Вершы аб каханні, шчасці, лёсе і жыцці (1901-2000)

 

Анатолій Балуценка

http://ab5tt.narod.ru

 

 

1901     СУСТРЭЦЬ ГОДНЫХ

 

Любiць сябе, другiх не паважаць –

Ад крэда iх становiцца пагана,

Такiх не да спадобы сустракаць,

Ад болю ў сэрцы кроваточаць раны.

 

Але багата сябелюбаў ёсць,

Што ўсiм даступна – iм занадта мала,

Замест дабра ў iх душах толькi злосць,

Сумленне iх нiколi не кранала.

 

Яны з грамадай ў жорсткай барацьбе,

Для iх, як быццам, i няма маралi,

Заўжды iм грэбцi хочацца к сабе,

Што пападалась, хутка ўсё хапалi.

 

Сабе бясконца, iншых iм няма,

На iх увагi нават не звяртаюць,

Такiх к сумленню заклiкаць дарма,

Яны згрызот зусiм не адчуваюць.

 

Спаткаць такiх не хочацца людзей,

Але раз-пораз iх я сустракаю.

Цiкава ведаць, годныя ёсць дзе?

Сустрэцца з iмi ад душы жадаю.

 

18.12.1996

 

Home Page

 

1902     СЛОВА I СПРАВА

 

Залежыць многае ад слоў,

Ды слоў прыгожых вельмi мала,

Адказ даць здатна зноў i зноў,

Цi годнасць ёсць, дакладна справа.

 

У словах памылковы стан,

Не зразумелы сэнс размовы,

Бо прыхаваны ў iх падман,

Яго ўплятаць магчыма ў словы.

 

У справах толькi кожны крок

Сапраўднасць добра выяўляе,

Не адхiлiцца ў справе ўбок,

Яна хлуснi не дазваляе.

 

Цяпер так ёсць, было павек,

Iнакш i быць зусiм не можа,

У справах бачны чалавек,

А слова кепска дапаможа.

 

Каб зведаць добра, ёсць хто ты,

Што кажаш аб сабе – замала,

Бо здатна выявiць заўжды

Ўсю сутнасць чалавека справа.

 

18.12.1996

 

Home Page

 

1903     СТРАЦIМ БЕЛАРУСЬ?

 

Зноўку збеглi вясновыя воды,

Ды i летась таксама было,

Не пазналi мы густу свабоды,

Не жадаем мы к ёй пад крыло.

 

Не iмкнемся да вольнай дарогi,

Спадабаецца ноч, а не дзень,

I не хочуць iсцi туды ногi,

Дзе святло, выбiраюць, дзе цень.

 

Продкi ведалi славу i волю,

Баранiлi ў баях гонар свой,

Выбiраем мы рабскую долю.

Як нашчадкам жыць з доляй такой?

 

Густ свабоды не зведалi. Шкода.

Ў рабства самi цяпер папаўзлi,

Няма волi – няма i народа.

Застанемся цi не на Зямлi?

 

Не жадаем мець ўласную хату,

I напрамак бярэм не туды,

Пакарымся як рускаму брату,

Беларусь страцiм мы назаўжды.

 

19.12.1996

 

Home Page

 

1904     РАЗБИТОЕ КОРЫТО

 

Какими были светлыми надежды!

Скорей хотелось взрослыми нам быть,

Судьба рядилась в яркие одежды

И обещала радость подарить.

 

Мы верили вождям и их идее,

Как в Библию все верят иль в Коран,

Но оказалось, что вожди – злодеи,

А Ленина ученье – лишь обман.

 

Идеями кормили нас досыта,

А жили плохо, впроголодь почти,

Давно мы у разбитого корыта,

Давно идём по ложному пути.

 

Всем нелегко от края и до края,

И даже хуже, чем после войны.

Где пушкинская рыбка золотая,

Желанья чтоб исполнить для страны?

 

Надежды были, но не оправдались.

За преступленья кто нам даст ответ?

Мы, как старуха, нищими остались,

А рыбку вновь поймать надежды нет.

 

19.12.1996

 

Home Page

 

1905     НОВАЕ ЖЫЦЦЁ

 

Ўжо не пабачыш дах з саломы,

I, нiбы цуд, цяпер пляцень,

Больш лапцi людзям невядомы,

Абутак носяць кожны дзень.

 

Не паляць для святла лучыны

I болей палатна не ткуць,

Жыццё змяняецца няспынна,

I талакна ўжо не ядуць.

 

Асфальт ляжыць замест прасёлку,

I ток бяжыць па правадах,

Ўсе нiткi маюць ды iголку,

I газ прыродны у дварах.

 

Змен у жыццi ужо багата,

Ў быту сялянскiм менш скрухi,

Цяпер, як ў горадзе, i хата,

I выгляд вонкавы другi.

 

Аўтобус ў вёску часта ходзiць,

Нязменны на стале абрус,

Ўсё ж новае ў жыццё прыходзiць,

Жыве лепш сёння беларус.

 

20.12.1996

 

Home Page

 

1906     ЗАМЯЛI СНЯГI

 

За ноч зямля апранулася снегам,

Вецер сцюдзёны не сцiх,

I на душы адгукнуўся ён рэхам:

Кепска i цяжка ўдваiх.

 

Бо i ў грудзях затрашчалi марозы,

Хто раней быў дарагi,

Стаў выклiкаць сум i горкiя слёзы,

Стогне душа ад тугi.

 

Ўдзень было сонца, а ноччу сузор'i,

Часам дажджы хоць iшлi,

Але ў душы сапсавалась надвор'е,

Стала снягi замялi.

 

Можа нiколi ўжо снег не растане,

Будзе бясконцай зiма,

Што у душы вясна хутка настане,

I спадзявацца дарма.

 

Хай бы у небе з'явiлася просiнь,

Дождж бы пайшоў, а не снег,

Хай бы, хоць позняй, была, але восень,

Грэў каб душу шчыры смех.

 

21.12.1996

 

Home Page

 

1907     ВЫЗВАЛЯЕ ЧАС

 

Здараецца, што настрой папсуюць,

Хоць мала, хаця трохi, небагата,

Бязрадасныя днi пасля iдуць,

I свята нават будзе больш не свята.

 

Спакою i патолi не знайсцi,

Бясконца кепскi стан душу хвалюе,

Здараецца нярэдка, што ў жыццi

Увагу сваю д'ябал падаруе.

 

Але, калi мiнае нейкi час,

Няма аб кепскiм настроi ўспамiну,

Знiкаюць i туга, i боль ураз,

Душа, як i раней, пяе няспынна.

 

Таму, як настрой моцна папсуюць,

Трываць патрэбна i не мiтусiцца,

Боль пройдзе, як ў рачулцы каламуць,

Душа зноў будзе чыстай, як крынiца.

 

Бывае вельмi цяжка на душы,

Час ад цяжару цалкам вызваляе,

Жыццё бяжыць не па прамым шашы,

Душа сумуе, зноў пасля спявае.

 

22.12.1996

 

Home Page

 

1908     МАЯ МАДЭЛЬ

 

Вядуць пытаннi у тупiк

Або ў складаныя дылемы,

Але рашаць рашуча звык

Я фiласофскiя праблемы.

 

Мадэль пабудаваў сваю,

Мо з часам i вядомай будзе?

Як здолеў Бог стварыць Зямлю,

Адкуль ўзялось жыццё i людзi.

 

Хоць праца скончана даўно,

Напiсана аб тым паэма,

Пытанне цяжкае адно:

Надрукаваць цяпер праблема.

 

У творы вельмi шмат падзей

I думак, што ў мяне саспелi,

Было б цiкава для людзей,

Каб ведаць сэнс маёй мадэлi.

 

Пакуль не бачу выйсця я,

Але такую стаўлю мэту,

Нарэшце, каб мадэль мая

Была б хутчэй вядома свету.

 

22.12.1996

 

Home Page

 

1909     АБЯЦАНКА

 

Замест справы даюць абяцанку,

Сёння часу на справу няма,

Абяцаюць зрабiць заўтра зранку,

Ды далей спадзявацца дарма.

 

Бо пластычнае слова, як глiна,

Што яшчэ не была у агнi,

Зноў даюць абяцанку няспынна,

Ды за днямi бягуць хутка днi.

 

Як раней, не варушыцца справа,

Хоць хвалюе яна аднаго,

А для iншага клопату мала,

Надта мяккае слова яго.

 

Ўзапар безлiч разоў абяцалi,

Ды не зрушыцца справа нiяк,

Дзе сумленне сабе пазычалi,

Каб ганебна паводзiцца так?

 

Абяцалi зрабiць зноўку зранку,

Верыць трэба, бо выйсця няма,

На чарговую зноў абяцанку

Спадзявацца, вядома, дарма.

 

23.12.1996

 

Home Page

 

1910     ВУЗКIМ ШЛЯХАМ

 

Нi радасцi мне, нi спакою,

I месца сабе не знайду,

Быць доля магла залатою,

Цярнiстай сцяжынкай iду.

 

Аб камнi паранены ногi,

Што крок сустракаю бяду,

Здаецца, iсцi няма змогi,

Але ўсё ж упарта iду.

 

Мо лепей, калi шлях шырокi?

Там меней i стогнаў, i слёз,

Ды вузкiмi ходзяць прарокi,

Iшоў вузкiм шляхам Хрыстос.

 

Хоць вузкiм iсцi цяжэй значна,

Ды светла ў душы i вачах,

Убачыш, што iншым не бачна,

Цярнiсты, ды правiльны шлях.

 

Няхай будзе цяжкаю доля,

Трываць я бясконца магу,

Сумленне не страчу нiколi,

Бо крочу па вузкiм шляху.

 

23.12.1996

 

Home Page

 

1911     КАМУ ЛЕПЕЙ?

 

Здарыцца ўсё, чаму пара здарыцца,

Змянiць прыроду не хапае сiл,

Як генiй, то не трэба ганарыцца,

Не трэба шкадааць, калi дэбiл.

 

Адказ за стан нясе, бясспрэча, неба,

Не могуць ўсе аднолькавымi быць,

Бо розныя грамадству людзi трэба,

Каб мець мажлiвасць разам ў згодзе жыць.

 

У генiя ўвесь час адны праблемы,

I вельмi цяжка iх рашаць заўжды,

Няма ў дэбiлаў i малой дылемы,

Вядомы iм наперад ўсе хады.

 

Для генiя нялёгкi шлях даецца,

Вучыцца трэба доўгiя гады,

Дэбiл з навукi здзеклiва смяецца,

Але жыве ён добра, без бяды.

 

Кiм лепей быць, дакладна невядома,

У грамадзе iснуюць палюсы,

Дэбiлам ад жыцця не прыйдзе стома,

А генiяў цкуюць ва ўсе часы.

 

23.12.1996

 

Home Page

 

1912     НЯДОБРА

 

Не ведаю, патрэбна або не,

Але займацца творчасцю цiкава,

Складаць прыемна вельмi вершы мне,

У стос вялiкi iх паклаў нямала.

 

Не выклiкаю вершы, не прашу,

Каб завiтала творчае натхненне,

Бо спее верш, i праз маю душу

Iдзе на свет амаль ў адно iмгненне.

 

Радкi гучаць выразна ў любы час,

Здараецца начамi, як не спiцца,

Запал складаць вершы пакуль не згас,

Бо б'е бясконца творчая крынiца.

 

I цяжкасцей ў падборы слоў няма,

Пiшу пра надта розныя праблемы,

Няўрокам рыфма знойдзецца сама,

А потым самi выбяруцца тэмы.

 

Ды ведаю, нядобра для мяне,

Што людзi голас мой зусiм не чуюць,

Калiсьцi можа чорны час мiне,

Абавязкова вершы надрукуюць.

