Ранiцай прыйдзе цяпло.
Вельмi абрыдлi бясконцыя хмары,
Шэрыя, нiбы гранiт,
Ў думках блукаюць цудоўныя мары:
Сонца i неба блакiт.
Вабiць красой непаўторнай сузор'е,
Чыстае неба, як шкло,
Надта ўплывае на настрой надвор'е,
Ласку даруе цi зло.
Доўга цудоўным надвор'е як будзе,
Радасць дае без мяжы,
Але мацнейшы уплыў робяць людзi:
Настрой ствараюць ў душы.
Хочацца, каб не сустрэўся час горкi
I не прыводзiў бяды,
Каб ў нашых душах i сонца, i зоркi
Ззялi бясконца заўжды.
27.07.1996
1495
ЖЕЛАННЫЙ ЧАС
Желание зажгло пожаром кровь,
Его тушить не собираюсь даже,
Ты говори скорей мне про любовь,
От этих слов в душе теплей и краше.
Какая многогранная любовь!
Любить душой, наверно б, надоело,
Пожары зажигает вновь и вновь,
Чтоб радость для души дать и для тела.
Ты говори мне, милый, про любовь,
Душа ведь знает, что неправда это,
Но тело ждёт таких волшебных слов,
И моя гордость ими не задета.
Любить приятно телом и душой,
Но не всегда приходит это счастье,
Для тела час настал желанный мой,
Чтоб на душе закончилось ненастье.
Поймёт ли тот голодного, кто сыт?
Ведь от природы никуда не деться,
Пускай моя душа меня простит,
В лучах любви хотелось телу греться.
28.07.1996
1496 МЕЦЬ
СВАБОДУ
Дабро пад прымусам. Магчыма яно?
Спачатку здаецца: магчыма,
Ды прыйдзе у вынiку зло ўсё адно,
Ёсць прыклад у нас прад вачыма.
Прымусiлi нас будаваць камунiзм,
Нязменна людская прырода,
Вядома, нiколi не дасць ананiзм
Нiякага добрага плода.
Як часта бацькi прымушаюць дзяцей
Рабiць толькi так, не iначай,
Ды ў плынi бягучых жыццёвых падзей
Пагана рашалась задача.
Жаданне шлях лепшы другому знайсцi –
Не трэба i песцiць спакусу,
Не станеш нiколi шчаслiвым ў жыццi,
Калi ўсё рабiць па прымусу.
Адзiн чалавек або ўся грамада
Не зведалi каб ў жыццi шкоду,
Каб iх абыходзiла бокам бяда,
Яны мець павiнны свабоду.
30.07.1996
1497 АДКАЗНЫ
КРОК
Як прыйдзе час рабiць адказны крок,
То нельга нават крыху памылiцца,
Жыццё – не кепска пройдзены урок,
Яно не здатна болей паўтарыцца.
Таму шлях вельмi цяжка выбiраць,
Адказны крок зрабiць хто дапаможа?
Жыццё гуллiва здатна жартаваць
I часта ставiць нас на раздарожжа.
Куды iсцi: на горку або ў лог?
Рашэнне праглядае вельмi квола.
Як выбраць аптымальную з дарог,
Дзе супынiць сваёй фартуны кола?
Чаму памылак вельмi шмат заўжды,
I на фартуну не стрымаць папрокаў?
Пазбегнуць як у выбары бяды
I не рабiць адказных кепскiх крокаў?
Усё, што ёсць i будзе, ўжо было,
Каб шчасце не мiнула дзесьцi бокам,
Жыццё людзей знаць трэба, што прайшло,
Не памылiцца каб з адказным крокам.
30.07.1996
1498
МАКСIМАЛIЗМ
Жыць цяжка, як заўжды максiмалiст,
Бо не iдзеш на кампрамiс з сумненнем,
I ролю не iграеш, як артыст,
Шануеш годнасць кожнае iмгненне.
Бо ёсць амаль прыметная мяжа,
За ёй зусiм няма цудоўнай долi,
Ды, як расiнка, чыстая душа,
А бруднай не спатрэбiцца нiколi.
Не трэба нi багацця, нi чыноў,
Раней iх не набыў i не набуду,
За тое долю дзякую я зноў,
Што не дала дазвол пазнаць мне бруду.
Спакой душы! Што можа лепей быць?
Хоць цяжка целу, ды яго не шкода.
I як жыццё такое не любiць,
Як ёсць амаль бязмерная свабода!
Бясконца незалежны, як арол,
Максiмалiзм бяды дадаў нямала,
Не трэба камфартабельных умоў,
Нiколi бруднай каб душа не стала.
2.08.1996
1499
ПАГАВАРЫЦЬ З ДУШОЙ
Час часта аддаю чароўнай спробе:
Па душам размаўляць з сваёй душой,
Цiкавае занадта маю хобi,
Нiколi мне не нудна разам з ёй.
Душу сваю выразна адчуваю,
За ёй прыемна вельмi мне сачыць,
Не надта суразмоўнiка шукаю,
Калi адзiн, ёсць з кiм пагаварыць.
Ўраз выказаць душа парады здатна,
Iх сэнс таемны цяжка ацанiць,
Душа свавольна i не падуладна,
Ды ў злагадзе мне з ёй цудоўна жыць.
Аднолькавае цела ад прыроды,
Ды мiж людзьмi ёсць пэўная мяжа,
Каб разумення дасягнуць i згоды,
Павiнна быць аднолькавай душа.
Таму, калi душа чагосьцi варта,
Яе сяброўства хочацца здабыць,
Сур'ёзна вельмi або нават жартам
Прыемна мне з душой пагаварыць.
4.08.1996
1500 ЗНАЙСЦI
АСАЛОДУ
Да прыроды хачу, да прыроды!
Хаця жыць ужо ў горадзе звык,
Ды нястомна чакаю нагоды
Ў лес пайсцi, бо заўзяты грыбнiк.
З цягнiка на прыпынку як злезу,
Лiст асеннi запалiць пажар,
«Добры дзень» – я кажу шчыра лесу,
Мне натхненне дае Боскi дар.
Вабiць дзiўнай красою Палессе,
Прыкiпеў да яго я душой,
Паблукаю хоць крыху у лесе,
Ды набуду душэўны спакой.
Лес. У iм прыхавана спакуса,
Я красой яго ўзрушаны быў,
Вельмi цяжка знайсцi беларуса,
Якi лес ўсёй душой не любiў.
Я жадаю адведаць прыроду,
Дзе чыгунка бяжыць цi шаша,
Каб у лесе знайсцi асалоду,
Каб ўзлятала ў нябёсы душа.
4.08.1996