 

24.12.996

 

Home Page

 

1913     УМОВЫ

 

Здаецца простым ўсё, як мала ведаў,

I месца не знаходзiцца журбе,

Як многае пазнаў i многа зведаў,

Жыць прыйдзецца у цяжкай барацьбе.

 

Здавалась, па плячы любая справа,

Ды калi час рашаць яе прыйшоў,

Для поспеху умення вельмi мала,

Бо вынiкi залежаць ад умоў.

 

Для справы сiлы аддаваць гатовы,

Аддана ёй займацца вельмi рад,

Але, як непрыдатныя умовы,

Бы ў нераце: нi ўперад, нi назад.

 

Чакае гук фанфар тэарэтычна,

Але ў душы пануе сум i боль,

Калi займацца прыйдзецца фактычна,

Выдатна бачна: голы быў кароль.

 

Як нават веды ёсць i будзе змога,

За справу не пужае барацьба,

Ды зрэдку сустракае перамога,

Умоў няма – душу гняце журба.

 

24.12.1996

 

Home Page

 

1914     РЭТРАСПЕКТЫВА

 

Гляджу рэтраспектыўна на жыццё

I лепшы ў iм перыяд выбiраю:

Якое сустракалася быццё?

Мiнулае цяпер як адчуваю?

 

I лепшае з сiвых ужо гадоў –

Жахлiвае ваеннае дзяцiнства,

Хоць цяжкi шлях народ ў вайну прайшоў,

Але было цудоўнае адзiнства.

 

Калi адзiн ад цяжкасцей знямог,

Чакала ад другога дапамога,

I кожны намагаўся, як хто мог,

Таму прыйшла, нарэшце, перамога.

 

З гадамi сталi значна лепей жыць,

Але часоў адзінства вельмi шкода,

Бо кожнаму цяпер сваё балiць,

I дабрынi былой няма ў народа.

 

Ваенны i пасляваенны час,

Нядаўняя разруха i пажары,

Ён аб'яднаць быў здатны моцна нас,

Надзеi былi светлымi i мары.

 

24.12.1996

 

Home Page

 

1915     БОЛЬ У СЭРЦЫ

 

Неверагодна, ды няма сумнення,

Што цяжкi час жыць ў грамадзе прыйшоў,

Бо страцiлi апошняе сумленне,

I людзi брэшуць горай ганчукоў.

 

А можа так было спрадвек заўсёды,

Ды толькi я маны не прымячаў?

А мо улада нарабiла шкоды,

Што ў час савецкi кожны з нас iлгаў?

 

Не могуць быць адносiны такiя,

Не спачуваем iншаму заўжды,

Усе – нiбы сляпыя i глухiя,

Другога не пазбавiм ад бяды.

 

Таму не мець зусiм прыемней зносiн

I не бываць сярод людзей нiдзе,

Няма сардэчных, ветлiвых адносiн,

Няпроста жыць цяпер у грамадзе.

 

Калi да зносiн вымушае справа,

Абразяць горка, наплююць ў душу,

Пазнаў нягод з сваiм жыццi нямала,

I боль у сэрцы доўгi час нашу.

 

25.12.1996

 

Home Page

 

1916     КЛIКАЛI ПАЭТЫ

 

Як боль вакол, пра радасць як пiсаць?

Куды нi глянь, усюды ўсё пагана,

I колькi можна нам пакутаваць?

Аб болю сэрца ные, нiбы рана.

 

Iдуць паслясавецкiя гады,

Стварылась незалежная дзяржава,

Але пазналi чорнай шмат бяды,

Яшчэ пазнаем цяжкасцей нямала.

 

Але ў жыццi здарылась так чаму?

Няўжо адбыцца не магло iначай?

Агульнае належыць аднаму,

А iншы стогне ад бяды i плача.

 

Пазналi горкiх вельмi шмат нягод,

Ды грамада маўчыць ўвесь час на дзiва,

Сябе няздольны баранiць народ

I будзе гiнуць цiха i маўклiва.

 

Няўжо пра шчасце мовы больш няма?

I песнi ўжо пра радасць цалкам спеты?

Паэзiя iснуе нездарма:

З кален падняцца клiкалi паэты.

 

15.12.1996

 

Home Page

 

1917     ЮБIЛЕI

 

Пражылi мы з табою год выдатны,

Было ў iм нам па шэсцьдзесят гадоў,

Як ў маладосцi, сэрцы бiцца здатны,

Як ў маладосцi, грэе нас любоў.

 

Яна не згасла, як бывае часам,

Хоць цяжкасцей было шмат i нягод,

Ад першага кахання мы ўжо разам

Цудоўных юбiлейных сорак год.

 

За сорак год шмат што было, вядома,

Цябе не бачу, засумую зноў,

Душу бясконца спапяляе стома,

I вельмi моцна хочацца дамоў.

 

Каханне наша з часам не старэе,

Як сорак год таму, яно гарыць,

Амаль усе сустрэлi юбiлеi,

У юбiлей з каханнем добра жыць.

 

Наступны юбiлей цяпер чакаем,

Стралой ляцяць няўмольныя гады,

Як мы кахалi, i далей кахаем,

Няхай так будзе доўжыцца заўжды.

 

25.12.1996

 

Home Page

 

1918     ВЫБАРЫ

 

Чаму, як нават выбар ёсць у нас,

То толькi памiж кепскiм i паганым?

Здаралась з намi так ужо не раз,

I звыклiся з такiм ганебным станам.

 

Прыязна заклiкаюць выбiраць,

I цэлы мех даброт нам абцаюць,

А выбралi – то ўраз на нас пляваць,

Нiколi абяцанак не здяйсняюць.

 

Атрыманы народны ўжо мандат,

Не заўважаюць больш зусiм народа,

Выбраннiку свайму хаця не рад,

Але яго адклiкаць нельга, шкода.

 

Цi годных сярод нас зусiм няма?

Няўжо ваўкi ў авечай толькi шкуры?

На выбары хадзiць каб не дарма,

Хай выставяць свае кандыдатуры.

 

Мы выбары праводзiм кожны год,

Мясцовыя цi да Вярхоўнай Рады,

Стамiўся ад падману ўжо народ,

Хай годныя прыходзiлi б да ўлады.

 

26.12.1996

 

Home Page

 

1919     ХЛУСIЦЬ ГIМН

 

Дзве сотнi год, як засталiсь без волi,

I мову з ёю страцiлi сваю,

Ды хлусiць гiмн, што наш народ нiколi

Не аддаваў захопнiкам зямлю.

 

Мая зямля, любiмая Айчына!

Чаму табе дастаўся горкi лёс,

Што ворагi гнятуць цябе няспынна,

Крывi сцякала шмат i мора слёз?

 

Зазiхацела кволая свабода,

Распаўся хутка «вольны» наш саюз,

Але нядобра для майго народа:

Свабоды не жадае беларус.

 

Узяць свабоду мы не мелi змогi,

Цяпер яна прыйшла да нас сама,

А продкi дамагалiсь перамогi,

Каб вызвалiцца з братняга ярма.

 

Нам хлусiць гiмн, што мы яшчэ нiколi

Падлеглымi рабамi не былi,

Ды запар дзвесце год не мелi волi

На любай, сэрцу дарагой зямлi.

 

26.12.1996

 

Home Page

 

1920     ХМАРЫ НАД РАДЗIМАЙ

 

Сваю Радзiму хто зусiм не любiць,

Такiх назвалi туркi янычар,

Якi свабоду на Радзiме губiць,

Хаця любоў к Айчыне – Божы дар.

 

Манкуртамi iх называў Айтматаў,

Зямлю сваю як можна не любiць?

Ды сярод нас такiх яшчэ багата,

Па-руску толькi хочуць гаварыць.

 

Iм роднай мовы слухаць не ахвота,

I руская запаланiла край.

Якая ў роднай ласка i пяшчота,

Яна журчыць прыемна, як ручай!

 

Стварылiсь вельмi дзiўныя умовы,

Што годнасць не шануем мы сваю,

Таму i не жадаем роднай мовы,

Ў няволю мовай аддаем зямлю.

 

Няўжо i далей будзем янычары?

Манкурты будзем, як раней былi?

Няўжо зноў над Радзiмай будуць хмары?

Няўжо сваю свабоду аддалi?

 

26.12.1996

 

Home Page

 

1921     КЛIЧА КАХАННЕ

 

З табой я мару ранак сустракаць,

Жадаць штовечар шчыра: «Добрай ночы!»

Пяшчотна за руку цябе трымаць,

I закахана пазiраць у вочы.

 

Разлук зусiм часовых не хачу,

Утульна i зацiшна мне з табою,

Дзе трэба, я заўсёды памаўчу,

Нiколi не сустрэцца каб з бядою.

 

Прыемна мне з табою гаварыць,

I слухаць я люблю цябе заўсёды,

Штодня ты здатна радасць падарыць,

Як нават для таго няма нагоды.

 

Здаецца, без цябе я поўны нуль,

Мяне ты цэнiш, часам i нямала,

Ды ад'язджаць прыходзiцца пакуль,

Але цябе заўсёды не хапала.

 

Чакаю, калi прыйдзе дзiўны час,

Каб сустракаць з табой заўсёды ранне,

Запал маёй душы яшчэ не згас,

Бо клiча разам быць мяне каханне.

 

26.12.1996

 

Home Page

 

1922     СТРАДАНИЕ

 

Говорила она мне,

Хоть весьма невнятно,

Что ей только при луне

Встретиться приятно.

 

Светит полная луна,

Жду её, вздыхаю,

Обманула вновь она,

А я всё прощаю.

 

Утром хочется сказать

О своей обиде,

Проглотил язык опять,

Как её увидел.

 

Ведь горит в душе любовь,

На сердце страданье,

Назначает она вновь

При луне свиданье.

 

Мне насмешка не видна,

Снова ожидаю,

Светит полная луна

А я всё страдаю.

 

26.12.1996

 

Home Page

 

1923     ЧАРОЎНАЯ КАЗКА

 

На кронах снег, стаяць у шапках сосны,

Цудоўныя зiмовыя лясы!

З красой iх параўнацца могуць вёсны,

Другой такой амаль няма красы.

 

Зялёнае i белае – прыгожа,

Зiмовы лес, i сосны, i мароз!

Краса пейзажу хутка дапаможа

Пазбегнуць смутку цi яго пагроз.

 

На сонцы снег вясёлкаю iскрыцца,

Калi злятае, нiбы пух, з галля,

У змозе казка дзiўная прыснiцца,

Але наяве казку бачу я.

 

Хоць змерзлi ногi, рукi, твар i вушы,

I вочы выцiскаюць кроплi слёз,

Ды саграваюць, як агеньчык, душы

Зiмовы лес, i сонца, i мароз.

 

Лес клiча: «Завiтайце, калi ласка!»

Зiмовы лес, што ў свеце лепш яго?

Чароўная, як цуд, чакае казка,

Наяве казка – даражэй ўсяго.

 

27.12.1996

 

Home Page

 

1924     ЛЮБОЎНЫ ТРОХКУТНIК

 

Ад няўдачы душа засмуткуе,

Як пасля ёй патолю знайсцi?

Калi любую iншы цалуе,

Няма большага смутку ў жыццi.

 

Утварыўся трохкутнiк вядомы,

Памiж двух трэба ёй выбiраць,

Адзiн сумны ад болю i стомы,

Ў вусны можа другi цалаваць.

 

Мо трохкутнiкаў быць не павiнна,

Бо нявест вакол многа заўжды,

Ды трохкутнiк iснуе няспынна,

Адбiрае у шчасця гады.

 

Бо трымае ў iм моцна каханне,

Выйсце трэба хутчэй адшукаць,

Хоць i цяжка стрываць развiтанне,

Ды трохкутнiк пара разбураць.

 

Снег раскiнулi першыя вiшнi,

Нечакана пачалась вясна,

Дзе два трэцi, бясспрэчна, быў лiшнi,

Добра там, дзе ёсць ён i яна.

 

28.12.1996

 

Home Page

 

1925     НЕ Ў НАГУ

 

Усё жыццё знiшчалi маё «я»,

Такiм зрабiць, як ўсе, мяне хацелi,

Другая фiласофiя мая,

I поспеху амаль зусiм не мелi.

 

Таму ўвесь час iду я не ў нагу,

I маю непрыемнасцi i кпiны,

Але iнакш я проста не магу,

Лiчу, што ў тым нi кроплi не павiнны.

 

Заўжды з агульнай думкай ў барацьбе,

Здаралась так, калi яшчэ быў малы,

Ды не шукаю лепшага сабе,

Час пацвярджае: быў я часта правы.

 

Жыццё амаль да фiнiшу прайшоў,

Ды аднадумцаў зрэдку сустракаю,

У iншых разумення не знайшоў,

I не знайду, ўжо нават не чакаю.

 

Але не адчуваю я тугу,

Iсцi наперад ёсць у мяне змога.

Не страшна, што шагаю не ў нагу,

Вядзе мяне жаданая дарога.

 

29.12.1996

 

Home Page

 

1926     РОЗНЫЯ ДОЛI

 

Праз жыццё прайсцi – не цераз поле,

Шмат разоў стане лёс спакушаць,

Лепей будзе хай цяжкаю доля,

Чым сумленне за шэлег прадаць.

 

Чаму цягне душу на спакусу,

I на грэх яна згодна сама?

Не патрэбна нi кроплi прымусу,

Ад граху абароны няма.

 

Ды не кожны граху паддаецца,

Хаця цяжка прад iм устаяць,

Душы моцнай заўжды удаецца

Ад спакус сваё цела суняць.

 

Нас спакуса штодзённа чакае,

Барацьба з ёй трывае гады,

Адзiн ласкі спакусы жадае,

А другi непадкупны заўжды.

 

Людзi маюць адметныя долi,

Цяжка лепшую долю здабыць,

Перайсцi праз жыццёвае поле

Трэба так, каб душу не згубiць.

 

30.12.1996

 

Home Page

 

1927     ПАЧАТАК СКОНУ

 

Грамадства можна з дрэвам параўнаць:

Усе яго часцiны – нiбы класы,

Карэнне, ствол i крона, каб трымаць

Лiсты i кветкi для яе украсы.

 

Не могуць быць часцiны ў барацьбе,

Бо кожная часцiна дрэву трэба,

I шкоду можна нарабiць сабе

Такую, што не ўбачыць дрэва неба.

 

Мы барацьбу пачалi ў грамадзе,

Бальшавiкi абперлiся на масы,

Такога не рабiлася нiдзе,

Патрэбныя знiшчаць пачалi класы.

 

Грамадству без ўсiх класаў не пражыць,

Таму дзяржава перспектыў не мела,

Як каранi падсекчы, ўжо не быць

Больш развiццю, бо памiрае дрэва.

 

Не трэба было лепшага чакаць,

Пакiнулi ў грамадстве ствол i крону,

Бо каранi пачалi падсякаць,

Крок памылковы быў пачаткам скону.

 

31.12.1996

 

Home Page

 

1928     ВЯДЗЕ ДАРОГА

 

Куды вядзе жыццёвая дарога:

Наўпрост у пекла цi ў дзiвосны рай?

Наперад не даведацца нiчога,

Чакае люты цi жаданы май.

 

Ды свету ад сiвых часоў вядома,

Якi дакладна ў пекла шлях вядзе,

Бо прымаўка для кожнага знаёма,

Што сумны шлях складаецца з надзей.

 

Здаецца, долю выбiраем самi,

Але яе дае заўсёды Бог,

Бо думкi выкладаю я вершамi,

Дыктоўку чую, сам бы так не змог.

 

Збягаюць вершы, як з дастатку рога,

Як нават i не вельмi я хачу,

Каб выйсцi ў свет, iм знойдзецца дарога,

Бо iмi шлях жыццёвы я машчу.

 

Але гняце нязгасная трывога:

У рай цi ў пекла я аддам душу,

Я замасцiў шляху даволi многа,

Ды вершы i далей яшчэ пiшу.

 

1.01.1997

 

Home Page

 

1929     ВЕЧНАЕ

 

Збягаюць хуткаплынныя гады,

Няўмольна iх адлiчвае прырода,

Бо ад стварэння так было заўжды,

Няхай бягуць, нi кропелькi не шкода.

 

У кожнага жыццёвы тэрмiн свой,

Любая ў небыццё вядзе дарога,

Шлях скончыцца, i трэба стаць зямлёй,

Быў, жыў – i не застанецца нiчога.

 

Пужае смерць, як надта малады,

Але ў жыццi здараецца нагода,

Што памiраць яшчэ i не гады,

А выглядае смерць, як нагарода.

 

Жыццёвы шлях праходзяць да мяжы,

Яе не абмiнуць нiяк нiколi,

Не ўратаваць нi цела, нi душы,

Адбудзецца скон горкi згодна долi.

 

З нiчога пачынаецца жыццё,

Дзве клеткi палавыя – не багата,

Жывое пераходзiць ў небыццё,

I застаецца вечным толькi атам.

 

3.01.1997

 

Home Page

 

1930     БУДУЦЬ БЕЛАРУСЫ?

 

Адзiн, два, пяць – не валiцца, ды п'яны,

I колькi iх магчыма сустракаць?

Чаму да звычкi цягнуцца паганай,

Чаму яе не хочуць унiкаць?

 

Ад п'янства ў арганiзме iдуць змены,

I у жыццё прыходзiць шмат нягод,

Не зберагуцца ад псавання гены,

Знiкае паступова мой народ.

 

Высокароднасць без слядоў забыта,

Часцей ганебны акружае стан,

Амаль знiкае годная элiта,

Ў адносiны даўно прыйшоў падман.

 

Народ амаль зусiм не мае волi,

Рэальнасць не жадае адчуваць.

Мо годнасць больш не вернецца нiколi?

Такiм народам лёгка кiраваць.

 

I сэрца ные, нiбы на iм рана,

Ў жыццё прыйшлi нялёгкiя часы,

Калi iдзе дамоў мужчына п'яны,

Цi будуць праз гады беларусы?

 

3.01.1997

 

Home Page

 

1931     СЛЕД

 

Нялёгка на зямлi пакiнуць след,

Хоць зрэдку, але хтосьцi ўсё ж пакiнуў,

Не засталось ад большасцi прыкмет,

Жыццё пражыў – i больш няма ўспамiну.

 

Няшчадна ўсё руйнуе жорсткi час,

I рэчы дарагiя, i будовы,

Не застаецца залатых украс,

А вечнымi быць здатны толькi словы.

 

Як велiчны шэкспiраўскi санет,

Бо слова пакарылася Шэкспiру,

I праз вякi жыве яшчэ паэт,

Бо ацанiлi людзi яго лiру.

 

Цiкава зборнiк вершаў пагартаць,

Надрукавацца хочацца паэту,

Ды як радкi цудоўныя складаць,

То праз гады нашчадкi здзейсняць мэту.

 

Пакуль не надрукуюць – не паэт,

Ды спадчыну хто добрую пакiнуў,

Застацца можа хоць маленькi след,

Адвечная нагода для ўспамiну.

 

5.01.1997

 

Home Page

 

1932     ЧТО ВПЕРЕДИ?

 

Убегают, как призраки, годы,

Всё равно иль бегут, иль идут,

Но жестоки законы природы:

Люди мало на свете живут.

 

Улетает, как марево, детство,

Течёт юность, как в речке вода,

Повзрослел – подрастает наследство,

Цикл идёт бесконечный всегда.

 

Жить хотят продолжительней люди,

Но над смертью нам власть не дана,

Всё равно смерти, жертвой кто будет,

Ждёт на финише участь одна.

 

Все при жизни о счастье мечтают,

Жизнь для каждого – мощная твердь,

Мысль всегда от себя отгоняют,

Что маячит вдали где-то смерть.

 

Жизнь идёт, как кино на экране,

Ей не скажешь: «Постой, погоди!»

Пробегают года, как в тумане,

Помнить надо, что ждёт впереди.

 

6.01.1997

 

Home Page

 

1933     СВАБОДА I СПАКОЙ

 

Як да мэты праз цяжкасцi iмкнуцца,

Шмат хiбаў фiласофii такой:

Бо перад кожным нiзка трэба гнуцца,

Лепш для душы свабода i спакой.

 

Хай вабны поспех вызначыць нагода,

Каб надта многа сiл не аддаваць,

Бо марна трацiць iх занадта шкода,

Свабоду i спакой каб зберагаць.

 

Няпроста зразумець, што мала трэба,

Ўсё ў свеце – марнасць марнасцей заўжды,

Дзень прыйдзе i надзённага дасць хлеба,

Бо лiшнiя iмкненнi – для бяды.

 

Як дасягнуў мэту i страцiў сiлы,

Наклiкаеш сабе яшчэ бяду,

Бо зайздрасцю падрэжуць моцна крылы.

Мо лепш зусiм не пакараць мэту?

 

А час бяжыць iмклiва ды упарта,

I каб яго дарэмна не згубiць,

Вяршынi пакараць нiяк не варта,

Свабодна i спакойна лепей жыць.

 

6.01.1997

 

Home Page

 

1934     ПУНСОВЫЯ ВЕТРАЗI

 

Прасi у Бога дапамогi, не прасi,

Збягае час упарта ды iмклiва,

Гады плывуць за гарызонт, як ветразi,

Спынiць цi затрымаць iх немажлiва.

 

Iдуць ў нябыт гады жыцця, як караблi,

Цi мала будзе iх, або багата?

Хачу, каб ветразi пунсовымi былi,

А караблёў – вялiкая армада.

 

Каб толькi сонца ярка ззяла на шляху,

На даляглядзе не збiралiсь хмары,

Iду к мэце, ды дамагчыся не магу,

Няма наяве, няхай будзе ў мары.

 

За далягляд пайшло багата ветразёў:

Пунсовых, чорных, значна болей шэрых,

Iх вельмi шмат яшчэ узняць удасца зноў,

Упэўнены i ў поспех шчыра веру.

 

Але хачу, каб чорных болей не было,

Пунсовы будзе хай ветразь апошнi,

Шмат ветразёў за гарызонт ужо сплыло,

Бо шлях кладзецца па жыццёвай пожнi.

 

11.01.1997

 

Home Page

 

1935     ЦI СХАМЯНЕЦЦА?

 

Як музыка вышэйшага гатунку,

Як сонейка цi зорачкi ўначы,

Прыгожая, ды просiць паратунку,

Яе мы не жадаем зберагчы.

 

Цудоўная краса ў кожным слове,

Паслухай добра або сам скажы,

Калi гаворыць хто на роднай мове,

З'яўляецца натхненне у душы.

 

Але чаму адмовiлiсь ад мовы?

Народу мова трэба, як зямля,

Ды родныя зусiм не чутны словы,

Так сумна, як ў гаi без салаўя.

 

Забылi мову, i зусiм не шкода,

Зрабiлi гэтак толькi мы адны,

Без мовы не iснуе i народа,

Народ без мовы – скрыпка без струны.

 

Заўжды, каб мова музыкай гучала,

Патрэбна толькi родная, свая,

Але прыйшла чужая, як навала.

Цi схамянецца Беларусь мая?

 

13.01.1997

 

Home Page

 

1936     СВАIМI ВАЧЫМА

 

Бяжыць рака у рэчышчы паволi

Ў адным напрамку, любы хоць другi,

На паварот недастаткова волi:

Трымаюць надта моцна берагi.

 

Хаця вясной здараецца паводка,

I надыходзiць цалкам вольны час,

Ад любай волi ўзнёсла i салодка,

Але яна сканчаецца ураз.

 

А хочацца, як птушцы, мець свабоду,

Ў блакiтную узняцца вышыню,

Каб абысцi любую перашкоду,

Таму я волю поўную цаню.

 

За доўгае жыццё амаль нiколi

Паводкi вабнай так i не прыйшло,

Не зведаў шчасця ад жаданай волi,

Як птушка, не узняўся на крыло.

 

Ў паэзii сказаць iмкнуся слова,

Не удаецца, лепей памаўчу,

Глядзець вачыма цэнзара любога

На свет нiколi я не захачу.

 

16.01.1997

 

Home Page

 

1937     ВОИСТИНУ

 

Не видит или промолчит дурак,

А умный вмиг заметит недостатки,

Ему всегда всё кажется не так,

За ум награда – злобные нападки.

 

Хотя, бесспорно, умный прав всегда,

С добром и лаской излагает мысли,

Чужая правда – сущая беда,

Они, как эхо, в воздухе повисли.

 

Казалось, за подсказки ждёт успех,

Надежда подымает настроенье,

Но вмиг, как будто на голову снег,

Начнётся неожиданно гоненье.

 

И сердце от обиды застучит,

Хоть в умной голове ума палата,

Дурак умней, он скромно промолчит,

Мысль дельная бедой всегда чревата.

 

Воистину: горюют от ума,

Не нужно даже в этом сомневаться,

Возможно, ум страшнее, чем тюрьма,

Ведь трудно от него освобождаться.

 

17.01.1997

 

Home Page

 

1938     КIДАЦЬ КАМЕНЬЧЫКI?

 

Раслi крывыя белыя бярозы,

Мiж iмi – карабельная сасна,

Цяклi не раз бярозавыя слёзы:

Над вадамi смяялася яна.

 

Iшлi гады, бярозы болей гнулiсь,

Сасна ўзнялася шапкай да нябёс,

Суседкi не чапаць яе iмкнулiсь,

Яна хвалiла свой удалы лёс.

 

I распускала погалас у лесе,

Што шмат бяроз сагнулiся ў дугу,

Нiколi iм не ўбачыць паднябессе,

Загiбель iх чакае на шляху.

 

Ды людзi завiталi ў лес з пiлою,

Убачылi прыгожую сасну,

I доля яе стала надта злою:

Больш не сустрэць ёй дзiўную вясну.

 

Каб мець спакой, ствараць не трэба хвалi,

Лепш не псаваць люстэрка у вады,

Бо тыя, што каменьчыкi кiдалi,

Спакой страчалi любы ад бяды.

 

17.01.1997

 

Home Page

 

1939     ЦI СПРАБАВАЦЬ?

 

Спытала неяк курыца варону:

«Чаму ўзлятаеш хутка да нябёс,

Няўжо ад нараджэння i да скону

Угору мне не дасць падняцца лёс?»

 

Ў адказ казала з пыхай ёй варона:

«Са мною толькi шчыра ты сябруй,

Як крылы ёсць – не дзейсна забарона,

Ляцець у паднябессе паспрабуй».

 

I курыца разбеглася што сiлы,

Ды не працяглым быў яе палёт,

Больш, чым ў вароны, былi яе крылы,

Ды ўзняцца толькi здолела на плот.

 

Нiяк не дасягнуць вялiкай славы,

Ды зведаць трэба будзе шмат нягод,

Калi надзея вабiць без падставы,

Не пакарыць маленькiх перашкод.

 

I зноў няўдалай выявiлась спроба,

Здавалась, поспех на шляху чакаў,

Душу яна скрыўджае, як хвароба,

Але змянiць не здатна стану спраў.

 

17.01.1997

 

Home Page

 

1940     НЕ ТАКI КОЛЕР

 

Расцi папала груша ў лес сасновы,

Змянiўся надта навакольны свет:

Бо ў час узнёслы радасны вясновы

На ёй палаў бялюткi вабны цвет.

 

У сосен звыклы колер быў зялёны,

Ён любы iм i надта дарагi,

I слалi грушы злобныя праклёны,

Бо выгляд у яе зусiм другi.

 

Паднялi шаты сосны над зямлёю,

На грушу падаў чорны густы цень,

I колiшняга не было спакою,

Як ноч, стаў для яе i ясны дзень.

 

Суседкi сосны радавалiсь дужа,

Нiхто сяброўскай не падаў рукi,

Вясной ужо не заквiтнела груша,

Ссыхалi спакваля яе сукi.

 

Ўсiм шэрым да спадобы колер шэры,

Свае для iх i мышы, i ваўкi,

Прыгожыя iснуюць вельмi зверы,

Ды не свае, iх колер не такi.

 

19.01.1997

 

Home Page

 

1941     ЛЮБАЯ КРЫНIЦА

 

Душа спявае ад красы,

Мне Сож магутны да спадобы,

Ў асеннем лесе верасы,

Духмяныя у лузе копы.

 

Любiў пах чэрвеньскiх сунiц,

Дыван лугоў з вясновых кветак,

Перад крынiчкай падаў нiц,

Свет пазнаваў, як быў падлетак.

 

Ў душы бясконцы ўзнёслы стан,

Калi жывеш сярод прыроды,

Натхненне здатны даць туман

I ручаёў вясновых воды.

 

Або пушыстыя снягi,

Ў марозны дзень гор снежных схiлы,

Ўспамiн дзяцiнства дарагi,

I ў сталасцi дае мне крылы.

 

Прабеглi хуткiя гады,

Але маленства часта снiцца,

Час слаўны, ўзнёслы, дарагi,

Натхнення любая крынiца.

 

2.02.1997

 

Home Page

 

1942     ВСЁ ПОВТОРИТСЯ

 

Нам вино теперь не по карману,

Нет на закусь денег в кошельке,

Демократов поддержали спьяну,

Оказались в страшном тупике.

 

Недовольны были мы застоем,

Чего было лучшего желать?

Жизнь тогда была сплошным запоем,

Это время будем вспоминать.

 

Вдоволь было и вина, и водки,

И зарплату каждый получал,

На закуску мог купить селёдки,

Кто был честен, нищим теперь стал.

 

Так народ прижали демократы,

Даже хуже, чем большевики,

Их порыв высокий, но проклятый,

Будут им на выборах пинки.

 

Хоть на трезвый ум оно и вздорно,

Но идёт теперь назад страна,

Коммунисты власть возьмут повторно,

Всем дадут закуски и вина.

 

11.02.1997

 

Home Page

 

1943     ТОЛЬКI ЧАТАЧ

 

Адзiн чытач у меркаваннi правы,

Бо судзiць ён паэтаў ад душы,

Нiколi не стварае штучнай славы,

Адзначыць толькi добрыя вершы.

 

Не надта цяжка верш цiкавы скласцi,

Хто смелы – пакарае гарады,

Але зусiм няпроста ў друк папасцi,

Бо пiльна сочаць цэнзары заўжды.

 

Але адкуль у iх такое права?

Бясконца з iмi будзе шмат няўдач,

Хоць ведаюць ў паэзii нямала,

Ды правiльна ацэньвае чытач.

 

Як надрукуюць часам, надта шкода,

Бо цэнзар згоду даў надрукаваць,

Радкi крануць не здольны душ народа,

Чытач не стане верш такi чытаць.

 

Паэзiя не дасягае мэты,

Як не друкуюць, хоць бяры, ды плач.

Хай выпускаюць зборнiкi паэты,

Ды не чытае iх зусiм чытач.

 

11.02.1997

 

Home Page

 

1944     ВАСИЛЁК ВО РЖИ

 

Любовь должна горячей быть, как плазма,

Остынет – её лучше не зови,

Как не придёт желанного оргазма,

Ни нежности не будет, ни любви.

 

Любовь всегда возвышенно прекрасна,

Коснётся сердца, только очень жди,

Когда горит в груди, ещё неясно,

Судьба какая встретит впереди.

 

Когда любовь ещё на расстояньи,

Чудесна, словно василёк во ржи,

Волшебное даёт очарованье

Торжественная музыка души.

 

Любить вприглядку – чрезвычайно мало,

Волнительно очарованье слов,

Но тело коль от жару не пылало,

То очень быстро отцветёт любовь.

 

В любви должны быть оба аргумента,

Как функции – и тела, и души,

Тогда любовь – как Мёбиуса лента,

Прекрасна, словно василёк во ржи.

 

12.02.1997

 

Home Page

 

1945     КАК СБЕРЕЧЬ?

 

Я не решаюсь целовать пока,

Но сердце от любовной неги тает,

Когда нетерпеливая рука

Случайно руку милую ласкает.

 

Настала долгожданная любовь,

И хочется совсем не расставаться,

До жара согревает сердце кровь,

Предательски толкает целоваться.

 

Мне телом своим трудно управлять,

Ведь по пути любви ведёт природа,

Неведомое хочется познать,

Что сладостью намного слаще мёда.

 

И хочется пьянящий мёд мне пить,

Не вдоволь даже, пусть хотя немножко.

Но как всю жизнь так сладостно любить,

Чтоб не попала в бочку дёгтя ложка?

 

Непросто любовь страстную найти,

Но как сберечь огонь души и нежность?

Ведь часто разбегаются пути,

Неужто расставанье неизбежность?

 

12.02.1997

 

Home Page

 

1946     ЖЫТА АДСПЯВАЛА

 

Адспявала жыта, адспявала,

Не знайсцi зусiм былой красы,

Свой апошнi сумны час спаткала,

Хiляцца дадолу каласы.

 

Як яно увосень зарунела!

Шчасце абяцаў цудоўны лёс,

I надзея радасная спела,

Ды пачаўся жудасны мароз.

 

Вельмi цяжка ў сцюжу зiмавала,

Моцна мерзла ночку не адну,

Скочылась трывалая навала,

Сустракала радасна вясну.

 

Як сцяблiнкi прагнулi да сонца!

Намагалiсь хутка падрастаць,

Бо здавалась, часу ёсць бясконца,

Ды пара прыспела красаваць.

 

У каласах зярняткi налiвалi,

Зноў каб жытам на вятрах спяваць,

Каласы няўмольна саспявалi,

Жыта аджыло. Настаў час жаць.

 

20.02.1997

 

Home Page

 

1947     ГОДЫ НЕ ВЕРНУТЬ

 

В душе любовь перегорела,

И не вернуть её назад,

Не понимает душу тело,

За что его теперь казнят.

 

Для тела сущее страданье,

Когда огонь горит в крови,

Когда не погасить желанье,

Ему совсем не до любви.

 

Пусть будет только секс холодный,

Желанье мучает давно,

Когда день ото дня голодный,

Тогда с ума сведёт оно.

 

Всегда приятней секс с любовью,

Гармония так хороша!

Но делать что с горячей кровью,

В томленьи скажет что душа?

 

Когда между душой и телом

На секс довольно разный взгляд,

Всегда секс выбрать нужно смело,

Ведь годы не вернуть назад.

 

20.02.1997

 

Home Page

 

1948     ЁСЦЬ ВЫЙСЦЕ

 

З-за гор высокiх i лясоў здалёк

Далiнаю цудоўнай залатою

Бег сцiплы ды вясёлы ручаёк,

Вакол журчаў празрыстаю вадою.

 

Ды спёка пачалася незнарок,

I спеў зацiх у вельмi кволай плынi,

Вады не мог ў дастатку даць выток,

I стала сумна у сухой далiне.

 

Спякота дапякала, як пажар,

Трава пажоўкла i амаль згарэла,

Ды неба стала чорнае ад хмар,

Пачалася магутная залева.

 

Ураз прапаў знiшчаючы адчай,

Зноў iзумрудам зелянелi травы,

Пабег iмклiва, як раней, ручай,

Журчаў матыў узнёслы i цiкавы.

 

Там выйсце ёсць, дзе, думалась, няма,

Якое-небудзь, ды заўсёды будзе,

Празмерна турбаваць сябе дарма,

Ёсць выйсце, як яшчэ жывыя людзi.

 

21.02.1997

 

Home Page

 

1949     ДУША I ТВАР

 

Пара цвiцення, песцiў шчасцем май,

Красу па кветках выбiраць ёсць звычка,

Здавалася, салодкi стрэну рай,

Бо, нiбы цуд, цвiла чароўна дзiчка.

 

Пунсова-белы колер вабiў зрок,

На сонцы кветкi ўзнёсла зiхацелi,

Зрабiў насустрач лёсу смелы крок,

Але пялёсткi хутка абляцелi.

 

Не прадракала яблынька бяды,

Была не горш, чым iншыя, адразу,

Але саспелi даўкiя плады,

Памылка праявiлась не адразу.

 

Вясной цвет вабiў, як чырвоны мак,

Ды не адведаў шчасця з яблык спелых,

Адчуў i водар, i цудоўны смак,

Ды яблыкi зрываў на iншых дрэвах.

 

Павiнна быць прыгожаю душа,

Каб у каханнi здзейснiлiся мары,

Адносiны раз'есцi здатна ржа,

Як пара выбiралася па твары.

 

21.02.1997

 

Home Page

 

1950     НЯЎЛОЎНАЕ ШЧАСЦЕ

 

Хоць мары клiчуць ўзнёслыя, як цуд,

Ды ад надзей чароўных мала толку,

У мары – белае, на справе – чорны бруд,

Для поспеху мець трэба падрыхтоўку.

 

У марах бачу вабны баравiк,

Калi iду у верасах па бору,

Але наяве да паганак звык,

I адчуваю ад падману змору.

 

Калi пайду рыбачыць на раку,

Бяру у марах шчупака на вуду,

Здаецца, толькi працягнi руку,

Ды, як закон, заўжды без рыбы буду.

 

Аб любай мару i згубiў спакой,

Ды не спаткаў цудоўнага кахання,

Заўжды чамусьцi лёс няўдалы мой,

Бо шчодра дорыць боль расчаравання.

 

Хоць птушку шчасця хочацца злавiць,

Каб разам быць усё жыццё да скону,

Ды мару як сваю ажыццявiць,

Як нават не магу злавiць варону?

 

21.02.1997

 

Home Page

 

1951     ГЛАЗА

 

Меня глазами позвала

И залила вокруг всё светом,

Вмиг закружилась голова,

Не задержался я с ответом.

 

Не нос, не губы, а глаза,

Их вожделённое сиянье,

В глазах прекрасных вся краса,

В них всё твоё очарованье.

 

Великолепен милый взгляд,

Согреет он и растревожит,

Глаза о многом говорят,

Ничто точней сказать не может.

 

Ты даришь мне чудесный свет,

Не предаёшься сладкословью,

Ведь ничего дороже нет,

Он называется любовью.

 

Смотрю в глаза – как в небеса,

Кружится голова от сини,

Твои прекрасные глаза

Мне светят, как маяк, поныне.

 

21.02.1997

 

Home Page

 

1952     ДОРОГА

 

Убегает вдаль дорога жизни,

Бьются только радостью сердца,

Хочется служить своей отчизне,

Кажется, дороге нет конца.

 

Но проходят бурные порывы,

Миражом становятся мечты,

На дороге кручи и обрывы,

И отчизне безразличен ты.

 

Явь теперь становится уроком,

Жизнь бросает, словно в жернова,

О предназначении высоком

Только лишь красивые слова.

 

В небе нет пурпура и лазури,

Чтоб красою радовать глаза,

Судьбы разбивают гневно бури,

Часто мечет молнии гроза.

 

Грозная и трудная дорога,

Но иного больше нет пути,

Жизнь пока, как вечная тревога.

Может, радость встречу впереди?

 

21.02.1997

 

Home Page

 

1953     НАДЕЖДА

 

Отдаю предпочтенье надежде,

Не люблю беспощадной борьбы,

Но она безразлична, как прежде,

Изменить не желает судьбы.

 

Раньше ярко надежда пылала,

Грела, будто сижу у огня,

Постепенно душа остывала,

И надежда ушла от меня.

 

Без надежды дни стали короче,

Ночи тёмные стали темней,

Помогала она мне не очень,

Но надёжней и радостней с ней.

 

И, надежду свою отвергая,

Вмиг душа оказалась пустой,

Пусть приходит надежда другая,

Чтоб казалась судьба золотой.

 

Факел вновь разжигает надежда,

Чтобы свет и тепло подарить,

Для души она – счастья одежда,

Чтоб от боли её защитить.

 

21.02.1997

 

Home Page

 

1954     РЕЛИКВИИ ИСКУССТВА

 

Волшебством пленяет красота,

Подаёт неясную надежду,

Гаснет предрассветная звезда,

Свет набросил на неё одежду.

 

Помешали яркие лучи,

Хоть во все глаза смотрю напрасно,

Звёзды обнажаются в ночи,

Красота природная прекрасна.

 

Пусть её меха или шелка

Берегут от пламенного взгляда,

Но понять старается рука,

Для чего одежда телу надо.

 

Нагота – синоним красоты,

Боги на Олимпе были святы,

Греки не стеснялись наготы

В первые свои олимпиады.

 

Нагота прекрасна для людей,

От неё – возвышенные чувства.

Нагота. Благодаря лишь ей

Созданы реликвии искусства.

 

21.02.1997

 

Home Page

 

1955     ДОРОГА К ЦЕЛИ

 

Путь далёк, но дорога легка,

Не идут, а летят по ней ноги,

Солнце светит, бегут облака,

На душе нет и тени тревоги.

 

Не волнует усталость ничуть,

Неуёмное к цели стремленье,

Дышит счастьем и радостью грудь,

Поднимает моё настроенье.

 

Надо быстро и долго идти

Через бури, доджи и метели,

Но прекрасно всегда быть в пути,

Каждый шаг – приближение к цели.

 

Хоть иду, но как будто лечу,

Все движения быстры и ловки,

Цель увидеть скорее хочу,

Мне нельзя допускать остановки.

 

Может, тщетна моя суета,

Ведь у жизни соблазнов есть много,

Но важней всех соблазнов – мечта

И желанная к цели дорога.

 

22.02.1997

 

Home Page

 

1956     ВЕЧЕР

 

Был день спокойный и прекрасный,

Нет и вечерней суеты,

Закат, как кровь, багряно-красный

На тихом зеркале воды.

 

Нет даже слабого зефира,

Наверно, спит уже Эол,

Поёт восторженная лира

Мне тихо песню про любовь.

 

Час близок первого свиданья,

Поёт от радости душа,

Гляжу на прелесть мирозданья,

Жизнь, словно сказка, хороша.

 

Мне счастье дарит летний вечер,

Мечты, как небо, высоки,

С надеждой жду желанной встречи

В тенистом парке у реки.

 

Угаснет скоро луч последний,

На небе звёздочка видна,

Густыми в парке стали тени.

Придёт иль не придёт она?

 

22.02.1997

 

Home Page

 

1957     ЗIМА

 

Упалi першыя снягi

Ў палях на залатыя пожнi,

Прывёў час на свае кругi:

Настаў асеннi дзень апошнi.

 

Былой красы зусiм няма,

Замест цяпла пякуць марозы,

Прыйшла бялюткая зiма,

Ссыпаюць золата бярозы.

 

I залатыя дываны

Схавалiся пад коўдрай белай,

Цяпер да будучай вясны

Улада снежнай каралевы.

 

Шмат ў белым колеры красы,

Ды снег адзiны пад нагамi,

Прыемней ў летнiя часы

Прайсцi лясамi i лугамi.

 

Каб зведаць добрага цану,

Дае прырода параўнанне,

Чакаю дзiўную вясну,

Ёй аддаю сваё каханне.

 

22.02.1997

 

Home Page

 

1958     ЦЕЛЬ

 

Пусть будут ливни и метели,

Порывы бурь иль крупный град,

Всегда иду упрямо к цели,

Нет для меня в пути преград.

 

Хотя случаться будут драмы,

От них ни горя, ни забот,

Я обхожу бугры и ямы,

Ходьба похожа на полёт.

 

Не подхожу к закрытой двери,

Чтоб душу не терзать себе,

Там ждут печали и потери,

Свободу предпочёл борьбе.

 

Не будет дружеской поддержки,

Иль скажут: «Завтра приходи»,

Но в отношениях издержки:

Лишь только тормоз на пути.

 

Стрелой лечу на крыльях к цели,

Бегу, ползу или плыву,

Глубины не страшны и мели,

Мечтой великою живу.

 

22.02.1997

 

Home Page

 

1959     СПРЭЧКА

 

Зялёны гай бурчаў задужа

Ў спякотны доўгi летнi дзень:

«Ручай! Ты б высах, нiбы лужа,

Я ратавальны даю цень».

 

Гай доўга не чакаў адказу:

«К табе даўно прыйшла б бяда,

Ты б сухастоем стаў адразу,

Ратуе гай мая вада».

 

Была зацятай вельмi спрэчка,

Незразумела, хто правы?

Ўмяшалася суседка рэчка,

Каб не дурылi галавы:

 

«Не след абодвум ганарыцца,

Вы паглядзiце на яе:

Працуе сцiплая крынiца,

Стварае плынь i пiць дае».

 

Калi б'е моцная крынiца,

Гуллiва плынь нясе ручай,

Вада халодная iскрыцца

I зелянее побач гай.

 

23.02.1997

 

Home Page

 

1960     ПОДЪЁМ НА ВЕРШИНУ

 

Крут был подъём, о камни резал ноги,

Преграду можно было обойти

По очень длинной окружной дороге,

Но много дней пришлось бы быть в пути.

 

К себе манило солнышка сиянье,

Была вершина сердцу дорога,

Достиг её, не сбылось ожиданье:

Вокруг лежали вечные снега.

 

Путь радовал, но горькое унынье

В награду получил за тяжкий путь,

Казалось, что ждёт счастье на вершине,

Но холод змеем заползает в грудь.

 

Прекрасное мечтою упоенье,

Велик её чудесный вечный зов,

Могучее достичь мечту стремленье,

Вершины это пик или любовь.

 

В любви путь к цели, словно солнце, ярок,

Но долго ли придётся быть вдвоём,

И будет ли любовь всегда подарок,

Коль на вершину быстрым был подъём?

 

23.02.1997

 

Home Page

 

1961     УЛЕТАЮТ ГОДА

 

Время в пыль разрушает могучие скалы

И шутя изменяет течение рек,

Ведь для вечности срок неоправданно малый

Для людей иногда достигаемый век.

 

Время движется, стать бы ему, отдохнуть бы,

Подарить чтоб усладу для многих сердец,

Нивелирует время различные судьбы,

Путь их разный, но очень похожий конец.

 

Даже если судьба будет только бескрылой

Иль, как солнышко, яркой, всегда золотой,

Не считается время с умом или силой,

И с божественной, словно весна, красотой.

 

Убегает оно, удержать невозможно,

Быстро, как в половодье сбегает вода,

Время жизнь уменьшает, душе не тревожно,

Ход его не даёт усмотреть суета.

 

Но приходит расплата всегда за беспечность,

Старость в плен заберёт, хотя был молодым,

Время будет и дальше отсчитывать вечность,

Улетают года, уплывают, как дым.

 

23.02.1997

 

Home Page

 

1962     ЖАДАНАЯ ПЛЫНЬ

 

Адбiў гадзiннiк лепшыя часы

Дзяцiнства i юнацкай маладосцi,

У сталасцi няма былой красы,

Душу хвалюе i турбуе штосьцi.

 

Блакiту значна меней у нябёс,

I чорнымi, як сажа, сталi ценi,

Непадуладны наравiсты лёс

Стараецца паставiць на каленi.

 

I барацьбой становiцца жыццё,

Гасцюе у душы расчараванне,

Бо спакваля iдуць у небыццё

Пяшчотнасць i юнацкае каханне.

 

Ў душы ўсё больш ганебнай пустаты,

А шчасце толькi ў снах чароўных снiцца,

Бо вабiць час для сэрца залаты,

Пачуццяў светлых чыстая крынiца.

 

Прыемна, як ў руцэ твая рука,

Iначай радасць назаўжды пакiне,

Душа без шчасця – брудная рака,

Ў якой амаль няма жаданай плынi.

 

23.02.1997

 

Home Page

 

1963     РЕКА СУДЬБЫ

 

Через леса, луга издалека,

Через поля, сады и огороды

Бежит куда-то быстрая река,

Несёт свои стремительные воды.

 

Что реку ожидает впереди:

Величие теченья иль невзгоды,

Пройдут ли в пойме летние дожди,

Чтоб мощи не утратить и свободы?

 

Но в небе бродят только облака,

И разгоняет ветер их могучий,

Мелеет полноводная река,

Спасительные не приходят тучи.

 

Идёт за жизнь суровая борьба,

Грядущее доселе неизвестно:

Пошлёт ли воду вовремя судьба,

Чтоб в берегах теченью стало тесно?

 

В судьбе неясна будущность всегда,

Что впереди: иль счастье, иль мученье,

Вдаль унесёт нас бурная вода

Или ослабнет у любви теченье?

 

23.02.1997

 

Home Page

 

1964     ДЕРЗАТЬ?

 

Всегда тревожит раздорожье,

Волнует гор прекрасный лик.

Толпа собралась у подножья,

Но кто из них взойдёт на пик?

 

Не знают жалкие невежды

Всю правду, но придёт пора,

Исчезнут, словно дым, надежды:

Обманет славная гора.

 

Хоть неуёмное желанье

Ведёт вперёд в бесславный путь,

Пока нет горького страданья,

Преддверьем счастья дышит грудь.

 

Не всем войти удастся в двери,

Ведь на горе пурга и снег,

Почти что всех ждут лишь потери,

Как призрак, радостный успех.

 

Дерзайте, юноши, дерзайте!

Свободен славы пьедестал,

Но на него, об этом знайте,

Один из сотен тысяч стал.

 

23.02.1997

 

Home Page

 

1965     БЕЗ СТРАХУ

 

Ад нараджэння i да небыцця

Зярнятка гiне, але родзiць збожжа,

Суровы, ды адзiны шлях жыцця,

На iм няма нiколi раздарожжа.

 

Бягуць за днямi непаметна днi,

Дзе лес шумеў прыветлiва дзiвосны,

Стаяць адны знявечаныя пнi:

Спаткалi смерць дубы, бярозы, сосны.

 

Вакол малюнкi, годныя тугi,

Жахлiвае уражанне не сцерцi,

Але знайсцi не ўдасца шлях другi,

Жыццё адных – для iншых крок да смерцi.

 

Жыццё i смерць. Пачатак i канец.

Саюз iх вечны i занадта плённы,

Смерць – як жыцця мiнулага вянец,

Працэс звачайны i амаль будзённы.

 

З маленства смерць – страшэнная бяда,

Ад думкi нават не стрымаеш жаху,

Калi гады ўжо збеглi, як вада,

Чакаеш смерць без панiкi i страху.

 

25.02.1997

 

Home Page

 

1966     ОТКРОВЕНИЕ

 

Бегут, как сумасшедшие, года

В неведомую даль от сотворенья,

Вокруг царит всё та же суета,

Бесцельны и беспочвенны стремленья.

 

Хоть нет войны, идут, как будто в бой,

Друг друга заменяя, поколенья,

Становятся со временем землёй.

Зачем мечты иметь и устремленья?

 

Приходят люди бесконечно в мир,

Чтоб в нём найти своё предназначенье,

Но жизненный недолго длится пир,

Жизнь пролетает, как одно мгновенье.

 

Зачем стараться и спешить куда?

Тревожат обоснованно сомненья,

Жизнь, по большому счёту, суета:

Полёт не может быть без приземленья.

 

Коль позади у жизни все пути,

Приходит постепенно откровенье:

Смысл высочайший в жизни не найти,

Есть только духа скорбное томленье.

 

26.02.1997

 

Home Page

 

1967     Я ХОЧУ

 

На душе беспросветно тревожно,

Нелегко ей прожить не любя,

Находить объяснения можно,

Но нельзя убежать от себя.

 

Не уходят гнетущие мысли,

Не взлетают мечты на крыло,

На душе, словно гири, повисли,

Ей без счастья всегда тяжело.

 

Стали серыми яркие краски,

Аромат потеряли цветы,

Без желанной и трепетной ласки

Жизнь бессмысленна от суеты.

 

Дни померкли, как тёмные ночи,

Не блестит на травинках роса,

Я хочу, чтобы видели очи,

Как восход бросил луч в небеса.

 

Облака чтобы алыми стали,

И раскрасилась радуга вновь,

Чтобы мысли и чувства взлетали,

Душу чтоб наполняла любовь.

 

26.02.1997

 

Home Page

 

1968     ВЫСОТА

 

Ношу в душе заветную мечту,

Она идёт давно со мною рядом,

Стремлюсь не вдаль, а только в высоту,

Чтобы окинуть всё пространство взглядом.

 

Но не приходит жданная пора,

Бессмысленны мечты и устремленья,

Ведь даже и высокая гора

Не может дать большого обозренья.

 

Упорно в гору шёл на перевал

Сквозь ветры, бури, грозы и метели,

Сил бесконечно много отдавал,

Но не достиг своей желанной цели.

 

Закрыли горизонты облака,

Напрасные тревоги и усилья,

Карабкался по кручам я пока,

Успел понять: успеху нужны крылья.

 

С трудом с горы поверженный иду,

Мечты, как сон предутренний, пропали,

Шёл к счастью, встретил горькую беду,

Придётся осмотреть в долине дали.

 

27.02.1997

 

Home Page

 

1969     БОРЬБА

 

Вперёд уверенно зовёт порыв стремлений,

Чтоб испытать превратности судьбы:

Величие побед иль горечь поражений,

Иным не может быть итог борьбы.

 

Горячностью борьбы моя душа согрета,

Уж гимн победный знаю наизусть,

Но не приносит счастья сладкая победа,

Печалит только поражений грусть.

 

Возможно, что борьба тревожная не надо,

Но вечно только серой будет даль,

И даже в мыслях не появится отрада,

Заполнит душу навсегда печаль.

 

Пускай надежда ведёт в трудные сраженья,

Чтобы во тьму пришёл желанный свет,

Приму покорно даже горечь пораженья,

Но есть возможность радостных побед.

 

Победа – в жизни знаменательная веха,

Чтоб стала яркой радугой судьба,

Для достиженья даже скромного успеха

Всегда нужна суровая борьба.

 

27.02.1997

 

Home Page

 

1970     БУРНАЯ РЕКА

 

Жизнь мчится, словно бурная река,

Бежать ей к морю близко иль далёко,

Но сильное течение пока,

Ещё воды хватает у истока.

 

В истоке бьют могучие ключи,

Нет ни тревоги и ни беспокойства,

А чувства молодые горячи,

В пути не растеряли свои свойства.

 

До дельты предстоит нелёгкий путь,

Надеюсь, не ослабится теченье,

И не смущают трудности ничуть,

Зовут вперёд мечты и вдохновенье.

 

Не вечно у реки прекрасный вид,

Хоть берега красы чудесной полны,

Но если грозный ветер пробежит,

В несчастный берег бьются грудью волны.

 

Хотя судьба даётся свысока,

Пройти жизнь с честью – трудная работа,

Бежит по руслу бурная река,

Не превратилась чтобы жизнь в болото.

 

27.02.1997

 

Home Page

 

1971     ФIНIШ БУДЗЕ

 

Двухтысячны. Ён быў такi далёкi,

Далей, чым ў небе жураўлiны клiн,

Ды я рабiў к мэце упарта крокi,

Каб юбiлей прыйшоў яшчэ адзiн.

 

Здавалась, хопiць, болей i не трэба,

Ды ўсё пiшу без цяжкасцi вершы,

Двухтысячны пачую хутка з неба,

Стаю ўжо недалёка ад мяжы.

 

Пiшу пагана, кажуць мне ў аблiчча,

Так ўсiм казалi, гэта не бяды,

Мяне мэта, нiбы каханне, клiча,

I творчых планаў хопiць на гады.

 

Пяць тысяч вершаў – вось мэта якая,

Аб лiчбе нават страшна гаварыць,

Аловак i пяро рука трымае,

Таму змагу вяршыню пакарыць.

 

Дзве тысячы – i гэта вам не жарты,

Але чакаюць новыя вершы,

Ды ў справах я хвароблiва упарты,

Што фiнiш будзе, веру ад душы.

 

28.02.1997

 

Home Page

 

1972     РАДУГА ЛЮБВИ

 

Красив пузырь из мыльного раствора,

На нём играют радуги цвета,

Но лопнет он необычайно скоро,

Останется лишь мыльная вода.

 

Летит пузырь, как голубь златокрылый,

Его краса прельщает и зовёт,

Коль шар прекрасный взять пытаться силой,

Мгновенно прекращается полёт.

 

Нетронутой быть красота стремилась,

Но шарик неприметной каплей стал,

Ведь, в сущности, ничто не изменилось,

Осталась та же масса и состав.

 

Но не было волшебного сиянья,

И радужный стал мигом серым мир,

Мечты ушли, уплыли ожиданья,

И превратился в недруга кумир.

 

Любовь – пузырь цветастый с мыльной пены,

Когда он лопнет и сбежит водой,

Произойдут и в душах перемены:

Любовь бесцветной станет и пустой.

 

28.02.1997

 

Home Page

 

1973     ВЫШЫНЯ

 

Вяршыняй ўпёрся да нябёс,

Раскiнуў клён навокал шаты,

Адвечны надта сцiплы лёс

Сустрэла лужына ля хаты.

 

Яна зайздросцiла галлю,

Ды дзiўная прыйшла хвiлiнка:

Прыгрэла сонейка зямлю,

I утварылась аблачынка.

 

Праносiлiсь iмклiва днi,

Нiшто не пагражала сконам,

Яна ляцела ўвышынi,

Смяялась з пыхаю над клёнам.

 

Але прыйшоў расплаты час,

I болей не было спакою,

Бялюткi колер цалкам згас,

Пужала хмара чарнатою.

 

Сустрэла i яе бяда,

Хоць ганарылась вышынёю:

Зноў збегла ў лужыну вада,

Клён узвышаўся над зямлёю.

 

5.03.1997

 

Home Page

 

1974     ВЯСНА КАХАННЯ

 

Сэрца мне вясна хвалюе зноў,

Зiмнi смутак зняла, як рукою,

Першы цвет, як першая любоў,

Нельга ад яго знайсцi спакою.

 

Прыгажэйшым стаў навокал свет,

Ад красы заўжды мякчэюць душы,

Вiшнi вабны выкiнулi цвет,

Як нявесты, ў белых строях грушы.

 

Радуе прыроды навiна,

I блакiт нябёс, i ззянне сонца,

Дорыць цуд чароўная вясна,

Ды не можа доўжыцца бясконца.

 

Дастаткова у вясны украс,

Лёс дае цудоўную нагоду

Марна не згубiць чароўны час,

Майскага напiцца ўдосталь мёду.

 

Прыйдзе i наступная вясна,

Невялiкi тэрмiн развiтання,

Толькi у жыццi яна адна,

Вясна майго першага кахання.

 

7.03.1997

 

Home Page

 

1975     БОРЬБА ЗА СЧАСТЬЕ

 

Тяжёл далёкий перелёт,

Но счастья нет от изобилья,

Упрямо Родина зовёт:

Несут на север птицу крылья.

 

Под ней пустыни и моря,

Не страшны бури, зной и воды,

Но терпит трудности не зря:

Могуч великий клич природы.

 

Хотя и птичья, но любовь,

Нет счастья без большой тревоги,

К нему стремятся птицы вновь,

Терпя превратности дороги.

 

Любви высокая цена,

Хоть коротки её мгновенья,

Приходит ранняя весна,

И от желанья нет спасенья.

 

Не будет счастья без борьбы,

Несчастье долго может длиться,

Взять силой счастье у судьбы,

Как птицы, следует стремиться.

 

9.03.1997

 

Home Page

 

1976     ПАНУРЫЯ САДЫ

 

Цвiцення час, кахання час,

На крылах шчасце уздымае,

Але вясна мiнае ўраз,

I сум працяглы пакiдае.

 

Цвет вабiў, шмат было надзей,

Не адчувалася пагрозы,

Другой была хада падзей:

Пялёсткi знiшчылi марозы.

 

На дол упаў прыгожы цвет,

На шчасце знiкла спадзяванне,

Стаў шэрым навакольны свет,

Вясёлку здатна даць каханне.

 

Чаму кароткая вясна,

Чаму здараюцца напасцi?

Дзе непапраўная вiна,

Што мара марная аб шчасцi?

 

Лёс болей схiльны да бяды,

Яе не адхiлiць рукамi,

Стаяць панурыя сады.

Калi парадуюць пладамi?

 

11.03.1997

 

Home Page

 

1977     ХВАЛI СВАБОДЫ

 

Б'юць моцна, нiбы молат, хвалi,

Шмат чыняць берагу нягод,

Ды гнеў яны заўжды хавалi,

Як пакрываў паверхню лёд.

 

Не ззяе любай волi сонца,

Хаця над лёдам вецер дзьме,

Маўчанне цягнецца бясконца,

Рух забаронены ў турме.

 

Хай нават распачнецца бура,

Ды цiша у магутных вод,

Схiляе голавы панура

Без дэмакратыi народ.

 

Хоць дапякае болем скруха,

Лядовы панцыр – як скала,

Народ без волi – нiбы муха,

Хоць крылы – нiбы у арла.

 

Але зiма мiнае з часам,

Становiцца, як вата, лёд,

I хвалi загуляюць разам,

Каб ў дзеях вольны быў народ.

 

11.03.1997

 

Home Page

 

1978     МЫСЛИ

 

Приятно думать о былом,

Мысль – замечательное средство,

Я вспоминаю отчий дом,

Войной израненное детство.

 

И юность, полную тревог,

Когда гранит науки грызли,

Уж много позади дорог,

По ним ведут упрямо мысли.

 

Ведь мысли – просто чудеса,

Уходят в горы и долины,

Вдали я слышу голоса

И вижу дивные картины.

 

Сбегает мыслей череда,

Спасает душу от ненастья,

Их любо вспоминать всегда,

Мне память дарит море счастья.

 

Хоть всё прошло давным-давно,

Страницы жизни помнить надо,

Смотрю прекрасное кино,

Приходят мысли как награда.

 

11.03.1997

 

Home Page

 

1979     ОСЕННИЙ СНЕГ

 

Первые осенние снежинки

Волос побелили неспроста,

Не справляю юности поминки,

О весне в душе живёт мечта.

 

Как прекрасно быть на белом свете!

Где любовь есть, счастье и мечты,

В радужном смотреть приятно свете

На леса, реку, луга, цветы.

 

Но когда не радует природа

Иль в любви отсутствует успех,

На душе бушует непогода,

Хоть виски ещё не тронул снег.

 

Ведь года для счастья не помеха,

Когда нет печали и тоски,

Нет преград для бурного успеха,

Хоть легли сугробы на виски.

 

Пусть кружится первый снег осенний

И сугробы насыпает вновь,

Но в душе горит огонь весенний,

Расцветает нежная любовь.

 

12.03.1997

 

Home Page

 

1980     ПРА НОЖКI

 

Жаночых ножак як не бачыць?

Неверагодна! Проста смех!

Прыемна прыгажосць адзначыць,

Хоць хцiвы позiрк цяжкi грэх.

 

Але ж куды ад iх дзявацца?

Яны заўсёды ёсць вакол,

I мусiш моцна хвалявацца,

Бо час спакою не прыйшоў.

 

Занадта хочацца жанчыне

Зрабiць паказ сваёй красы,

Цудоўна, што iснуюць мiнi

I не праходзяць iх часы.

 

Iдуць красунi, бачаць вочы,

Ды час мiнуў мой, вельмi жаль,

Цудоўны сiлуэт дзявочы,

Венера кожная амаль.

 

Шкада, што ўзрост падводзiць трошкi,

Снег ў скронi кiнулi гады,

Але, калi хвалююць ножкi,

Яшчэ душою малады.

 

14.03.1997

 

Home Page

 

1981     КУМIРЫ I ПАЭТЫ

 

Калi няма аўтарытэтаў,

Ствараецца цудоўны стан:

Ва ўласных думках без сакрэтаў

Не прыжываецца падман.

 

Калi знаходзяцца кумiры,

Чужымi думкi стануць ўсе,

Бо круцiць лёс у моцным вiры,

На дно ў загiбель ён нясе.

 

Кумiр распавядае казку,

Хоць ў ёй блукаюць мiражы,

Гаворыць пра любоў i ласку,

I вера спее у душы.

 

Кумiры стала узнiкаюць,

Дзе мала ведаў аб жыццi,

Але яны спакой ствараюць,

Бо вельмi лёгка ўслед iсцi.

 

Калi няма аўтарытэтаў,

То сам сабе аўтарытэт,

Кмiр не трэба для паэтаў,

Як ёсць кумiр – прапаў паэт.

 

15.03.1997

 

Home Page

 

1982     ПОЛНОВОДНАЯ РЕКА

 

Убегают в безвестную даль облака,

Они белы, красивы, как павы,

Но упрямо от жажды мелеет река,

Сохнут быстро прибрежные травы.

 

Тучи грозные бурю приносят всегда,

Ужас смерча, утраты от града,

Но когда от жары настигает беда,

Их желают, они – как награда.

 

Ливень сильный пройдёт, сбежит в речку вода,

Всё вокруг вдруг становится чудом:

Полноводность река обретёт без труда,

И трава заблестит изумрудом.

 

И в любви, словно злато, влечёт красота,

Но когда от неё мало толку,

Некрасивые манят к себе неспроста,

Важно, чтобы имели сноровку.

 

Полноводная жажду угасит река,

Хотя грозны могучие кручи,

Распрекрасные в небе плывут облака,

А дожди проливаются с тучи.

 

15.03.1996

 

Home Page

 

1983     ЦЕПИ

 

Держат прочно цепи Гименея,

Но всегда есть слабое звено,

Постепенно от досад ржавея,

Наконец, не выдержит оно.

 

Напрягать не стоит сильно цепи,

Хотя сердце ноет, как нарыв,

Натяженье общность не укрепит,

Но случится тягостный разрыв.

 

Не удержат цепи и канаты,

Хоть лебёдку в помощь призови,

Когда отношения чреваты,

Когда есть изъяны у любви.

 

Никакой не существует крепи,

Мощь любую можно разломать,

Лучше ненатянутые цепи,

Чтоб хотелось страстно обнимать.

 

Ведь разрыв в любви – не неизбежность,

Но плечом не подопрёшь дверей,

Если есть внимание и нежность,

То не надо помощи цепей.

 

15.03.1997

 

Home Page

 

1984     IМКЛIВАЯ РЭЧКА

 

Калi няма куды iмкнуцца,

Не утварыцца плынi вод,

Не хопiць часу аглянуцца,

Пацягне затхласцю балот.

 

Калi няма наперад руху,

Псуецца добрая вада,

Раней прыйдзецца зведаць скруху,

Пасля спаткаецца бяда.

 

Папасцi хутка можна ў нерат,

Калi гiбее развiццё,

Жыць годна – рухацца наперад,

Прастой наблiзiць небыццё.

 

Смярдзiць, навокал толькi слота,

Не выйсцi нават за парог,

Калi ўтварылася балота,

Прывабных не знайсцi дарог.

 

Няхай бяжыць iмклiва рэчка

I бераг размывае свой,

Бо не пашкодзiць нават спрэчка,

Але, каб толькi не спакой.

 

16.03.1997

 

Home Page

 

1985     СПРАВЕДЛIВЫ

 

За кругам круг iдзе бясконца,

Дае сваё цяпло Зямлi,

Адчуць у змозе дзею Сонца

I жабракi, i каралi.

 

Вадой напоiць ўсiх крынiчка,

Хто ад хады зусiм знямог,

Аднолькава ўсiм ззяе знiчка,

Бо толькi роўна дзелiць Бог.

 

Ўсiм свецiць ясна Месяц поўны

I россып зорак уначы,

Ўсiх вабiць краявiд чароўны,

Каб радасць ў сэрцы зберагчы.

 

Паветра чыстага хапае,

Зямлi радзючай i вады,

Аднолькава Бог надзяляе,

Ды ўсе няроўныя заўжды.

 

Хоць боль кранае часам грудзi,

Псуецца настрой ад трывог,

Але няроўнасць робяць людзi,

Бясконца справядлiвы Бог.

 

16.03.1997

 

Home Page

 

1986     КРАСА I ПЛАДАНОСНАСЦЬ

 

Прыгожы вельмi залаты пясок,

Не утварае гразi, нiбы глiна,

Калi глядзець на прыгажосць здалёк,

Чароўная пясчаная далiна.

 

Ды ў золаце не утрымаць вады,

Каб нават дождж праходзiў без супынкi,

Пясок прыгожы, ды сухi заўжды,

На iм не вырастае нi травiнкi.

 

На глiне шмат ўтвараецца гразi,

Калi iдуць вялiкiя залевы,

Ды вецер ёй супутны ў ветразi,

Бо вырастаюць i кусты, i дрэвы.

 

I ззяе, нiбы iзумруд, трава,

Бо для яе цудоўная умова,

Яна на глiне з радасцю расла,

Бо вiльгацi жаданай дастаткова.

 

Блiшчыць на дрэвах i траве раса,

I кроплi ззяюць, нiбы журавiны,

Заўжды у залатым пяску краса,

Ды пладаноснасць ў непрыгожай глiны.

 

17.03.1997

 

Home Page

 

1987     ПОРА ЗРЕЛОСТИ

 

Казалось, что неопытен птенец,

Ещё слабы и неуклюжи крылья,

Но выпорхнул с гнезда он, наконец,

И обомлел от счастья изобилья.

 

Начался неожиданно полёт,

И возвращаться не было желанья,

Летел уже уверенно вперёд,

С гнездом не угнетало расставанье.

 

Лишь перья нежно освежал зефир,

Летит птенец, на землю не садится,

Открылся перед ним прекрасный мир,

Почувствовал птенец: теперь он птица.

 

Коль время для полёта подошло,

Не помешают дождь и сильный ветер,

Становится подлёток на крыло,

Из дома, повзрослев, уходят дети.

 

Казалось, были крохами вчера,

Родители ещё нужны им, вроде,

Но наступает зрелости пора:

Летят в самостоятельном полёте.

 

17.03.1997

 

Home Page

 

1988     ПЕСЧАНЫЙ БЕРЕГ

 

На камни сама набегает волна,

У берега скалы крутые,

Теряет могучую силу она,

Лишь брызги летят золотые.

 

Как прежде пленяла её красота!

Осталась белесая пена,

На скалах прибрежных встречала беда,

Не вырваться с тяжкого плена.

 

Волна бороздила бескрайний простор

Всегда в окружении славы,

Но берег понравился ей, и с тех пор

Бесславно разбилась о скалы.

 

Бессмысленна с твёрдой породой борьба,

Нет больше красы и величья,

От жёсткости женская стонет судьба,

Хотя была гордой девичья.

 

Привлёк красотою могучий причал,

Он был несказанно желанный,

Но нежности трудно дождаться от скал,

Нежней всегда берег песчаный.

 

18.03.1997

 

Home Page

 

1989     ПАВУЦIНКА

 

Хоць кволая занадта павуцiнка,

Парве яе дзiцячая рука,

Ды ёй прастора неба не замiнка,

Нясе яна ў блакiце павука.

 

Не трэба для палёту нават крылы,

Каб ўзнесцiсь над зямлёю да нябёс,

Бо павуцiнка мае досыць сiлы,

Зрабiць каб любым i шчаслiвым лёс.

 

Што не каштуе аднаму нiчога,

Не трэба намаганняў i трывог,

Вялiкая бясконца дапамога

Таму, хто ад лiхой бяды знямог.

 

Прыемна, калi ў цяжкую хвiлiнку,

Як настрой ад нягоды амаль згас,

Даць кволую надзею-павуцiнку,

Лягчэй ад дапамогi стане ўраз.

 

Ляцяць хай павуцiнкi познiм летам

Праз вёскi, гарадкi i гарады,

Няхай лунае дабрыня над светам,

Каб кволым дапамогу мець заўжды.

 

18.03.1997

 

Home Page

 

1990     ЗИМНИЙ ХОЛОД

 

От весны всегда был, словно пьяный,

Счастье ощущалось каждый день,

Отцвели уже давно каштаны,

Наземь цвет осыпала сирень.

 

Пробежало радостное лето,

Незаметно розы отцвели,

Хоть земля ещё теплом согрета,

Осень уже видится вдали.

 

Утром разливаются туманы

Над лугами и седой водой,

Убегает быстро час желанный,

Ветер лист срывает золотой.

 

Назревают зимние проблемы,

Холода тревожат и снега,

Расцветают только хризантемы,

Осень жизни тоже дорога.

 

Юность, как весна, мелькнёт мгновеньем,

Словно лето, молодость пройдёт,

Зимний холод в жизнь придёт последним

И с собою в вечность уведёт.

 

18.03.1997

 

Home Page

 

1991     СОНЕЙКА КАХАННЯ

 

Вясна, ды зноў вяртаецца зiма,

Як ў студзенi, мяце яшчэ завея,

Жаданага цяпла зусiм няма,

Высока сонца, ды пагана грэе.

 

Вясновага надвор'я не прыйшло,

Абрыдлi i завеi, i марозы,

А хочацца, каб песцiла цяпло,

I не было ад халадоў пагрозы.

 

Здараецца нярэдка i ў жыццi:

Нягоды паўтараюцца упарта,

Але спакою хочацца знайсцi,

Бо без цяпла ў душы i жыць не варта.

 

Цудоўна, як жыве ў душы вясна,

I халадам прыйсцi няма нагоды,

Пяшчотны ён, пяшчотная яна,

Няма ў жыццi найлепшай асалоды.

 

Мець хочацца цяпло ў душы заўжды,

Вялiкае, ды сцiплае жаданне,

Каб не змаглi вярнуцца халады,

Каб моцна грэла сонейка кахання.

 

18.03.1997

 

Home Page

 

1992     СЛАДОСТЬ

 

Как эхо, в воздухе повисли,

И нет им края и конца,

Надежды сладостные мысли

Волнуют юные сердца.

 

Как дым, уходит юность в вечность,

Не оставляя сладкий след,

Но снова не грядёт беспечность,

Покоя в молодости нет.

 

И взрослых беспокоят думы

О близком счастье и весне,

Печаль в душе и взгляд угрюмый,

Приходит сладость лишь во сне.

 

Теперь, назад года листая,

Я в детство с радостью гляжу,

Оно – моя пора златая,

Сродни мечте иль миражу.

 

Мираж надежды душу гложет,

Не отвести его рукой,

Возможно, старость мне поможет

Найти и сладость, и покой.

 

18.03.1997

 

Home Page

 

1993     ХМАРЫ Ў ДУШЫ

 

Зацягнулась хмарамi душа,

Хоць ў мiнулым ззяла толькi сонца,

Дапякае нудная iмжа,

I пакуты доўжацца бясконца.

 

Радасны блакiт раней быў ўдзень,

Ноччу мiгацелi шчодра зоры,

На душу цяпер лёг чорны цень,

Бо святла не здатны даць дакоры.

 

Коцяцца, як снежны ком з гары,

Ў прорву i надзея, i трыванне,

Гасне, нiбы свечка на вятры,

Некалi магутнае каханне.

 

Яно грэла ззяннем залатым,

Ды да скону пачыналiсь крокi,

Папаўзлi па небе, нiбы дым,

Першыя вялiкiя аблокi.

 

Зацягнула неба спакваля,

Цалкам згаслi радасныя мары,

Стала гразкай ад дажджоў зямля,

Чорныя ў душы гуляюць хмары.

 

19.03.1997

 

Home Page

 

1994     ЗНАЙСЦI КАХАННЕ

 

Як горкi у жанчыны лёс,

Адразу паўстае пытанне:

Чаму ён шчасця не прынёс,

Iснуе або не каханне?

 

Чакаць шчаслiвы лёс дарма,

Хаця ёсць кволая надзея,

Калi каханага няма,

Жыццё заўсёды ледзьве тлее.

 

Душу гняце бясконцы сум,

Бо ява не падобна мары,

Яна ўспрымаецца, як глум,

Калi адна без любай пары.

 

Каханне трэба адшукаць,

Упарта за яго змагацца,

Бо шчасце можна атрымаць,

Калi удасца закахацца.

 

Ураз заззяе шчасцем твар,

Жыццё сэнс вабны аднаўляе,

Ў душы запалiцца пажар,

Каханне знойдзе, хто шукае.

 

20.03.1997

 

Home Page

 

1995     ОГОНЬ ЛЮБВИ

 

Любовь пылает ярко, как костёр,

И поцелуй, как летний день, горячий,

Огонь прекрасен, но, как серна, скор,

Сгорит желанье, станет всё иначе.

 

И улетит, как птица, ценный дар,

А вместе с ним порыв страстей и нежность,

Хотя в золе ещё теплится жар,

Но холода грядут, как неизбежность.

 

Раздует пепел ветер неспеша,

Следы любви он заметёт умело,

Тоскует по огню любви душа,

Тепла желает молодое тело.

 

И с нетерпеньем ожидает дня,

За радость чтоб отдать любую плату,

Когда согреться можно у огня,

Он обжигает, но даёт усладу.

 

Горяч ли поцелуй домашний твой

Или в костре любви сырые ветки?

Огонь ли согревает золотой

Или глаза дым выедает едкий?

 

20.03.1997

 

Home Page

 

1996     К РЕКЕ

 

Всё в природе праведно и мудро,

К ней иду за радостью опять,

Положило солнечное утро

Золото на тихой речки гладь.

 

Радует чудесное мгновенье,

Воды рек могучих – мой кумир,

Где в зеркальной глади отраженье

Виртуальный образует мир.

 

Облака бегут в нём по теченью,

И растут прибрежные кусты,

Быстро, как по щучьему веленью,

Прочь уходит грусть от суеты.

 

Получаю радость от природы,

С нежностью смотрю в речную гладь,

Грусть мою уносят в море воды,

Счастье возвращается опять.

 

В жизни ведь не каждый день прекрасный,

Если счастье бродит вдалеке,

И волнует сердце день ненастный,

Я иду за радостью к реке.

 

21.03.1997

 

Home Page

 

1997     КРАСОТА ЗЕМЛИ

 

Я вырастил с чудесных яблонь сад

И сладких яблок не отведал даже,

Но всё равно содеянному рад:

Земля ведь стала несравненно краше.

 

Прошло буквально пару быстрых лет,

Мои старанья кончились успехом:

Пьянил весною ароматом цвет

И опадал не землю тёплым снегом.

 

Осуществил прекрасную мечту,

Она не улетела безвозвратно,

Ведь создавать для счастья красоту

Чудесно и несказанно приятно.

 

И зрели краснобокие плоды,

За труд и красоту земли награда,

Казалось, что до старости беды

Не встретится у молодого сада.

 

Сад цвёл и плодоносил до тех пор,

Уйдя в глубины крепкими корнями,

Пока пришёл безжалостный топор,

И стала красота земли лишь пнями.

 

21.03.1997

 

Home Page

 

1998     ЧУВСТВО СВОБОДЫ

 

Бежал спокойно маленький ручей,

На реки у него была обида:

Стыдился он ничтожности своей,

О горести не подавал им вида.

 

Не брали все его давно в расчёт,

Он был в дождь только курам по колено,

Не видели угроз от тихих вод,

Которым трудно вырваться из плена.

 

Вокруг ручья раскинулись луга,

На них цветы прекрасные желтели,

Зимою долгой часто шли снега,

Сугробов горы намели метели.

 

Подкралась неожиданно весна,

Не может быть иначе у природы,

Растаял снег, и не ручья вина,

Что быстро поднимались в русле воды.

 

Ручей никто не смел уж перейти,

Обрёл он чувство радостной свободы,

Всё прочь сметал без страха на пути,

Могучими большие стали воды.

 

21.03.1997

 

Home Page

 

1999     РАЗМОЛВКА

 

Был поцелуй несказанно горяч,

Пленила душу пламенная страстность,

Размолвка пробежала, как палач,

Любовь, как факел в бурю, стала гаснуть.

 

Казалось, не разлюбим никогда,

Все трудности преодолеем вместе,

Где жар пылал, ютятся холода,

И хочется не нежности, а мести.

 

Нам подарила клад любви весна,

И понесло любовное теченье,

Ничтожной стала у него цена,

Величие пропало и значенье.

 

В любовь пришла тяжёлая пора,

Размолвка пробежала между нами,

Сидим мы у потухшего костра

И вспоминаем, как бесилось пламя.

 

Возможно ли увидеть пламя вновь?

В золу начали превращаться угли.

Зажжётся ли от искорки любовь?

Не все ведь искры полностью потухли.

 

21.03.1997

 

Home Page

 

2000     КВАДРАТ МАЛЕВIЧА

 

Для вершаў прагну лепшай нормы,

Ды лепш ужо знайду наўрад,

Няма больш дасканалай формы,

Чым у Малевiча квадрат.

 

Сама вялiкая прырода

Такую форму нам дала:

Чатыры толькi пары года,

Чатыры ў хаце ёсць вугла.

 

Чатыры тыднi Месяц ходзiць,

Каб поўным стаць, нарэшце, зноў,

Страфы чатыры ў верш прыходзiць,

Змест той жа, але меней слоў.

 

Пяць строф былi мае кумiры,

Ды адчуваю ўсёй душой,

Што укладуся i ў чатыры,

Адну пакiну за мяжой.

 

Чатырохстрофны будзе норма,

Складаць такiя вершы рад,

Хай дасканалай будзе форма,

Як у Малевiча квадрат.

 

21.03.1997

 

Апошні верш      Home Page